VOV4.Jarai- Ha\ng tơlơi gir run pơđ^ kyar tơlơi bơ wih [o\ng huă ama\ng sang ano\, na nao 2 thun, ayo\ng  K’Văn Viễn [ơi plơi Thôn 1, să Đông Giang, tơring glông Hàm Thuận Bắc, tơring ]ar Bình Thuận, hơmâo pơ pu\ đ^ ana\n “ Mơnuih [ôn sang mă bruă bơwih [o\ng huă thâo rơgơi”, gơnong tơring glông, laih anun sa thun gơnong tơring ]ar.

            Hơd^p [ơi koal lon gru groa khăp lon ia, samơ\ do\ lu tơlơi dleh tơnăp, ayo\ng K’Văn Viễn do\ pơ\ plơi Thôn 1 să Đông Giang, tơring glông Hàm Thuận Bắc, tơring ]ar Bình Thuận, hơmâo pơmin ngă hiư\m pă brơi kơ sang ano\, plơi pla jai hrơi pơdrong asah. Hơmâo 4 ektar lon ngă hơmua, ayo\ng K’Văn Viễn, hyu ]ua\ ngui pơ hơdôm sang ano\ mă bruă thâo, pơdrong asah, pioh nao hrăm hla tui tơlơi găn gao thâo thăi. Ayo\ng hơmâo thâo hasa tơlơi, kiăng hơmâo prăk kak, pơblih phrâo tơlơi hơd^p mơda ama\ng sang ano\, ngă mă bruă ngă tui boh thâo ia rơgơi măi mok phrâo, ama\ng tơlơi mă bruă, ayong pơblih tui djuai pơjeh pla, djơ\ tui hăng lon pơ koal anai, laih anun gơnam pơkra rai mơng hơmoa pơdai le\ lu ara\ng hor blơi yua.

            Thun 2010, ayong nao ]an 70 klăk prăk, mơng sang mak ksai hơmua pơdai, pơđ^ kyar plơi pla tơring glông Hàm Thuận Bắc, pioh pla 1.000 phun kơsu . Lon do\ glăi ayo\ng pla hro\m kơtor djuai phrâo, rơtă, rơnga 2 bơyan ama\ng sa thun. Gơnang thâo gir run tuh pơ alin mă bruă, hơmâo prăk, nga\ tui boh thâo ia rơgơi măi mok phrâo ama\ng tơlơi mă bruă, tui anun yơh hơmâo ba glăi lu prăk kak ama\ng hrim bơyan. Sa thun ayo\ng pơhrui glăi mơng hơmua pơdai giăm 200 klăk prăk, gio\ng trư abih prăk tuh pơ alin hlâo, sang ano\ ayong do\ glăi 80 klăk prăk. Ayo\ng K’Văn Viễn brơi thâo tui anai: “ Mă bruă nga\ hơmua dưr, pla kơtor, pla rơtă, wai lăng ma\ bruă klă, `u ]a\t đ^ hiam, hơmâo prăk hơđong brơi sang ano\ yơh. Hlâo adih tơnăp tap bia\ ma\, leng mut nao hơduah [o\ng pơ dlai klô soh, ră anai tơlơi hơd^p mơda hơđong kơjăp laih. Rơngiao phun kơtor, rơtă, pla dong phun kơsu, samơ\ ră anai aka truh bra] ma\ kơtăk `u ôh. Do\ giăm 2 thun dong mă bra] kơtăk kơsu. Hlăk anun s^t nik tơlơi hd^p mda sang ano\ hơđong kơja\p lai”

            Gơnang pơhrui glăi prăk, tui anun tơlơi hd^p mơda sang ano\ ayo\ng hơđong kơja\p. Ayo\ng hơmâo prăk blơi rơdeh thut đ^, blơi Tivi lăng brơi kơ sang ano\, ana\ ba\ leng nao sang hră. Lăi glăi tơlơi gir run ngă pơdrong kơ ayong, ơi Nguyễn Như Diễn, khoa g^t gai  [irô jơnum min mơnuih [ôn sang să Đông Giang, tơring glông Hàm Thuận Bắc, tơring ]ar Bình Thuận lăi tui anai: “ K’Văn Viễn le\ sa ]ô hlăk ai hmâo pơdong sang ano\ pơdo\ rơkơi bơnai, hơmâo 2 ]ô ana\. Hơmâo jơlan hdră tuh pơ alin brơi đang kơsu, tui ha\ng tơlơi pơs^t mrô 41, kơnuk kơna djru brơi pơjeh djuai pla, kơmơk proai, pioh pla kơtor djuai phrâo, laih anun nao hrăm anih ara\ng pơtô gah boh thâo ia rơgơi ngă hơmua, sang ano\ anai kơja\p laih. Tui anun yơh, đang kơtor sang ano\ ayo\ng hơmâo pơboh jor. Tui ha\ng sang ano\ ara\ng pơkon hơmâo mơng 40-50 tơh kơtor/ha. Bơ kơ sang ano\ ayo\ng Viễn hơmâo mơng 60- 65 tơn kơtor/ha. Tui anun yơh sang ano\ ayo\ng hơmâo prăk lu hloh sang ano\ ara\ng pơ kon ama\ng să anai”

            Hăng tơlơi gir run mă bruă pơđ^ kyar tơlơi bơwih [o\ng ama\ng sang ano\, na nao 2 thun ayo\ng dưi hơmâo ara\ng pơpu\ đ^ ana\n: “ Mơnuih [ôn sang mă bruă bơwih [o\ng huă rơgơi”, [ơi gơnong tơring glông, sa thun gơnong tơring ]ar. Bơwih [o\ng huă pơdrong asah, ayo\ng gum djru ba neh met wa ama\ng plơi pla, ayo\ng pơtô ba hdôm tơlơi găn gao thâo thăi mơng pô, ama\ng tơlơi mă bruă nga\ hơmua brơi neh met wa ama\ng koal, hro\m hơb^t gir run ngă pơdrong. Hro\m hơb^t tơlơi đ^ nao pơ ana\p kơ lon ia ta, ayo\ng K’Văn Viễn hro\m ha\ng abih ba\ng mơnuih [ôn sang djoai ania [ia\ [ơi koal ]ư\ siăng anai, pơ ư pơ ang koal lon “ Nam Sơn kh^n ktăng”, hro\m ha\ng koal “ Khu Lê kh^n hơtai”, “ Koal asuek gir ktang”, [u pơdơi glăi tơlơi gru groa pran jua khăp kơ lon ia đu] ôh, samơ\ gir kơtưn  pơ plông mă bruă nga\ pơdrong brơi sang ano\, gum gôp ngă pơdrong asah brơi plơi pla, lon ia ta.

Rơluch Xuân: Pô ]ih ha\ng pôr