Amai Cil Sa La Môn (djuai ania K’ho) dŏ amăng să Đam Rông 4, tơring čar Lâm Đồng pơ-ư ang dong amăng khul mơnuih Ping gah lơm glăk dŏ hrăm sang hră gưl prong thun rơnuč amăng sang hră gưl prong Đà Lạt. Thun 2015, tơdơi kơ hrăm giong ñu pơwot glăi mă bruă ƀơi să Dă Long hơđăp, ră anai lĕ să Đam Rông 4. 10 thun mut hrŏm bruă mă amăng khul hlăk ai hăng khul đah kơmơi să, amai Cil Sa La Môn hơmâo lu tơlơi pơčeh phrâo, pơgôp amăng pơđĭ kyar bơwih ƀong huă-mơnuih mơnam lăi hrŏm, tơlơi pơplih phrâo mơng đah kơmơi hnun mơn. Khul đah kơmơi să hơmâo akŏ pơjing lu hơbô̆ bruă “Grup pơlir đah kơmơi pla phun kơbuă rông hlăt mrai”, pơhưč rơbêh 25 čô ding kơna đah kơmơi mut hrŏm. Rĭm tal rông hlăt dưi pơhrui mơng 6-8 klăk prăk. Grup hơmâo djru 7 boh sang anŏ ding kơna pơklaih mơng ƀun rin yua pla phun kơbuă rông hlăt mrai. Amai Cil Sa La Môn brơi thâo:     

“Kâo pô čang rơmang ngă lar hyu tơlơi thâo hluh mơng ƀing gơmơi tơl gơyut gơyâo, neh met wa djuai ania ƀiă gơmơi. Hluai tui bruă mă mơng ƀing gơmơi kiăng neh met wa, sit biă ñu lĕ djuai ania ƀiă hluh rơđah hơdră bruă hiam klă mơng Ping gah hăng Kơnuk kơna lĕ čang rơmang hrưn đĭ tơlơi hơdip bơwih ƀong huă, mơnuih mơnam kual mơnuih djuai ania ƀiă.”

Bơ hăng amai Cil Pam K’Quyên (djuai ania K’ho), thun tơkeng 1989, ƀơi să Lạc Dương, tơring čar Lâm Đồng, tơdơi kơ hrăm giong Sang hră gưl prong Yersin Đà Lạt, thun 2013, ñu pơwot glăi pơ plơi pla hăng mut hrŏm lu bruă mă amăng ƀon lan. Mơng anun truh ră anai, ñu hơmâo găn rơgao lu anih mă bruă anun lĕ Khua plơi Dă Blah, să Dă Nhim (hơđăp), laih dong Khua khul hlăk ai să, Khua khul mơnuih ngă hmua să, Khua Jơnum min djop djuai ania mơnuih mơnam Việt Nam să Dă Nhim ngă rah Khua git gai Ping gah plơi Dă Blah.

Amăng thun blan mă bruă, amai Cil Pam K’Quyên gir run pơtô pơblang, lăi pơthâo hơdôm tơlơi črâo trun, jơlan gah mơng Ping gah, hơdră bruă, tơlơi phiăn mơng Kơnuk kơna tơl abih bang mơnuih ƀôn sang. Ñu gum hrŏm hăng tha plơi, mơnuih arăng đăo gơnang, ƀing khua tơring đăo pơtrut pơsur mơnuih bôn sang pơgôp rơbêh 3.370 hrơi mă bruă, pơyơr giăm 5.000 met karê lŏn pioh pơkra jơlan amăng plơi pla. Jơnum min djop djuai ania mơnuih mơnam Việt Nam să ăt pơtrut pơsur man pơdong 10 boh sang Gum pơgôp djru brơi sang anŏ tơnap tap. Mơng boh than amăng bruă pơtô ba mơnuih ƀôn sang, pơdah tơlơi gơgrong mơng đah kơmơi amăng sang anŏ hăng mơnuih mơnam, amai Cil Pam K’Quyên:

“Hăng mơnuih djuai ania ƀiă tui tơlơi phiăn mă djuai amĭ kar hăng ƀing gơmơi, kâo pô kah hăng ƀing adơi amai amăng plơi pla, amăng să čang rơmang pơgôp pran jua pô brơi plơi pla, mơnuih mơnam. Mơ̆ sit biă ñu lĕ ngă klă tơlơi glăm ba mơng đah kơmơi amăng sang anŏ, tơdơi anun ngă klă bruă djru mơnuih mơnam…Yua ngă tui anun, ƀing gơmơi kah dưi ngă lar hyu tơlơi pơsit hrưn đĭ găn rơgao tơnap tap ngă pơdrong sah brơi neh met wa plơi pla, sit biă ñu lĕ đah kơmơi mut hrŏm pơđĭ kyar bơwih ƀong amăng sang anŏ, mơng anun pơgôp amăng pơđĭ kyar bơwih ƀong hrŏm ƀơi ƀon lan”.

Tơring čar Lâm Đồng ră anai hơmâo rơbêh 500 rơbâo čô ding kơna đah kơmơi. 5 thun rơgao, djop gưl hơmâo djru brơi 5.000 boh sang anŏ đah kơmơi pơklaih mơng ƀun rin, djru akŏ pơjing phrâo 17 anom bơwih ƀong hrŏm yua đah kơmơi wai lăng. Rơbêh 1.200 ring bruă, bruă phara mơng đah kơmơi hơmâo ngă tui; pok pơhai tŭ yua akŏ bruă mrô 8 hăng hơdôm rơtuh hơbô̆ bruă pơtrut bơkơnar đah rơkơi đah kơmơi hăng hrưn đĭ kơdrưh ang đah kơmơi kual mơnuih djuai ania ƀiă. Yă Cil Bri, kơ-iăng Khua gơnong bruă djuai ania hăng tơlơi đăo tơring čar Lâm Đồng brơi thâo, mrô đah kơmơi mut hrŏm gưl Ping gah rơwang ngă bruă rơgao truh 13,5%; đah kơmơi amăng Jơnum min pơ ala mơnuih ƀôn sang tơring čar dưm dưm giăm 28%; lu adơi amai tŏ tui tơlơi glăm ba tơlơi git gai amăng gơnong bruă, anom bruă. Tơlơi anai pơdah tơlơi thâo thăi, pran khin hơtai hăng kơdrưh ang jai prong tui mơng đah kơmơi Lâm Đồng.

“Hrơi blan rơgao, ƀơi kual mơnuih djuai ania ƀiă amăng tơring čar Lâm Đồng hơmâo tơlơi pơplih tong ten amăng tơlơi hơdip mơda, pơgôp pơđĭ kyar bơwih ƀong huă-mơnuih mơnam, tŏ tui tơlơi hơdip hơđong amăng sang anŏ hăng pơhlôm rơnuk rơnua ƀơi ƀon lan, yua ha bơnah pơgôp prong mơng adơi amai, amăng anun pơgôp prong mơng đah kơmơi Ping gah djuai ania kual ataih, asuek. Ƀing adơi amai anai lêng kơ ba gru, ba jơlan hlâo amăng bruă pơjing tơlơi hơdip yâo mơ-ak amăng sang anŏ, pơgiong klă bruă djru mơnuih mơnam, djru plơi pla…Mah ƀing adơi amai ƀu djơ̆ rĭm wŏt lêng kơ gêh gal amăng bruă djru mơnuih mơnam, samơ̆ djop mơta bruă mơ̆ ƀing adơi amai djuai ania ƀiă hơmâo pơgôp brơi plơi pla ƀơi tơring čar Lâm Đồng lĕ tơlơi yôm biă mă./.