Ơi Nguyễn Hải Triều, kơ-iăng Khua gơnong bruă sĭ mơdrô hăng tuh tia pơkra ming Dak Lak brơi thâo, ră anai gơnong bruă hơmâo pơpha brơi abih laih gơnam tam brơi hơdôm boh ƀon lan, laih dong rơkâo djop anih anom tŏ tui pơdŭ pơgiăng rai gơnam phrâo dong kiăng djru brơi tơdơi kơ ia ling dăo. Ơi Triều lăi:
“Gơnong bruă sĭ mơdrô hăng tuh tia pơkra ming ăt hơmâo hră pơ-ar mơ-it nao hơdôm anom bruă pơdŭ nao gơnam lĕ tŏ tui nao pơgiăng gơnam kiăng djru brơi neh met wa blơi yua tơdơi kơ ia ling dăo tal anai. Laih dong ăt git gai hơdôm bruă bruă bơdjơ̆ nao anun lĕ anom bruă wai lăng sĭ mơdrô kiăng kiăo tui lăng hŭi kơ pioh dŏp gơnam tam sĭ mơdrô đĭ nua tơdơi kơ hơjan kơthel”.
Hrŏm hăng anun, gơnong bruă ia jrao glăk pok pơhai ha amăng plĕ lu hơdră bruă kiăng huăi ƀu kman hơđuh đĭ. Gơnong bruă ia jrao tơring čar Dak Lak hơmâo ƀơk brơi 2.905 adung jrao yua amăng sang anŏ, 1.750 kĭ chlormin B, 30.000 asar aquatab brơi hơdôm boh ƀon lan. Hơdôm grup djru ječ hơmâo pok pơhai, gum hrŏm djru pơgang jum dar ƀơi anih ia dăo dơlăm. Ơi Phạm Minh Hữu, Kơ-iăng Khua gơnong bruă ia jrao brơi thâo, djop sang ia jrao hơmâo pơwot glăi bruă mă tui hơđăp:
“Ră anai djop sang ia jrao amăng tơring čar hăng hơdôm anom bruă ia jrao hơmâo mă bruă glăi tui hơđăp laih. Gơnong bruă ia jrao glăk tŏ tui gum hrŏm hăng hơdôm sang ia jrao gơnong glông kiăng pơphun khăm pơjrao. Gơnong bruă ia jrao hơmâo hăng hơdôm sang ia jrao hăng anom bruă ia jrao kiăng lăi pơthâo hơdôm anih khăm pơjrao, rơkâo Jơnum min mơnuih ƀôn sang hơdôm boh să, phường tơdah hơmâo hơdôm grup nao djru kiăng gum hrŏm hăng gơnong bruă ia jrao hyu jak iâu mơnuih ƀôn sang nao khăm pơjrao”.
Gơnong bruă pơtô pơjuăt jŭ yap hơmâo lu sang hră răm rai, sit biă ñu sang hră čơđai anet yua djop gơnam yua, abăn buk, kơƀang grê răm rai. Hơmâo laih 1.195/1.379 boh sang hră pơwot glăi pơtâo; dŏ 184 boh sang hră aka ƀu dưi pok glăi, lu hloh ƀơi kual Ngŏ. Yă Lê Thị Thanh Xuân, Khua gơnong bruă pơtô pơjuăt tơring čar Dak Lak brơi thâo, gơnong bruă glăk rơkâo prăk djru rơbêh 172 klai prăk kiăng pơkra ming:
“Hơdôm boh sang hră aka ƀu dưi pơtô glăi ăt kiăng abih rơwang hrơi tơjuh anai, yua hơdôm sang hră čơđai anet ră anai glăk ƀhu glăi abăn buk hăng hơdôm gơnam yua mơ̆ ăt dŏ hơjan mơn, sang hră dŏ pơsah, jum dar sang hră aka ƀu pơhlôm brơi kiăng ƀing čơđai dưi pơwot glăi nao sang hră. Him lăng giăm ha wŏt hrơi tơjuh dong kah dưi rơmet pơagaih hĭ”.
Kơ apui lơtrik, kông ti apui lơtrik Dak Lak hơmâo jak iâu gum djru mơng Quảng Bình, Quảng Trị, Huế, Đà Nẵng, Quảng Ngãi. Ră anai dŏ 42.246 boh sang anŏ, dưm dưm rơbêh 13% ƀơi kual Ngŏ aka ƀu hơmâo apui yua. Ơi Trần Văn Thuận, khua kông ti apui lơtrik Dak Lak brơi thâo:
“Hăng ƀơi hơdôm boh sang hră tui tơlơi git gai mơng gơnong bruă apui lơtrik, hơdôm boh sang hră lĕ kiăng đing nao pơkra ming. Bruă anai gơnong bruă apui lơtrik amra gum hrŏm hăng gơnong bruă pơtô pơjuăt kiăng pơkra hĭ abih”.
Amăng bruă ngă hmua, gơnong bruă glăk pel ĕp glăi anŏ răm rai kiăng pok pơhai djru brơi tui tơlơi pơtrun mrô 09, plih hĭ djru brơi pơjeh pla ƀơi anăp yua ayuh hyiăng hăng pơjeh phun aka ƀu pơhlôm brơi. Ră anai 40 să, phường dong amăng sang anŏ djru ječ glăk hơmâo 120 čô mơnuih apăn bruă nao tơl ƀon lan kiăng jŭ yap glăi anŏ răm rai, kiăng tañ tơjŭ pla amăng bơya puih phang anai. Yă Đặng Thị Thủy, kơ-iăng Khua gơnong bruă ngă hmua hăng ayuh hyiăng lŏn mơnai brơi thâo:
“Kâo ăt gơgrong mă bruă hăng hơdôm anih sĭ pơjeh pơdai kiăng kơ djru brơi pơjeh pơdai sai amăng 171.000 ektar amăng bơyan puih phang anai, hăng amra pơhlôm brơi pơjeh. Ƀơi anăp amra djru brơi pơjeh phun pla ƀiă hrơi, rơmet pơagaih hơdơ̆ ƀơ̆i amra djru brơi pơjeh kơtor rơtă, plôi get ia kiăng kơ hơmâo gơnam ƀong ƀơi anăp. Bơ hăng gơnong bruă rông hlô, tơdah drông war pơkra ming giong kah mơng dưi rông glăi”.
Tal hơjan ia ling dăo prong hloh pioh glăi anŏ răm rai kơtang hloh ngă rơbêh 70 čô mơnuih djai hăng rơngiă, rơbêh 150.000 boh sang ia dăo, 120 boh sang glưh; hlô rông, pơdai kơtor, akan hơdang hăng jơlan glông lêng kơ răm rai soh. Rơngiă him lăng giăm 5.500 klai prăk. Khua Jơnum min mơnuih ƀôn sang tơring čar Dak Lak ơi Tạ Anh Tuấn rơkâo djop gơnong bruă, anom bruă hruă kjăp bruă rŭ pơdong, anăm brơi ngă kaih lơm mơnuih ƀon sang glăk kiăng djru brơi ječ. Bruă akŏ phun lĕ pơhlôm brơi bruă ia jrao-agaih jum dar, tañ hơkrŭ glăi bơwih ƀong hăng hơđong tơlơi hơdip mơda brơi đơ đam kual bơdjơ̆ nao.
“Ƀing ta kiăng tŏ tui khut khăt pok pơhai rŭ pơdong glăi tơdơi kơ ia ling dăo, tơlơi anai yôm biă mă, tơdah hơđuh đĭ kman, bruă hơkrŭ glăi bơwih ƀong sĭ mơdrô amra tơnap tap biă mă. Ră anai bruă rŭ pơdong glăi anŏ răm rai lĕ yôm hloh hăng kiăng ngă ječ samơ̆ ăt kiăng bơkơnar kiăng pơhlôm brơi bruă mă huăi gun ƀơi kual Yŭ”./.
Viết bình luận