VOV4.Jarai-Mah rơwen tơkai samơ̆ H’Yar Kƀuôr, dŏ pơ tơring glông Krông Ana, tơring čar Dak Lak ăt gir hrưn đĭ amăng tơlơi hơdip mơda, akŏ pơphun bruă mă mơñam mrai đưm djuai ania hăng ngă bruă tơčoh sum ao gru grua đưm. Ñu hur har ngă hrom bruă mă mơ̆ng Khul đah kơmơi mut phung djop gưl pơphun, nao pơtô brơi bruă mơñam mrai đưm kiăng djă pioh gru ama grua amĭ djuai ania pô.

Sa hrơi akŏ blan 7, amăng sang anet mơ̆n, sang amai H’Yar Kƀuôr, arăng juăt iâu amĭ Rumi, dŏ pơ ƀuôn Kla, să Drai Sap, tơring glông Krông Ana, tơring čar Dak Lak jing kơdok kơdor mơtam yơh lơ̆m lu mơnuih tuh pơ alin prăk kăk nao pơ sang ñu, kiăng djru brơi soh, dưm măi tơčoh gruai eng ao arăng juăt lăi vắt sổ.

Anai lĕ, pri apah bơni anăn “Rah pơjeh”, amai H’Yar dưi hơmâo mă lơ̆m pơplông đah kơmơi pơphun bruă mă pơčeh phrâo thun 2021 yua kơ Khul đah kơmơi mut phung tơring čar Dak Lak pơphun. Yă Nguyễn Thị Thu Nguyệt, Khua Khul đah kơmơ mut phung tơring čar Dak Lak, Khua khul pơphun tơlơi pơplông brơi thâo, khul khua čom puang lăng yôm biă mă bruă mă mơ̆ng amai H’Yar ƀu djơ̆ kơnong gơnam ñu pơjing rai hiam đôč ôh, gơnam pơjing rai amuñ ba hyu sĭ arăng blơi tañ tloh, gơnam pơkra hăng pran jua ai hơtai ñu pô ba pơdah amăng mông pơplông:

Amai H’Yar mơñam mrai rah hăng tơčoh sum ao gru grua đưm

“Lu mơnuih pơplông jing ƀing đah kơmơi amăng lu plơi pla, boh nik ñu đah kơmơi mơnuih djuai ƀiă, ƀing rơwen rơwo jo tơkai ăt khin mơ̆n nao pơplông, djă ba gơnam gơñu mơñam, ming pơkra rai gơnam gru grua mơ̆ng djuai ania pô, kiăng pơdah thâo tơlơi pơmin, anŏ pơčeh phrâo, kiăng hơmâo kơčăo bruă ñu pơkra ba sĭ mơdrô arăng blơi hơđong lơ̆m pơđĭ kyar bruă mă tơdơi anai”.

Ƀơi tal pơplông rơnuč, hrom hăng pri dưi hơmâo mă laih, amai H’yar dŏ pơtruh nao rai hrom hăng hơdôm boh sang bruă sĭ mơdrô laih anun hơmâo anŏ gêh gal pok pơhai bruă pơkra ming gơnam sĭ mơdrô, pơđĭ tui boh tŭ yua mrai đưm gơñu mơñam rai. Tui hăng ơi Phan Thanh Tuấn, mơnuih akŏ pơdong kông ty mơnuih mơnam Bồ công anh, ding kơna khul čom puang tal pơplông lăi, kơčăo bruă mơ̆ng amai H’Yar amra hơmâo tơlơi djru lu mơta, sui thun dơ̆ng mơ̆ng bruă pơkra ming gơnam tam truh kơ ĕp anih sĭ mơdrô, blơi tŭ.

Amai H’Yar Kƀuôr tal 2 mơ̆ng gah hnuă, mă pri rah anah ƀơi tal pơplông

Tơhnal kiăng, hơdôm mơta gơnam pơkra ming rai dưi ba sĭ mơdrô abih, djru kơ amai H’Yar dưi hơmâo tơlơi hơdip mơda klă hloh, laih anun pơtruh nao rai hăng lu tơring glông pơkŏn mơñam mrai hăng pơsir bruă mă kơ lu mơnuih pơkŏn:

“Khul pơphun bruă mă hơmâo pơtruh nao rai hăng lu mơnuih tuh pơ alin djru prăk kăk, hrĕ mrai pioh mơñam laih anun djru gơnam yua mă bruă, blơi ba gơnam pơkra ming rai eng ao abăn khăn gơñu mơñam pioh ba sĭ mơdrô. Sit blơi abih gơnam gơñu hơmâo, pơhlưh abih rơnoh prăk tuh pơ alin, hơdôm do glăi jing prăk kăk kơ ñu yơh.

 Gơmơi ƀuăn amra ngă hrom djru ƀu kơnong kơ ñu ôh, hơdôm đah kơmơi pơkŏn ngă bruă mơñam mrai, gơñu hơdip hăng bruă mơñam mrai. Kơnang kơ bruă gơñu pơkra ming rai gơnam tam eng ao mrai đưm, gơmơi tuh pơ alin blơi mrai, blơi glăi eng ao mơñam giong laih anun hyu sĭ brơi kơ gơñu, kač rup hơbô̆ eng ao hlâo kơ mơñam kiăng hiam čơđai hloh djơ̆ hăng rơnuk anai”.

Tui hăng amai H’Mên Puôt, kơ-iăng khua khul đah kơmơi mut phung să Dra Sap, tơring glông Krông Ana ră ruai, mah rơwen tơkai, ƀu klă drơi jăn yua mơ̆ng duăm kơhñăk hlăk mơ̆ng čơđai adih ngă rai samơ̆ amai H’Yar ăt mơak đôč laih anun hơmâo lu tơlơi gir run amăng bruă mă hơdip mơda. Lơ̆m hơmâo tơlơi pơplông anun yua să, tơring glông pơphun, ñu lêng kơ nao pơplông mơñam mrai hăng hơmâo mă pri soh.

Khul pơ ala mơ̆ng ƀing sĭ mơdrô jao măi tơčoh gruai jih eng ao kơ H’Yar

Ñu dŏ djru hrom bruă pơtô mơñam mrai yua kơ khul đah kơmơi să pok anih, tăp năng arăng jak iâu ñu nao pơtô truh pơ tơring glông Ƀuôn Đôn. Amai H’Yar ăt jing sa amăng hơdôm mơnuih thâo mơñam duñ rup, ngă rup djop mơta, thâo mơñam kơteh pơkra ming djop mơta rup rap hiam gah djuai ania Êđê. Rơngiao kơ anun, thâo tơčoh sum ao phrâo hăng pok anih tơčoh sum ao kiăng ĕp prăk rông drơi jăn sang anŏ:

“Ƀing gơmơi ƀuh mah rơwen tơkai hai, amai H’Yar hơmâo tơlơi gir run prong biă mă amăng djop bruă. Tơlơi hơdip mơ̆ng ñu mah tơnap tap yua hơmâo anăn hơjăn. Samơ̆ tơkai tơngan rơwen rơwo ƀu klă hiam kah hăng mơnuih pơkŏn ôh ñu gir run abih pran jua mă bruă, ƀu kơdŭn kơ bruă hơgĕt ôh, kŏn ĭn glăi lơi, hrưn mă pran jua pô mă bruă ĕp ƀong huă”.

Amai H’Yar Kƀuôr ră ruai, hăng ñu, bruă mơñam mrai đưm lĕ sa tơlơi kiăng anŏ hor, yua amĭ ñu pơtô glăi. Dơ̆ng mơ̆ng ñu 10 thun ñu hor laih bruă mơñam mrai anun mơñam mă eng ao, abăn mơsum. Ƀu hmao hăng gơyut gơyâo sa hnơr hyu ngui, ñu gir blơi hơdrôm hră hrăm mă pơ sang anŏ, hrăm tơčoh sum ao kiăng ĕp bruă rông mă drơi jăn pô.

Rơgao mơ̆ng anai 25 thun ñu pok anih tơčoh sum ao laih anun hơmâo lu mơnuih ƀôn sang djru hrom, nao tơčoh sum ao. Tơdơi kơ tal pơplông mơñam mrai đưm, mơ̆ng anun lu mơnuih hmư̆ hing thâo nao kơ ñu. Hrom hăng anun, hơmâo tơlơi djru mơ̆ng sang sĭ mơdrô, tuh pơ alin prăk kăk, rơkâo blơi eng ao ñu mơñam. Yua kơ anun, tơlơi bơwih ƀong huă sang anŏ ñu dưi bơblih đĭ tui.

"Kâo hok mơak biă mă, lơ̆m hơmâo măi tơčoh sum ao phrâo, măi pơkĕ hăng apui lơtrik mă bruă tañ hloh laoih anun dưi djru kơ gơmơi mơñam, tơčoh sum ao lu hăng hmar hloh, pơđĭ tui bruă mă kơ sang anŏ hăng ƀing adơi amai pơkŏn. Kâo kiăng hơmâo dơ̆ng mơnuih mă bruă djru hrom kiăng tañ hăng lu hloh, dưi ngă djơ̆ bruă ƀing tuai ba rai tơčoh sum ao lu hloh”.

Mah tơkai ƀu klă, drơi jăn ƀu hiam ôh samơ̆ hăng tơlơi pơmin khut khăt gir run, pran jua hor kơ bruă mă, ƀu anit glăi drơi jăn pô ôh, amai H’Yar Kƀuôr hơmâo hrưn đĭ amăng tơlơi hơdip mơda, akŏ pơjing rai bruă mă kơ pô hơđong, rông hơdip sang anŏ hăng drơi jăn pô. Pô ñu ăt dŏ gir run djă pioh hăng pơđĭ kyar bruă mơñam mrai, bơblih hơbô̆ pơkra rai eng ao đưm djuai ania Êđê, djru hrom djă pioh hăng pơlar tui gru ama grua amĭ mơ̆ng đưm pioh glăi.

H’Xíu pô čih-Nay Jek: Pơblang