Khua mir sir hơđăp ơi Trần Đức Lương: Pơyơr tơlơi hơdip kơ lŏn ia
Chủ nhật, 07:19, 25/05/2025  Nguyên Nhung/VOV/Nay Jek pơblang  Nguyên Nhung/VOV/Nay Jek pơblang
VOV4.Jarai-Lơ 20 blan 5 thun 2025, khua mir sir hơđăp ơi Trần Đức Lương rơngiă laih ƀơi Hà Nội, hơdip truh tơnŭk 88 thun. Ơi rơngiă lĕ sa tơlơi hning rơngôt prong prin hăng Ping gah, kơnuk kơna laih anun mơnuih ƀôn sang Việt Nam, pioh glăi sa tơlơi hơƀlơ̆k čok hia tui dơlăm amăng pran jua ană plơi pla dêh čar. Ơi Trần Đức Lương lĕ sa čô khua hơmâo kơnuih hiam klă, wơ̆t bruă mă pơpă hơnơ̆ng, ngă khua dơ̆ pơpă hai, dơ̆ng mơ̆ng sa čô mơnuih kơhnăk ngă kỹ thuật pơkă lăng lŏn mơnai, tơnap tap greh gruñ, truh kơ ngă khua kơ lŏn ia, jing khua mir sir hai, ñu hơmâo pioh glăi gru kơđŏm yom biă mă, pơyơr ai hơtai kơ bruă mơnuă, djru pran jua man pơdong hăng pơđĭ kyar lŏn ia, pơgang dêh čar.

Khua mir sir hơđăp ơi Trần Đức Lương, arăng tơkeng lơ 5/5/1937 ƀơi să Phổ Khánh, tơring glông Đức Phổ, tơring čar Quảng Ngãi. Ñu nao ngă tơhan hơkrŭ blan 02 thun 1955. Mơ̆ng blan 02/1955 truh blan 09/1955 ñu nao hrăm pơ kual gah kơdư dêh čar, hrăm sơ cấp gưl blung a gah bruă kơsem min lŏn mơnai. Giong anun, ñu mă bruă ƀơi sang bruă Grup pơkă lŏn mơnai mrô 20 hăng bruă mă blung a mơnuih apăn bruă thâo kơhnăk pơkă lŏn, khua grup hyu pơkă lŏn truh pơ kơ-iăng khua khul ƀudah sang bruă mơnuih kơhnăk hyu pơkă lŏn mơnai. Tơdơi kơ hrăm pơhrua đĭ tui dơ̆ng tơlơi thâo ƀơi sang hră kơsem min kông ngăn amăng gŭ lŏn jing sang hră gưl prong Đại học Mỏ-Địa chất, amăng giăm 20 thun blung a ñu mă bruă, hơmâo hyu mă bruă djop djang anih amăng dêh čar, mơ̆ng kual lŏn dăo, lŏn čor đĭ nao pơ kual čư̆ siăng, hyu ĕp, kơsem min bruă lŏn mơnai glai klô, djru čih pioh mrô rơnoh kơ lŏn mơnai dêh čar bơwih brơi kơ bruă pơđĭ kyar bơwih ƀong huă mơnuih mơnam. Ñu tŭ mă bruă jao pơprong tui: Kơ-iăng khua anom bruă čih pơkra  hră lơkak lŏn mơnai dêh čar, truh pơ khua phun anom bruă wai lăng lŏn mơnai dêh čar; Kơ-iăng khua laih anun đĭ ngă khua Jơnum min Boh thâo ia rơgơi hăng kơhnâo kơhnăk gah sang bruă khua pơ ala mơnuih ƀôn sang dêh čar.

Ƀing ngă bruă hrŏm hơbit hăng ơi Trần Đức Lương amăng bruă pơkă lăng lŏn mơnai ăt čăng pioh đôč tơlơi mă bruă hiam mơak, sa čô mơnuih ngă gơ̆p, khua apăn akŏ ba jơlan hlâo amăng bruă mă, hur har, tong ten. Lu mơnuih ol kơdol pran jua yua khua mir sir hơđăp ơi Trần Đức Lương đuăi nao laih, nai prin tha gah bruă pơkă lŏn mơnai ơi Nguyễn Thành Vạn, kơ-iăng khua hơđăp anom bruă hră lơkak pơkă lăng lŏn mơnai hăng kông ngăn amăng lŏn tơnah Việt Nam gah Ding jum Đang hmua hăng Ayuh hyiăng lăi:

“Hăng kâo, Khua mir sir ơi Trần Đức Lương hlâo adih, ƀing gơmơi juăt iâu pơpŭ jĕ giăm hăng ñu lĕ ayong Trần Đức Lương. Ñu jing kah hăng sa čô ayong, sa čô nai. Ñu hrăm tơpă, sit nik, gir run biă mă kiăng hơduah ĕp hơgĕt tơlơi kiăng thâo gah bruă lŏn tơnah, gŭ lŏn mơnai tui hăng mơta tơlơi pơmin sa čô mơnuih kơhnâo rơgơi. Ñu mă bruă hăng ƀing rơgơi mơ̆ng Liên Xô, ñu hrăm mă đôč kiăng pơhiăp tơlơi Nga laih anun thâo biă, ñu lăi pơthâo bruă mă pơhiăp hăng tơlơi Nga hruaih biă mă hăng ƀing mơnuih rơgơi kơhnâo Liên Xô, tơl ƀing anun hmư̆ hăng ƀuh hling hlang mơ̆n. Djop tơlơi hơduah ĕp amăng gŭ lŏn tơdơi anai, gơmơi pô pơphun ngă, ñu bơni biă mă, djru pơgôp hiăp, pơčrâo ba jơlan hơdră či mă bruă. Ñu pơtô pơhrăm ba kâo lu tơlơi laih anun kâo hrăm tui kơnuih hiam, pran jua klă mơ̆ng ayong Trần Đức Lương”.

Mơ̆ng thun 1987 truh blan 8/1992, ơi Trần Đức Lương arăng jao ngă Kơ-iăng Khua khul ding jum, ră anai kah hăng Kơ-iăng khua dêh čar, laih anun khua pơ ala kơ Việt Nam ƀơi Khul ngă bruă djru tơlơi bơwih ƀong huă. Mơ̆ng blan 9/1992, ñu ngă kơ-iăng khua dêh čar truh thun 1997. 10 thun ngă kơ-iăng khua dêh čar, ăt amăng rơnuk dêh čar ngă tui khut khăt jơlan hơdră pơblih phrâo mơ̆ng ping gah, pơblih mơ̆ng atur tơlơi bơwih ƀng huă akŏ bruă pơkă sa hơnơ̆ng, nao pơ jơlan hơdră  sĭ mơdrô gơnam tam tui jơlan XHCN mơnuih mơnam ngă pô bơkơnar, hăng tơlơi tơnap tap lông lăng kơtang biă mă rơnuk anun. Amăng hrơi blan anun, kơ-iăng khua dêh čar ơi Trần Đức Lương hrŏm hăng lu khua mua amăng kơnuk kơna dêh čar glăm ba bruă mă phun, tơnap tap mơ̆ng hrơi blan blung a pơblih phrâo kiăng ba dêh čar ta đĭ nao pơklaih mơ̆ng tơlơi tơnap tap ƀun rin, djru hrŏm pơjing atur ngă bruă ba glăi boh tơhnal mơ̆ng pơblih phrâo lăp bơni biă mă.

Pơpŭ biă, lăp bơni kơ tơlơi hơdip mơda, bruă mă mơ̆ng khua mir sir hơđăp ơi Trần Đức Lương pơyơr kơ lŏn ia, amăng anun hơmâo čăl ñu ngă Kơ-iăng khua dêh čar, Kơ-iăng nai tha prin, nai prin tha Bùi Thị An, khua pơala mơnuih ƀôn sang dêh čar tal 13, Khua anom kơsem min kông ngăn lŏn mơnai, ayuh hyiăng hăng pơđĭ kyar plơi pla, Kơ-iăng khua khul pơlir hơbit djop khul Boh thâo ia rơgơi hăng mơneč phrâo Hà Nội lăi:

“Čăl ơi Trần Đức Lương ngă Kơ-iăng khua dêh čar, lŏn ia hlăk tơnap tap biă mă. Samơ̆ ñu gir run lu biă mă, hrŏm hăng kơnuk kơna dêh čar, ñu gir mă hơjăn păn, hăng tơlơi thâo laih anun kơnang kơ pran kơtang amăng dêh čar ta laih anun tơdơi kơ anun ñu hăng ƀing gơ̆p mă bruă ruah mă tơlơi thâo thăi mơ̆ng dêh čar tač rơngiao, ba lŏn ia ta dưi găn rơgao hĭ thun blan tơnap, ƀrư̆ hrưn đĭ tơlơi bơwih ƀong huă, gah bruă kơđi čar hơđong, kơnuih lŏn ia hing ang tui. Amăng anun, hơmâo tơlơi pơgôp hrŏm mơ̆ng ơi Trần Đức Lương hăng pô gơgrong ba ngă Kơ-iăng khua dêh čar, wai lăng gah bruă tuh tia pơkra ming tơnap hloh, samơ̆ dưi hrưn đĭ mơ̆n”.

Amăng rơwang bruă ngă Khua mir sir dua rơwang mơ̆ng thun 1997 truh thun 2006, ơi Trần Đức Lương hơmâo pơgôp hrŏm prong biă mă pơtom hiăp amăng lăm dêh čar hăng pơtom hiăp hăng tač rơngiao, kiăng pơgang hơđong bruă kơđi čar, pơtrut tơlơi bơwih ƀong huă hăng pơđĭ tui kơnuih hing ang kơ Việt Nam ƀơi jar kmar. Ơi Trần Đức Lương đing nao biă mă akŏ pơdong lŏn ia git gai hăng djơ̆ tơlơi phiăn, tui tơlơi dưi mơnuih mơnam ngă khua pô. Amăng thun blan anun, tơlơi pơblih amăng kơnuk kơna, hơdră git gai wai lăng, anom bruă amăng kơnuk kơna hăng hră pơar kơnuk kơna dưi pok pơhai ngă tui phrâo, pơjing atur kơ bruă pơblih yua măi mok, pơblih phrâo lŏn ia hăng mut phung jar kmar. Pô čih tơlơi pơhing Hà Đăng, khua hơđăp anom bruă Tơlơi pơmin-Gru grua dêh čar lăi nao hơdôm tơlơi kơđŏm mơ̆ng Khua mir sir ơi Trần Đức Lương:

“Ơi Trần Đức Lương ngă khua mir sir hơmâo pioh glăi lu gru kơđŏm hiam klă. Samơ̆ hlăk anun bruă pơkra pơjing mơ̆ng dêh čar ta hlăk đĭ tui, samơ̆ ăt hlăk bưp lu tơlơi tơnap tap mơ̆n, ơi Trần Đức Lương đing nao kơ lu bruă mă pơđĭ kyar bơwih ƀong huă, pơđĭ kyar bơwih ƀong huă mơ mơnuih mơnam dêh čar ta pô. Pơđĭ tui jơlan hơdră ñu pơphô brơi. Ơi Trần Đức Lương ăt jing sa čô khua mir sir hơmâo tơlơi khăp prong biă mă hăng mơnuih ƀôn sang, adơi ayong hăng ƀing apăn bruă kơnuk kơna hnun mơ̆n. Hơgĕt tơlơi ñu dưi ngă hơmâodjă pioh gru kơđŏm djop thun blan, ñu pơsir bruă mă mơ̆ng sa čô khua mir sir”.

Ƀu kơnong sa čô khua apăn akŏ rơgơi đôč ôh, khua mir sir hơđăp ơi Trần Đức Lương dŏ jing sa čô mơnuih ping gah tong ten kơjăp tơlơi pơmin, abih pran jua gir run kiăo tui tơlơi kiăng mơ̆ng mơnuih ping gah cộng sản. Mơ̆ng thun 1959, ñu mut ping gah, găn rơgao 65 thun hrăm ngă kơjăp pran jua, pơyơr drơi jăn kơ bruă ma ƀu pơdơi ôh. Amăng bruă mă, ngă khua dơ̆ pă, ñu ăt pơdah pran jua mơnuih ba gru hlâo, ngă tơlơi pơhmu hiam, thâo luă gŭ, kah pơpha brơi pô pơkŏn hăng jĕ giăm mơak hăng ană plơi pla. Hăng pran jua pơgôp prong anun kơ lŏn ia, ơi Trần Đức Lương dưi hơmâo Ping gah, kơnuk kơna ƀơk kơ ñu lu tơlơi bơni yom kah hăng Miđai Pơtŭ mah, miđai bơni 65 thun ping gah hăng lu miđai, gru miđai pơsit pơpŭ kơ bruă mă yom pơkŏn mơ̆ng Việt Nam hăng jar kmar bơni kơ ñu.

Khua mir sir hơđăp ơi Trần Đức Lương rơngiă laih. Ping gah, Kơnuk kơna hăng mơnuih ƀôn sang Việt Nam kah hăng rơngiă hĭ sa čô khua rơgơi, mơnuih mă bruă tong ten hur har hăng lăng kơ boh tŭ yua lŏn ia hăng mơnuih ƀôn sang yơh dlông hloh. Tơlơi hơdip hăng bruă mă mơ̆ng ñu jing sa gru bơngač pơčrang rơđah kơ ƀing hlăk ai čơđai rơnuk anai, djop gưl rơnuk khua mua, mơnuih ping gah amăng dêh čar hrăm hăng hla tui.

 

 

 

 Nguyên Nhung/VOV/Nay Jek pơblang

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC

Video

Klêi mtă mtăn kơ jih jang
Ŏ buôi krô
29/07/2024
Tơgŭm ƀô đô̆i tơblăh ayăt
13/07/2024
Việt Nam ngời sáng tương lai
11/07/2024