Tui hăng Ding jum đang hmua hăng pơđĭ kyar ƀôn lan dêh čar, thun 2023 hăng 4 blan akô̆ thun 2024, yua kơ pơ-iă hang kơtang, đơ đam dêh čar hmâo giăm truh 400 mơta tơlơi truh apui ƀong glai, răm rai giăm truh 1.200 ektar glai, ngă răm prong gah bơwih ƀong, bơdjơ̆ nao prong glai klô. Biă ñu, apui ƀong glai hmâo laih 12 čô mơnuih djai, 6 čô mơnuih rơka ruă. Đơ đam dêh čar hmâo năng ai ñu 4.000 mơta tơlơi phă glai, lŏn glai răm rai rơbêh kơ 1.200 ektar. Hơdôm tơlơi phă glai hmâo lu biă ñu ƀơi hơdôm tơring čar kual Dap Kơdư, kual čư̆ siăng gah Kơdư dêh čar hăng Kơdư Tŏng Krah dêh čar.

Ơi Nguyễn Hữu Tháp, Kơ-iăng Khua Jơnum min mơnuih ƀôn sang tơring čar Kon Tum brơi thâo, jing tơring čar hmâo lŏn glai hơđăp prong hloh kual Dap Kơdư hăng rơbêh kơ 552.000 ektar, bruă wai lăng, pơgan glai klô, pơgang pơgăn apui ƀong glai ƀơi tơring čar bưp lu tơlơi tơnap. Hơdôm hơdră pơkă, hơdră bruă, ngăn rơnoh kơ hơdôm jơlan hơdră, rơwang bruă đang kyâo hăng mơnuih ngă bruă glai klô akă pơhlôm. Hrŏm hăng lu anih anom, tơring čar Kon Tum glăk đing nao tơlơi hră pơsit carbon, khom pơtô brơi pioh ngă tui.

 “Mrô pơsit carbon glai lĕ tơlơi phrâo hăng anai lăng kah hăng sa kông ngăn prăk kak kơjăp sui thun pioh djru klă kơ tơring čar hăng ƀing pô glai ngă tui hơdôm bruă jao wai lăng, pơgang glai hăng pơgang pơgăn apui ƀong glai. Khă hnun hai, bôh yôm anai akă hmâo pơtô brơi rơđah ôh pioh ngă tui. Rơkâo Gong gai dêh čar, hơdôm ding jum gơnong bruă dêh čar pel ĕp, kơsem min mă yua hơdôm pơtô ba rơđah pioh ngă tui, biă ñu hơdră blơi – sĭ, wai lăng – mă yua ngăn rơnoh prăk mă yua anai”.

Pơhiăp črâo ba Jơnum, Kơ-iăng Khua dêh čar ta ơi Trần Lưu Quang pơtă, gah tơlơi dăp hơdră, rơnoh pơgang lŏn glai đơ đam dêh čar lĕ 42% samơ̆ lŏn hmâo sit amra ƀiă hloh mrô djă pioh. Tui tơlơi pơkă mă yua ră anai, truh thun 2030, phrâo pơkă glăi đôč, samơ̆ dêh čar ta hmâo gơgrong hlâo jao kơ Ding jum đang hmua hăng pơđĭ kyar ƀôn lan dêh čar ta čih pơkra akô̆ bruă pơkă phara ha jăn kơ 5 bôh tơring čar Dap Kơdư. Anai lĕ ngă pơphô hlâo ƀơi sa kual, lông lăng rơnoh dô̆ glai djơ̆ hăng amăng hră pơ-ar mơn.

Kơ-iăng Khua dêh čar ơi Trần Lưu Quang ăt pơtă mơn, thun anai pơplih ayuh hiăng ba truh pơ-iă hang akă hmâo mơ̆ng hlâo. Khă truh ră anai hmâo hơjan laih ƀơi lu anih, tơlơi apui ƀong amra ăt plai ƀiă mơn samơ̆ akă dưi lăi mơn tơlơi hơget yua kơ mrô ia hơjan akă lu, lơm anun tui tơlơi lăi pơthâo glăi mơ̆ng Anom pơkă lăng hlâo ayuh hyiăng amra hmâo hơdôm tal pơ-iă hang sui hrơi dong. Kơ-iăng Khua dêh čar ăt lăi rơđah mơn, khom kơtưn mă yua hơdră măi mok amăng wai lăng, pơgang hăng pơhlôm hlâo apui ƀong glai klô. Rơgao kơ bôh nik pel ĕp ƀơi glai lŏn ia wai lăng Čư̆ Mom Rây, tơring glông Sa Thầy, tơring čar Kon Tum, Kơ-iăng Khua dêh čar ta ơi Trần Lưu Quang djă pioh hơdôm tơlơi pơčeh phrâo, tơlơi pơmin phrâo hloh, pơčeh phrâo hloh, khă anet samơ̆ ba glăi bôh tơhnal prong, lăp pioh gơnong bruă glai kyâo đơ đam dêh čar ta hrăm tui:

 “Adơi ayong ngă 2 bruă mơ̆ kâo ƀuh heng hong biă. Flycam gum hrŏm pơgang glai. Tơlơi tal 2 phrâo klă, rim mơnuih apăn bruă pơgang glai klô dưm sa anăn amăng telephone djă hyu, rim mơnuih khom rơbat djop 120 km sa blan, hlơi pô ñu ƀu djop mrô pơkă lĕ lăng kah hăng ƀu ngă giong bruă jao, ƀu tơnap ôh. Hơdôm bôh than, tơlơi pơmin anet aneo tui anun lăi pơthâo kơ ƀing gŏp pioh ngă klă bruă mơ̆ng pô, pơ ala kơ khom pơhrua nao dong mơnuih tui phiăn pơkă ƀong prăk blan kơnuk kơna, ƀing ta pơplih tơlơi pơmin amra lăp djơ̆ hloh”.

Kơ-iăng Khua dêh čar ta ơi Trần Lưu Quang ăt lăi pơhing mơn, Gong gai dêh čar glăk črâo ba pơplih pơkra 4 Tơlơi pơtrun pơsit bơdjơ̆ nao glai klô. Mơ̆ng bôh nik hyu pel ĕp ƀơi tơring čar, anom bruă, Kơ-iăng Khua dêh čar ta lăng ƀuh bruă djă pioh hơdôm tơlơi gum pơhiăp ăt ƀu kơjăp mơn. Kơ-iăng Khua dêh čar ta rơkâo Ding jum đang hmua hăng pơđĭ kyar ƀôn lan dêh čar ta khom gum hrŏm klă hăng hơdôm tơring čar, hơdôm ding jum gơnong bruă tañ ngă giong, lăi pơthâo kơ Gong gai dêh čar pơplih pơkra hơdôm tơlơi Pơtrun pơkă. Mơ̆ng anun, amra pơsir lu tơlơi wai lăng, pơgang, pơlar hăng pơgang hlôm hlâo apui ƀong glai, biă ñu tơlơi pơjing rai kơmlai bơwih ƀong mơ̆ng glai klô.

Hăng hơdôm tơring čar, Kơ-iăng Khua dêh čar ta ơi Trần Lưu Quang rơkâo ƀu dưi lui raih, ƀing khua git gai ping gah, khua hơdôm tơring čar khom pơđĭ dlông bruă gơgrong pô ba akô̆. Hrŏm hăng anun, khom gơgrong hlâo, klă hloh, ƀu dưi kơnong kơ dô̆ tơguan ngăn drap kơnuk kơna dêh čar đôč ôh./.