Rơbêh kơ 1 thun anai, ia čơnang mơ̆ng plơi O Gia, să Ia Pêč, tơring glông Ia Grai khŏm lui raih hĭ, rok čăt hơ-um kar hăng pum rum yơh. Yua dah rim hrơi, rim mlăm, ia čơnang gơluh ia ƀâu brŭ eh un mơ̆ng anih rông un gah hlâo rô trun. Ơi Siu Xuân, mơnuih ƀôn sang amăng plơi brok tui anai:
“Ia čơnang pioh či mơñum hăng boh sum ao. Mơ̆ng hrơi hơmâo anih rông un pơđoh trun ia eh mơñă pơ anai, ană plơi ƀu thâo yua dong tah, khŏm lui hĭ, ră anai ƀâu brŭ kơtang kơtit, eh un rô trun jŭ khuit. Hlâo lĕ gơñu pơđoh tơhrơi, bơ ră anai pơđoh mlăm. Ană plơi ngă hră kiăng anih rông un anai pơdơi hĭ, samơ̆ ƀu hơmâo pô lăi glăi ôh”.
Lơ̆m anun, ƀơi tơring glông Čư̆ Prong, ră anai hơmâo abih tih ñu 61 kơčăo bruă rông un rơkâo tuh pơ alin hăng glăk mă bruă laih, dưm dưm 29% mrô kơčăo bruă rông hlô ƀơi tơring čar Gia Lai. Kơnong ƀơi să Ia Piơr hơmâo 19 kơčăo bruă, să Ia Lâu hơmâo 16 kơčăo bruă. Anai ăt jing anih hơmâo mơnuih ƀôn sang hil biă yua gluh đĭ ƀâu brŭ hrơi mlăm mơtăm mơ̆ng hơdôm anih rông.
Ơi Rahlan Song Linh - Kơ-iăng khua anom bruă gru grua mơnuih mơnam mơ̆ng Jơnum min pơ ala mơnuih ƀôn sang tơring čar Gia Lai hơmâo nao sem lăng hơdôm anih rông hlô ngă hơƀak ayuh hyiăng, pơgôp hiăp ƀơi mông jơnum khua pơ ala mơnuih ƀôn sang tơring čar Gia Lai. Ñu lăi, tơlơi anai dưi pơsir mơ̆ng hrơi nao sem lăng kơčăo bruă:
“Ƀơi tơring glông Čư̆ Prong ră anai bruă rông un, biă ñu ƀơi să Ia Piơr, hơmâo pơsit bơtơhmal hăng brơi pơdơi rông laih. Samơ̆ anom bơwih ƀong ăt pơđoh rai ia hơƀak mơn, anun ngă mơnuih ƀôn sang hil biă. Mơ̆ng blung a mơtăm, lơ̆m nao sem lăng, ĕp anih brơi anom bơwih ƀong ngă kơčăo bruă mơ̆ ƀu ƀuh ôh bruă pơdong anih rông đam hlâo ia tui anun, giăm plơi pla tui anun či lăi pơthâo glăi kơ anom bruă wai lăng dưi pơsir hĭ, hơmâo hơdră ngă bruă pơkŏn dong”.
Sit biă ñu, kiăng kơčăo bruă rông hlô dưi mă bruă khŏm găn rơgao lu tơlơi mơ̆ng rơkâo tŭ ư tuh pơ alin, pơtŏng lăng anŏ bơbeč sat kơ ayuh hyiăng laih anun brơi hră dưi rông. Biă ñu hăng bruă ayuh hyiăng anih hơdip, hơdôm kơčăo bruă lêng kơ hơmâo pơtŏng glăi anŏ bơbeč djơ̆ ayuh hyiăng, brơi hră anih dưi akŏ pơdong tui hluai kơ anet prong. Sit nik ñu, hơmâo lu anom bơwih ƀong “đuăi kơdŏp” ƀu ngă hră pơ-ar brơi anih pơdong anom bruă, ngă soh tŭ mơn yua dah arăng phak prăk đôč anun gơñu ƀu hŭi ôh. Ơi Lưu Trung Nghĩa - Khua gơnong bruă hmua hăng pơđĭ kyar ƀôn lan tơring čar Gia Lai pơblang brơi tui anai:
“Ră anai bruă bơtơhmal, tơring glông bơtơhmal hơdôm kơčăo bruă anet hăng găp ƀrô lĕ arăng bơtơhmal mơ̆ng 10 truh kơ 15 klăk đôč; anih rông prong lĕ arăng bơtơhmal 15 truh kơ 20 klăk prăk. Aset biă pơhmu hăng prăk tuh pơ alin hơdôm pluh klai prăk mơ̆ng anom bơwih ƀong. Laih dong ră anai aka ƀu hơmâo pơtŏng lăng măi mok hăng hơdôm anih rông hlô”.
Tui hăng mrô jŭ yap mơ̆ng anom bruă kông ngăn ayuh hyiăng lŏn adai tơring čar Gia Lai, ră anai tơring čar hơmâo 209 kơčăo bruă hơmâo hră brơi ngă hăng glăk rơkâo hră. Samơ̆ hơmâo đơset đôč ngă klă bruă rơkâo hră gah ayuh hyiăng. Mơ̆ng akŏ thun truh ră anai, mơ̆ng bruă hyu hơduah ĕp mơ̆ng anom apăn bruă, Jơnum min mơnuih ƀôn sang tơring čar Gia Lai hơmâo bơtơhmal 7 anom bơwih ƀong yua ƀu hơmâo hră pơsit ayuh hyiăng, samơ̆ ăt ngă bruă mơn. Khă hnun, tui hăng ơi Phạm Minh Trung - Khua gơnong bruă kông ngăn ayuh hyiăng lŏn adai Gia Lai, hơdră ngă bruă hrơi blan pơ anăp, kiăng pơhlôm anih hơdip hơdjă ƀơi hơdôm anih rông un, kiăng hơdôm anom bruă mơ̆ng tơring čar djru pơsir brơi:
“Phrâo rơgao, gơmơi kơnong pơsir hĭ bruă gah kông ngăn ayuh hyiăng đôč. Samơ̆ sa kơčăo bruă dưi mă bruă lĕ bơdjơ̆ nao jơlan hơdră tuh pơ alin mơ̆ng Gơnong bruă man pơphô hăng tuh pơ alin, bơdjơ̆ nao tơlơi dưi rông hlô mơnŏng ia jrao mơ̆ng Gơnong bruă hmua hăng pơđĭ kyar ƀôn lan, bơdjơ̆ nao pơ plơi pla, nam ngă soh bơdjơ̆ nao kông an. Tơlơi anai kiăng hơmâo abih bang gơnong bruă sem lăng abih bang, đut tơhnal, bĕ hĭ bruă anom bơwih ƀong hơmâo arăng nao sem lăng, bơtơhmal giong anun ăt dŏ mă bruă mơn”.
Kiăng pơsir hĭ hơdôm tơlơi anai, Jơnum min mơnuih ƀôn sang tơring čar Gia Lai hơmâo hră git gai Gơnong bruă man pơphô hăng tuh pơ alin ngă hrŏm hăng hơdôm gơnong bruă, plơi pla pơtô brơi ƀing tuh pơ alin ngă giong hră pơ-ar tui tơlơi phiăn; ngă tui tơlơi pơkă pơgang ayuh hyiăng anih hơdip; pơhrui prăk jia hăng hơdôm kơčăo bruă. Gơnong bruă man pơphô hăng tuh pơ alin Gia Lai brơi thâo, hăng bruă rông hlô, Gơnong bruă pơphô brơi Jơnum min mơnuih ƀôn sang tơring čar kơđiăng amăng bruă pơhưč tuh pơ alin, kơnong pơhưč hơdôm kơčăo bruă prong đôč, rông hlô hơmâo hơdră klă, krĕp amăng lăm, hơdjă, mă yua boh thâo măi mok pơhlôm hơdjă anih hơdip ayuh hyiăng hăng hơdôm kơčăo bruă pơlir hăng bruă pơkra gơnam mơ̆ng hlô rông pơhlôm nua pơmă; anăm pơhưč ôh kơčăo bruă anet, măi mok ƀu rup.
Viết bình luận