VOV4.Jarai - Mă yua hơdôm tơlơi gêh gal mơng plơi pla, pơsur ană plơi pơmin phrâo, ngă hmua pla pơjing tui hơdră phrâo, să kual ataih Ka Đơn, tơring glông Đơn Dương, Lâm Đồng đ^ kyar hmar amăng hơdôm thun giăm anai. Mơng anun djru pơplih phrâo [ô| adung mơta plơi pla phrâo [ơi kual ataih yaih.

Hăng rơbêh 53% mrô mơnuih djuai ania [iă do\ hơdip [ơi anai do\ bưp lu tơlơi tơnap, samơ\ să kual ataih Ka Đơn tơring glông Đơn Dương, Lâm Đồng hrưn đ^ hmar biă mă amăng hơdôm thun giăm anai. Lăi nao hơdôm tơlơi pơplih phrâo mơng să amăng 5 thun rơgao, ơi Nguyễn Hồng Anh – Khua git gai Ping gah să hok mơak brơi thâo, Ka Đơn ră anai pơplih lu laih, wơ\t tơlơi bơwih [ong huă – mơnuih mơnam, tơlơi hơdip mơnuih [on sang pơđ^ kyar rơđah rơđông, plơi pla ră anai phara laih.

Sa amăng hơdôm bruă mơ\ Ka Đơn ngă klă amăng thun blan rơgao le\ bruă hro\ trun mrô sang ano\ rin, biă `u le\ [ơi sang ano\ mơnuih djuai [iă. Ping gah, gong gai hăng khul grup amăng să gum hr\m ngă bruă hro\ trun mrô sang ano\ rin, iâu pơthưr mơnuih [on sang tơbiă đuăi mơng tơlơi rin rơpa, pơtrut ngă hmua pla pơjing, hrăm bruă, djru brơi prăk c\an, djru brơi gơnam ngă hmua kơ sang ano\ rin đah mơng tơklaih mơng [un rin.

Gong gai să hro\m hăng khul grup ăt hyu iâu pơthưr na nao yơh, jak iâu ană plơi mă yua boh thâo ia rơgơi phrâo amăng bruă ngă hmua; ngă hro\m hăng hơdôm anom apăn bruă pok anih hrăm bruă pơtô brơi boh thâo ia rơgơi amăng bruă ngă hmua. Truh ră anai, mơnuih [on sang amăng să, biă `u le\ mơnuih [on sang djuai [iă amăng [rư\ pơplih tui hơdră ngă hmua, djuai phun pla, hlô rông, hơmâo hla tui boh thâo ia rơgơi ngă hmua phrâo laih.

Tui hăng Jơnum min mơnuih [on sang să, truh ră anai hơmâo mơng 80 truh 90% sang ano\ djuai ania [iă [ơi anai pơplih mơng ngă pơdai hơdai pla a`ăm ba s^; [u [iă ôh sang ano\ hơmâo hơtai tuh pơ alin pơkra sang klum jal, sang mơnil, dưm truă mă pruih ia đuăi mă hơjăn, klum [aih yôm. Ră anai, să hơmâo 11 ektar sang mơnil, rơbêh 300 ektar sang klum jal, 420 ektar phun pla hơmâo pruih ia tơdjoh, 1.150 ektar hơmâo măi pruih ia đuăi mă hơjăn, rơbêh 1.120 ektar đang hơmâo klum [aih klă.

Sa blah đang a`ăm hơmâo pla amăng sang mơnil [ơi Ka Đơn

Hơmâo lu biă sang ano\ amăng să rơngiao mơng rông rơmô ngă a`ăm, arăng rông lăng rơmô brông mă ia tơsâo pơmă prăk biă mă. Truh ră anai, prăk pơhrui glăi yap tui ako\ mơnuih mơng să Ka Đơn le\ 62 klăk prăk/thun; đ^ 21 klăk 500 rơbâo prăk pơhmu hăng thun 2015.

Mrô sang ano\ rin mơng să do\ glăi 2,28%, hro\ trun giăm 2% pơhmu hăng ako\ rơwang thun ngă bruă; mrô sang ano\ hơdip hiam hơmâo rơbêh 95%, plơi pla hơdip hiam hơmâo rơbêh 90%, abih bang 4 boh sang hră [ơi anai lêng djơ\ hơnong dêh ]ar pơkă; mrô mơnuih hơmâo hră pơhlôm nua ia jrao lu mơn; 80% jơlan nao rai amăng plơi pla, pơtruh nao rai plơi anai hăng plơi adih hơmâo pơkra hăng bê tông.

{u kơnong pơđ^ tui prăk pơhrui glăi đôc\ ôh mơ\ ră anai Ka Đơn pơplih phrâo [ô| adung mơta amăng să plơi pla phrâo. Nguyễn Hồng Anh – Khua git gai Ping gah să Ka Đơn pơsit: “Hăng sa boh să mơng blung a le\ să rin rơpa, hơmâo lu mơnuih djuai [iă hơdip jing anai le\ boh than dưi ngă kiăng bơni hăng pơtrut tui dong, yua dah anun le\ tơlơi gir run [u pơdơi mơng anom bruă ]ar hăng mơnuih [on sang amăng hơdôm thun rơgao”.

Tui hăng Khua git gai Ping gah să Ka Đơn lăi: Kiăng ngă klă djop bruă jao, blung a le\ [ing ta kho\m pơjing anom bruă ]ar mơng să truh pơ plơi pla kơjăp kơtang. Yua anun, amăng rơwang thun ngă bruă rơgao, Ping gah pơ[ut pơplih phrâo, pơđ^ tui klă hloh mơnuih mă bruă ]ar, iâu mơnuih ngă bruă rơgơi, pơtrut đ^ klă hloh tơlơi dưi ngă pô mơng mơnuih [on sang.

Hro\m hăng anun, bruă pơđ^ kyar mơnuih ping gah ăt hơmâo lăng yôm mơn, mrô mơnuih hăng tơlơi rơgơi lêng pơđ^ tui. Amăng 5 thun rơgao, Ping gah să hơmâo pơmut 33 c\ô ping gah, pơđ^ tui mrô ping gah le\ 140 c\ô mơnuih, hơmâo 15 grup ping gah. Mrô mơnuih ping gah dưi ngă giong bruă jao le\ lu tui, [u hơmâo grup ping gah mă bruă tơdu ôh.

 Amăng rơwang thun ngă bruă pơ anăp, kiăng bong kơjăp, hơđong, pơđ^ tui hơdôm tơlơi hơmâo ngă, Ping gah să Ka Đơn ba tơbiă tơlơi kiăng ngă, blung hlâo le\ hơmâo abih bang mơnuih [on sang tu\ ư, hơdôm tơlơi tơnap, aka [u djơ\ pran mơnuih [on sang kho\m pơsir h^ lăp djơ\.

Hro\m hăng anun le\ anăp nao ngă bruă man pơdong plơi pla phrâo, pơđ^ tui prăk pơhrui yap tui ako\ mơnuih le\ 90 klăk prăk/thun, hơdôm plơi pla [ơi să lêng dưi mă hră pơsit plơi pla ngă gru, 95% c\răn jơlan pơtruh nao rai plơi pla, să hơmâo pơkra hăng bê tông kơjăp…

Ơi Nguyễn Hồng Anh – Khua git gai Ping gah să Ka Đơn ăt brơi thâo mơn, amăng hrơi blan pơ anăp, Ka Đơn amra pơ[ut man pơdong anih anom, pơkra ming sang c\ơ amăng să, tuh pơ alin pơđ^ kyar brơi tuai c\uă lăng đang hmua Đồi Sao Mai, pơtrut đ^ tơlơi gêh gal gah bruă hyu c\uă ngui Sang jơnum Ka Đơn, Chùa Giác Châu…kiăng ngă pơhưc\ hơdôm kông ti, anom bơwih [ong huă rai pơ să iâu mơnuih mă bruă, pơđ^ kyar djop mơta bruă bơwih brơi kơ tuai c\uă ngui [ơi anai.

Quốc Học: C|ih – Siu H’Mai: Pơblang