Dŏ amăng sang prong rơhaih phrâo hơmâo arăng djru man pơdong brơi, sang anŏ ơi Rơ Lan Đếu dŏ amăng plơi Bó, să Ia Kly, tơring glông Chư Prông hok mơ-ak čơkă neh met, kơnung djuai ataih giăm nao čuă jơmư, hơ-ơč hmưi. Mông bơră ruai klao mơ-ak amăng sang phrâo, ngă lar hyu pran jua tum jơngum hăng pơđao pran jua. Mơng anai, sang anŏ ñu hơmâo anih dŏ hơđong lơm hơmâo sang phrâo hăng sang apui pơđao, sang juă glai, lan sang rơhaih hăng bah amăng jang kjăp.

Sang dŏ kơ ơi Đếu lĕ sa amăng rơbêh 1.000 boh sang amăng jơlan hơdră ruh pơkra glăi sang dŏ jang jai, sang tơ̆I phŏ glăk pok pơhai man pơdong amăng tơring glông Chư Prông amăng thun 2025. Ơi Rơ Lan Đếu ol kơdol brơi thâo, sang phrâo lĕ tơlơi gum pơgôp mơng pran čơmah, mơng kơung djuai ai sang truh pơ jơnum min djop djuai ania mơnuih mơnam, khul grup kơđi čar-mơnuih mơnam hăng ling tơhan amăng ƀon lan:

“Kâo hok mơ-ak biă mă. Bơni kơ djop gưl hơmâo djru brơi prăk kak, hrơi mă bruă man pơdong sang rơhaih brơi sang anŏ gơmơi. Ră anai hơmâo sang laih, sang anŏ amra gir run bơwih ƀong kiăng hrưn đĭ”.

Ƀơi tơring glông Chư Prông-tơring glông hơmâo mrô sang dŏ jang jai kiăng ruh pơkra glăi lu hloh tơring čar Gia Lai, bruă jak iâu djru hrơi mă bruă mơng sang anŏ hrŏm hăng tơlơi gum tơngan hrŏm mơng khul grup kơđi čar-mơnuih mơnam djru hơmâo mơnuih mă bruă hăng pơtrut man pơdong. Anai ăt lĕ hơbô̆ bruă hơmâo tơring glông ngă tui ha amăng plĕ kiăng tañ ngă tui jơlan hơdră, djru brơi mơnuih ƀôn sang tañ hơmâo sang phrâo prong rơhaih. Ăt ngă tui anun mơn, tơring glông Phú Thiện hơmâo gơgrong amăng pok pơhai ha amăng plĕ. Tơring glông blơi čuah pơtâo ha wŏt lu mơtăm kiăng hrŏ ƀiă nua, tơdơi anun kah pơpha brơi rĭm boh să. Bruă man pơdong hơmâo pơphun klă, iâu ƀing thâo man pơdong lĕ phun, mơnuih ƀôn sang djru hrơi mă bruă.

Yua anun, truh ră anai, tơring glông hơmâo pơgiong akŏ bruă, dưi pơgiong djơ̆ hrơi mông pơkă mơ̆ Khul git gai tơring čar jao; pơhlôm brơi mơnuih ƀôn sang hơmâo sang dŏ sir kjăp mơ̆ ăt djă pioh gru grua. Yă Nay H’Doănh, dŏ amăng să Ia Piar, tơring glông Phú Thiện hok mơ-ak lơm mut dŏ sang phrâo, ñu brơi thâo:

“Sang anŏ gơmơi pơpŭ bơni biă mă kơ Ping gah, Kơnuk kơna hăng djop gưl. Ră anai hơmâo sang phrâo, hơđong bơwih ƀong, čem rông ană bă dong”.

Thun 2025, ngă tui tơlơi git gai khut khăt mơng Khua dêh čar, Gia Lai ba tơbiă hơnong pơkă ruh pơkra glăi 8.485 boh sang dŏ jang jai, sang tơ̆i phŏ. Tơdơi kơ jơlan hơdră phrâo pok pơhai, Khul git gai hăng grup djru bruă jơlan hơdră hơmâo akŏ pơjing, git gai na nao tơl rĭm gơnong bruă, sang bruă, gong gai. Yua anun, bruă anai pơhưč tơlơi mut hrŏm mơng djop gưl, gong gai, khul grup, ling tơhan. Pơhmutu lĕ kông ang tơring čar hơmâo pơgôp prăk kak, hrơi mă bruă, gum hrŏm hăng gong gai, jơnum min djop djuai ania mơnuih mơnam, khul grup hăng mơnuih ƀôn sang pơtrut tañ kơ bruă anai. Thiếu tướng Rahlan Lâm-Khua kông ang tơring čar, Khua khul git gai jơlan hơdră ruh pơkra glăi sang tơ̆i phŏ kông ang tơring čar Gia Lai brơi thâo:

“Ping gah kông ang tơring čar hơmâo pok pơhai tŭ yua. Ƀing apăn bruă, ling tơhan djru prăk apah sa hrơi mă bruă, pơgôp rơbêh 3 klai prăk. Laih dong pơgôp hrơi mă bruă, gum hrŏm kjăp hăng djop gơnong bruă, ƀon lan, pok pơhai klă jơlan hơdră, pioh glăi lu tơlơi kơđŏm glăi amăng pran jua mơnuih ƀôn sang”.

Hăng pran kơtang abih bang hrŏm hăng lu tơlơi pơčeh, truh ră anai tơring čar dưi ngă rơbêh 82% akŏ bruă man pơdong hăng 42% akŏ bruă jao. 7/17 boh ƀon lan hơmâo pơgiong akŏ bruă hơmâo: plơi prong Pleiku, plơi prong An Khê, plơi prong Ayun Pa, hơdôm boh tơring glông Đăk Pơ, Đức Cơ, Krông Pa hăng Phú Thiện. Hơdôm boh ƀon lan pơkŏn ăt glăk gir run ngă tañ kiăng pơgiong jơlan hơdră anai. Ơi Đinh Văn Dũng, Khua git gai Ping gah tơring glông Chư Prông pơsit tong, tơlơi gir run mơng ƀon lan ăt lĕ tơlơi gir run hrŏm amăng tơring čar, pơgiong jơlan hơdră hlâo kơ bơyan hơjan hlim thun anai:

“Djop sang dŏ lêng kơ man pơdong djơ̆ tơlơi pơkă, prong rơhaih mơng 36 met karê pơ glông. Lu sang anŏ čan pơhrua dong kiăng man pơdong prong mơng 60-70 met karê, hơmâo pơga, hơmâo amăng jang, lan sang, ring bruă pơkŏn dong. Truh lơ 30/6, ƀing gơmơi amra pơgiong abih bang 997 boh sang man pơdong phrâo, pơhlôm 100% mrô sang anŏ hơmâo sang sir kjăp, sit biă ñu sang anŏ ƀun rin, giăm ƀun rin, hrưn đĭ tơlơi hơdip mơda”.

Bruă ngă khut khăt, pơčeh phrâo amăng pok pơhai jơlan hơdră ruh pơkra sang dŏ jang jai, sang tơ̆i phŏ ƀơi Gia Lai ba glăi boh tŭ yua sit nik. Sa jơlan hơdră man pơdong sang brơi sang anŏ ƀun rin giăm giong laih, ngă ƀô̆ mơta plơi pla, sit biă ñu kual mơnuih djuai ania ƀiă tơring čar Gia Lai jai hrơi hiam klă, pơplih phrâo. /.