Să Ea Bă tơdơi kơ pơmut hrŏm, hơmâo anŏ rơhaih rơbêh 130 km2, mrô mơnuih rơbêh 8.300 čô, amăng anun năng ai 60% lĕ djuai ania Êđê. Anih pơdong sang bruă să ataih mơ̆ng plơi prong phun tơring čar Dak Lak lĕ 130 km. Ơi Nguyễn Hoài Vũ, Khua git gai ping gah să, lăi pơthâo tơlơi pơhing: mơ̆ng lơ 1/7 truh ră anai, mah hrĕ dăng kông, plăng internet ngă giong laih mŏng dua boh să hơđăp pơmut glăi jing sa, samơ̆ ăt dŏ 80% hơdră ngă hră pơar mơ̆ng ataih, mơ-it online djru ba mơnuih ƀôn sang aka ƀu dưi ngă hăng rơbêh 90% tơlơi jơnum online pơtruh nao rai hăng tơring čar ăt khom jơnum mơ̆ng ataih. Anai yơh sa tơlơi gir run prong kiăng ngă giong, djru ngă amuñ hloh kơ bruă pơsir hră pơar, tơlơi rơkâo mơ̆ng mơnuih ƀôn sang. Ơi Vũ brơi thâo, bruă mă sit nik rim hrơi ăt kiăng ba yua boh thâo ia rơgơi mrô ƀơi să dŏ lu, ñu lăi:

“Yua kơ să kual ataih tơnap tap, hrĕ dăng kông dŏ kơƀah, măi mok aka ƀu djop, dua boh să pơmut glăi jing sa aka ƀu pơmut hrŏm sa hơnơ̆ng ôh; tơlơi thâo ba yua ia rơgơi phrâo mơ̆ng mơnuih apăn bruă amăng să dŏ kơƀah mơ̆n. Ƀing gơmơi čang rơmang tơring čar hơmâo hơdră djru pơđĭ tui hrĕ dăng kông, blơi prăp djop măi mok yua amăng bruă mă, kiăng ba yua boh thâo ia rơgơi mrô gêh găl hloh, djru brơi djop gơnam yua mă bruă, pok anih pơtô hrăm kơ mơnuih mă bruă, thâo ba yua ia rơgơi mrô, tơlơi pơhing hmar, hơdră ba yua AI bơwih brơi kơ bruă mă amăng rơnuk phrâo”.

Kah hăng anun mơ̆n, să Ea Hiao jing să kual ataih mơ̆ng tơring čar Dak Lak, ataih mơ̆ng anih phun tơring čar lĕ 100 km. Ơi Phạm Văn Đảng, Khua jơnum min mơnuih ƀôn sang să, kah pơpha: ƀơi anih ngă hră pơar kơ mơnuih ƀôn sang să, hơmâo rơbêh 65% bruă ngă hră pơar amăng kơnuk kơna hăng rơbêh 90% tơlơi jơnum mơ̆ng să pơtruh nao rai hăng khua mua pơdlông ăt ngă tui hơdră jơnum online, mơ̆ng ataih lăng nao rai amăng tivi. Khă hnun, yua kơ atur yua mrô aka ƀu djơ̆ sa hơnơ̆ng, lu hơdră ngă hră pơar pơsir tơlơi kiăng mơ̆ng mơnuih ƀôn sang ăt dŏ kơđông, mông jơnum ăt tơ̆i đưn, ñu rơkâo tơring čar tañ pơsir hĭ sa hơnơ̆ng. Ơi Đảng brơi thâo:

“Hơdôm wơ̆t jơnum online ƀuh rơđah ƀơi să pơtruh nao rai hăng ping gah tơring čar, jơnum min mơnuih ƀôn sang, tơring čar hăng djop gơnong bruă ƀơi tơring čar lĕ, sit jơnum tơlơi pơtruh nao rai dŏ tơdu đơi, tơ̆i đưn na nao đôč. Ƀing gơmơi ƀơi kual plơi pla čang rơmang hơmâo hrĕ dăng kông, pơtruh nao rai tơlơi pơhiăp, lăng ƀô̆ mơta hơđong, huăi tơ̆i đưn ôh. Ƀơi anŏ hlăk dŏ jơnum, đing hmư̆ tơlơi pơtô lăi, bruă pơtă pơtăn mơ̆ng khua mua pơ dlông pơčrâo trun aka ƀu hmư̆ djop ôh, lơleh rơngiă hĭ ƀu thâo tum ôh tơlơi git gai, gơmơi khom iâu telephôn tơña glăi. Rơngiă mông biă mă. Čang rơmang tuh pơ alin blơi gơnam mă bruă, hrĕ dăng kông kơtang pơtruh nao rai hlom, internet hơđong, kiăng jơnum nao rai hơđong, amuñ ngă tui tơlơi pơtrun hmar hloh”.

Trung tá Phạm Việt Hùng, Khua anom bruă Viettel Dak Lak brơi thâo, sang bruă gơñu ngă hrŏm jơnum min mơnuih ƀôn sang tơring čar pok pơhao lu črăn bruă ba yua ia rơgơi mrô. Hăng hrĕ dăng kông, ia rơgơi mrô bơwih brơi bruă pơsir hră pơar gưl să, hruaih laih mơ̆n, samơ̆ ƀơi hơdôm anih ataih, lŏn prong rơhaih đơi, anih plung dơnŭng dơlăm đơi tơnap mơ̆n tơlơi pơhing dưi pơtruh nao rai, kiăng tuh pơplai lu prăk hloh dưm sang pơdong anih pơyiong jua pơhiăp kơtang hloh pioh pơhiăp telephôn rơđah hăng hơđong.

“Lơ̆m pơmut hrŏm lu să amăng tơring čar hăng pok pơhai ngă tui Hră pơtrun 57, Viettel Dak Lak hlăk ngă hăng hơmâo ngă laih, lăi pơthâo hăng khua mua jơnum min mơnuih ƀôn sang tơring čar brơi pơblih yua ia rơgơi mrô hlom bom abih bang. Hrŏm hăng anun, lăi pơthâo hăng pok pơhai anom pioh pơtruh nao rai jơnum online, lăi anih jơnum ƀu hơmâo djă hră pơar, pơblih pơkra ming glăi anih jơnum lăng ƀô̆ mơta amăng tivi, jơnum mơ̆ng ataih đôč online pơčrong sai tui hơdră ia rơgơi glong eOfice”.

Ơi Bùi Thanh Toàn, Khua Gơnong bruă Boh thâo hăng ia rơgơi phrâo tơring čar Dak Lak brơi thâo, ping gah tơring čar git gai brơi mă yua 300 klai prăk, pơđĭ kơtang hrĕ dăng kông, jua kơtang ba yua mrô, laih dơ̆ng git gai djop gơnong bruă ƀơi tơring čar jŭ yap glăi djru prăk kăk kơ djop să, plơi pla. Hrŏm hăng anun, tơring čar jak iâu bruă ngă “Pơtô kơ mơnuih ƀôn sang hrăm yua ia rơgơi mrô”, ngă hrŏm sang dăng kông, sang măi apui lơtrik, dăng hrĕ dăng kông hơđong, pok anih pơtô brơi hơdră ba yua ia rơgơi mrô kơ mơnuih mă bruă čar ƀơi kual plơi pla.

“Gơnong bruă Boh thâo hăng Ia rơgơi phrâo tơring čar hơmâo mă bruă hăng lu sang bruă mơdrô gah sang dăng kông hăng anom bruă apui lơtrik pioh pơhrua nao hơđong hrĕ dăng kông hrâo kơtang pioh pơyiong jua pơhiăp brơi măi telephôn djă hyu dưi kơtang hăng rơđah hloh. Kơ hrĕ dăng kông tơlơi pơhiăp dŏ tơ̆i đưn lĕ yua kơ ba mrô, ră anai sang dăng kông Viettel hăng VNPT Dak Lak hlăk gir pơsir hĭ pơđĭ tui jua kơtang. Hrŏm hăng bruă pơkra hrĕ pơđĭ tui jua kơtang lĕ, ăt khom blơi măi mok gơnam yua mă bruă pơkĕ ƀơi anih mă bruă ăt kiăng anŏ phrâo mơ̆n laih anun djop să khom ngă tui. Bruă anai abih bang sang bruă mơ̆ng gưl tơring čar, trun pơ să, phường plơi pla, hlăk pok pơhai hmar biă mă pơsir hĭ”.

Dak Lak hlăk dong ƀơi anăp tơlơi či kiăng ječ ameč hloh kơ bruă pơblih yua mrô tơdơi kơ pơmut glăi sang bruă kơnuk kơna, kiăng bơwih brơi ngă hră pơar mơnuih ƀôn sang klă hloh. Tơring čar tañ brơi mă yua hơdôm rơtuh glai prăk blơi pơhrua pơđĭ tui jua kơtang hrĕ dăng kông, pơyiong đĭ mrô lĕ, ăt khom pơtrut tui tơlơi hrăm, kiăng djru ƀing apăn bruă thâo hruaih ba yua ia rơgơi mrô pơsir bruă mă, anun yơh tơlơi gir run prong amăng glông bruă kơđi čar. Sit hrĕ dăng kông, atur ia rơgơi dưi pơhrua djop, tơlơi thâo amăng bruă mă mơ̆ng mơnuih apăn bruă čar, laih anun tơlơi thâo hluh mơ̆ng mơnuih ƀôn sang ba yua ia rơgơi mrô lĕ bruă akŏ pơdong gong gai kơnuk kơna mrô pơ kual Dap Kơdư lŏn glai čư̆ siăng anai či truh pơ anih nao ƀu ataih dơ̆ng tah.