VOV4.Jarai -  Phrâo anai, pơhiăp amăng mông bưp, mă bruă hăng 70 čô mơnuih kơsem min bôh thâo phrâo; ƀing nai prin tha, ơi ia jrao; khua git gai, Khua hơđăp hơdôm bôh sang ia jrao, sang hră đại học, anom kơsem min gơnong bruă kơsem min ia jrao; khua pơ ala hơdôm khul kơsem min hăng ƀirô wai lăng bôh thâo gơnong bruă ia jrao, Khua dêh čar ta ơi Phạm Minh Chính lăi rơđah: tơlơi gum hơgôp yôm phăn mơng gơnong bruă ia jrao amăng bruă bơwih brơi tơlơi suaih pral mơnuih ƀôn sang. Ping gah, Kơnuk kơna hăng mơnuih ƀôn sang thâo tơngia khul mơnuih kơsem min gơnong bruă ia jrao găn rơgao hơdôm rơnuk, biă ñu amăng klin Covid-19 ngă.

Pok blung bruă bưp, Khua dêh čar pơdah pran jua bơni, hrom hăng anun čang rơmang hmư̆, tŭ mă hơdôm tơlơi gum pơhiăp pơplih pơkra djơ̆. Laih anun, Khua dêh čar čang rơmang biă ƀing nai pơtô, ƀing kơsem min bôh thâo phrâo hmâo tơlơi găn rơgao amăng pơgang pơgăn klin kơsem min, pơkra djop mơta jrao, vaccine pơgang Covid-19, hluai tui anun ƀing ta pơlir hơbit hmâo bruă mă djơ̆ kiăng pơtrut kơdun Covid-19. Khua dêh čar čang rơmang ƀing kơsem min pioh lu mông gum pơhiăp.

Amăng mông jơnum, lu mơnuih kơsem min bôh thâo phrâo gum pơhiăp hăng pơdah pran jua ol kơdol dưi čơkă mă tơlơi lăng ba, lăi pơthâo mơng Ping gah, Kơnuk kơna hăng mơnuih ƀôn sang; pơdah pran jua pơsit tuh rơyuh na nao pran jua kơ bruă ia jrao kơnuk kơna, biă ñu amăng mông klin ruă Covid-19 ră anai, lu mơnuih kơsem min bôh thâo phrâo glăk hmâo hơdôm tơlơi gum hơgôp klă amăng bruă pơgang pơgăn klin ruă. Ƀing kơsem min bôh thâo phrâo lăi glăi kơ Khua dêh čar hơdôm tơlơi gir run, pơčeh phrâo amăng bruă pơđĭ tui bôh tŭ yua bruă pơčrang lăng, ruah mă ƀing F0, F1, pơgang kual mơtah hăng pơjrao ƀing ruă F0 hăng ba sa dua tơlơi ba tơbiă, rơkâo đĭ kiăng pơđĭ tui prong bôh tơhnal bruă pơgăn klin. Nai tha prin, nai prin tha Nguyễn Thanh Bình Khua Khul Sang hră Đại học Dược Hà Nội lăi lĕ khom ngă tui abih kiăng hơdôm bruă mă mơ̆ kơnuk kơna hmâo ba tơbiă anun.

 “Gah bruă mă tañ mơ̆ ƀing ta hmâo mă yua mơng tơlơi črâo ba mơng Kơnuk kơna, Ding jum ia jrao ƀing gơmơi lăi lĕ djơ̆ biă hăng lăp djơ̆, ƀing ta hmâo đing nao laih pơgang tơlơi ruă hăng pơjrao tơlơi ruă; pơgang tơlơi ruă ƀing ta hmâo dô̆ čơlah, 5 mơta bruă pơgang klin, ƀing ta hmâo mă yua laih. Ƀing ta hmâo vaccine ăt hmâo pok pơhai laih; pơjrao tơlơi ruă ƀing ta hmâo jrao yua”.

Nai tha prin, nai prin tha Lê Văn Truyền Khua Khul gum lăi pơthâo pơsit hră mă yua ia jrao, gơnam pioh pơkra jrao lĕ lăi, ƀing ta tâ̆o hloh iâu pơhrui khul hơdôm sang bruă pơkra jrao amăng lŏn ia ta đing nao pơkra jrao pơjrao mơnuih djơ̆ klin Covid.

 “Ƀing ta khom iâu pơhrui sang măi pơkra jrao amăng lŏn ia ƀing ta hmâo giăm truh 300 bôh sang măi, gir run ĕp gơnam pioh pơkra jrao pơjrao mơnuih djơ̆ Covid-19 hmâo rŏng lŏn tơnah tŭ yap laih”.

Pơhiăp klah čun mông jơnum, Khua dêh čar ta ơi Phạm Minh Chính lăi rơđah 2 bôh yôm lĕ tơlơi gum hơgôp mơng ƀing kơsem min bôh thâo gơnong bruă ia jrao pioh kơ bruă pơgang, bơwih brơi tơlơi suaih pral mơnuih ƀôn sang hăng gum hơgôp kơ hơdôm gir run pơgang, pơgăn klin ruă Covid-19 ƀơi dêh čar ta. Khua dêh čar lăi lĕ tơlơi gum hơgôp prong prin mơng gơnong bruă ia jrao pioh kơ bruă pơgang, pơgăn klin Covid-19 ƀơi dêh čar ta amăng giăm truh kơ 2 thun rơgao. Khua dêh čar ta brơi thâo, bôh than phun kiăng ƀing ta pơtrut kơdun, dưi pơgăn klin amra pơplih 3 bôh than phun: Tơlơi khut khăt wot abih bang glông bruă kơđi čar; Tơlơi tŭ ư hrom mơng mơnuih ƀôn; Mă yua hơdôm jơlan gah bruă kơsem min pơgăn klin, pơkă hlâo hăng vaccine hăng hơdôm bruă pơjrao hrom hăng ia jrao. Gơnong bruă ia jrao pô yôm phăn phun amăng bruă pơgăn klin kơ jơlan gah kơsem min bôh thâo phrâo pơgăn klin, djru kơsem min, pơkra vaccine hăng jrao pơjrao hăng djru gah bruă pơjrao.

Khua dêh čar ta lăi rơđah, kiăng dưi pơgăn klin Covid-19 lăi ha jăn hăng klin ruă lăi hrom, ƀu hmâo hơget ôh hloh, Kơnuk kơna kiăng tơlơi gir run, abih pran jua hloh mơng khul ơi nai ia jrao, mơnuih kơsem min bôh thâo phrâo kiăng pơđĭ kyar bruă ia jrao Việt Nam pơđĭ kyar sa tơhnal phrâo. Amăng anun khom pơsit rơđah bruă ia jrao mơng ƀing ta jing bruă ia jrao hmâo bôh thâo, djuai ania, mơnuih ƀôn sang, yua kơ mơnuih ƀôn sang gir run; bruă ia jrao pơhlôm hlâo lĕ phun than, anom ia jrao plơi pla lĕ phun ñu; bruă ia jrao nao dơlăm ha amăng plĕ hăng dưm kơnar pioh kơ bruă ia jrao plơi pla; pơkă bruă ia jrao akha kyâu hăng bruă ia jrao rơnuk anai, bruă ia jrao ling tơhan hăng mơnuih ƀôn sang, bruă ia jrao amăng lŏn ia pơkĕ hăng bruă ia jrao dêh čar tač rơngiao. Hăng khul mơnuih kơsem min, Khua dêh čar rơkâo:

 “Ƀơi anăp tơlơi kơƀah vaccine hăng jrao pơjrao ruă klin Covid-19 ră anai lĕ rơkâo ƀing kơsem min bôh thâo phrâo, ƀing juăt bruă mă yua klă tơlơi pơlir hơbit hăng glông bruă ƀing kơsem min, hơdôm khul grŭp kơsem min rŏng lŏn tơnah pioh ĕp vaccine tlâ̆o pơgang, jrao pơjrao ruă klin Covid-19 brơi kơ Việt Nam hăng pơtô brơi pel ĕp tơlơi ruă Covid-19 brơi mơnuih ƀôn sang hluai tui hơdôm jơlan gah pôr pơhing mơnuih ƀôn sang”.

Biă ñu amăng bruă lăi pơhing Khua dêh čar rơkâo, ƀing juăt bruă, ƀing kơsem min bôh thâo phrâo kiăng djru plơi pla pioh lăi pơhing djơ̆, hmâo akô̆ tlôn kơ hơdôm bruă pơgang pơgăn klin.

 “Ƀing juăt bruă, mơnuih kơsem min ngă tui hloh dong bruă mă hăng pran đăo gơnang mơng pô amăng djru mơnuih mơnam hơdôm tơlơi pơhing kiăng lăi pơthâo hyu djop, pơblang brơi rơđah kơ mơnuih ƀôn sang kơ jơlan gah thâo lăng akô̆ tlôn hmâo bruă pơgang, pơgăn klin mơng ƀing ta, tơlơi anai ƀu hmâo hlơi pơanur hăng ƀing nai ôh. Kâo čang rơmang ƀing nao ngă hiưm hơpă brơi mơnuih ƀôn sang thâo. Dua lĕ ngă hiưm hơpă kiăng mơnuih thâo hluh, tlâo lĕ ngă hiưm hơpă mơnuih ƀôn sang hmư̆ tui. Pă lĕ ngă hiưm hơpă dŏng yua, anăp nao, rơma lĕ mơnuih ƀôn sang tŭ ư ngă hrom. Rơma lĕ rơkâo ƀing nai pơtô čơđai gum hrom ngă laih, glăk ngă laih, čang rơmang ƀing nai pơtô ngă lu hloh kơtang hloh”.

Khua dêh čar čang rơmang rim  mơnuih, khul grŭp ƀing juăt bruă, mơnuih kơsem min bôh thâo phrâo amăng bruă ia jrao ƀơi dêh čar ta hăng dêh čar tač rơngiao, ngă tui phiăn juăt sui thun hăng tơlơi găn rơgao, tơlơi pơsit, bruă gơgrong gum pran hrom dong, sa jua, hăng hơdôm bruă mă khop, sit nik, ba glăi bôh tơhnal, pran pơsit hrom đơ đam dêh čar dưi pơgăn klin Covid-19, pơgang tơlơi hơdip, tơlơi suaih pral kơ mơnuih ƀôn sang, tañ ba tơlơi hơdip pơwot glăi tui tơđar hăng hơkrŭ glăi, pơđĭ kyar bơwih ƀong- mơnuih mơnam./.

            VOV1: Čih – Siu H’ Prăk: Pơblang