Tơdơi kơ 5 thun gum hrŏm pơgang, pơgăn hăng ngă plai ƀiă răm rai yua kơ ayuh hyiăng ƀu klă ngă amăng gơnong bruă pơtô pơhrăm, hơdôm tơring čar ƀôn prong pơphun lu bruă pơplông, anih pơhrăm, bruă mă gah rơngiao kơ anih hrăm, anăp nao truh pơđĭ tui tơlơi pơmin hăng bôh thâo pơgang pơgăn ayuh hyiăng ƀu klă ngă. Lu tơlơi pôr pơhing kơ pơgang, pơgăn ngă plai ƀiă ayuh hyiăng ƀu klă ngă hmâo bôh tŭ yua dưi pơphun, kah hăng: Bruă pơplông pơtlaih bôh lŏn – Čơđai pơčeh phrâo mơnuih sông kơtang pơtrut kơdun ayuh hyiăng ƀu klă ngă hăng pơplih ayuh hyiăng”, “Pơčeh phrâo tơlơi pia kơ er adôh đưm hăng er adôh đưm kơ pơgang pơgăn ayuh hyiăng ƀu klă ngă”, kač rŭp gah rơngiao hăng anăn ñu “Gum hrŏm adơi pơgang, pơgăn ayuh hyiăng ƀu klă ngă – Pơčeh phrâo pơgi kơdih anai kơjăp phik”, Pơhrăm bŏng glăi hăng lŏn pơpư̆ ƀơi sang hră gưl sa Măng Đen, tơring glông Kon Plông, tơring čar Kon Tum…
Hrom hăng anun bôh tơhnal dưi ngă, jơlan hơdră gum hrŏm pơgang, pơgăn ayuh hyiăng ƀu klă ngă kơplah wah Ding jum pơtô pơhrăm hăng Ding jum đang hmua hăng pơđĭ kyar ƀôn lan ăt dô̆ mơn ƀơi sa dua bruă akă dưi ngă kah hăng: djơ̆ anô̆ ñu gum hrŏm hăng akă hmao; hơdôm bruă mă gah rơngiao anih hrăm pơgang, pơgăn ayuh hyiăng ƀu klă ngă akă ha amăng plĕ kơplah wah hơdôm anih anom; bruă pơtô pơhrăm brơi kơ nai pơtô ƀơi hơdôm bôh sang hră gah pơphun bruă hrăm gah rơngiao anih hrăm pơgang, pơgăn ayuh hyiăng ƀu klă ngă akă dưi đing nao, pơtrut kơtang.
Tui hăng ơi Nguyễn Văn Tiến, Kơ-iăng Khua Anom bruă wai lăng akô̆ kli hăng Pơgang, pơgăn ayuh hyiăng ƀu klă ngă, Ding jum đang hmua hăng pơđĭ kyar ƀôn lan, Việt Nam dŏng tal 5 amăng hơdôm bôh dêh čar gơgrong ba kơtang mơng pơplih ayuh hyiăng. Hơdôm thun jê̆ hăng anai, kơthel truh na nao hăng rơnoh kơpal tui, đa dô̆ hmâo “ia ling kor”, “kơthel kua đĭ kơthel” ba truh lu tơlơi răm rai prong kơ ană mơnuih hăng kông ngăn. Yua anun, Jơnum lĕ tơhnal pioh pơsit glăi hơdôm tơlơi đing nao, akă dưi ngă, tơlơi kiăng lăng nao hăng ba tơbiă hơdôm jơlan pơsir rơđah pioh pơđĭ tui dong bôh tơhnal bruă pơgang pơgăn ayuh hyiăng ƀu klă ngă amăng gơnong bruă pơtô pơhrăm ƀơi hơdôm gưl amăng rơwang tô̆ tui. Ơi Nguyễn Văn Tiến lăi:
“Dong mơng ƀing nai, hơdôm bôh sang hră hăng ƀing khua pơ ala ƀuh lĕ bruă pơƀut glăi pơgang, pơgăn ayuh hyiăng amăng hơdôm tơlơi hrăm pioh kơ ƀing čơđai lĕ ba glăi bôh tơhnal. Yua anun yơh pơ̆ anăp anai, ƀing gơmơi amra rơkâo khua git gai dua Ding jum ngă tui dong jơlan hơdră anai. Yua tui anun yơh ƀing ta amra ngă klă bruă prăp lui kơ ƀing čơđai hmâo bôh thâo kơ bŏng glăi hăng ayuh hyiăng, thâo kơ tơlơi ayuh hyiăng ƀu klă ngă, dua dong lĕ pơdŏng dong sa mơnuih mơnam pơhlôm rơnuk rơnua ƀơi anăp ayuh hyiăng ƀu klă ngă tơdơi anai”.
Yak mut thun hrăm phrâo, hơdôm anih anom ăt kiăng pơtrut kơtang mơn, pơhư prong hơdră mă bruă lăi pơthâo bôh thâo pơgang, pơgăn ayuh hyiăng ƀu klă ngă amăng sang hră. Biă ñu pok pơhai mă yua bruă mă gah rơngiao kơ anih hrăm, bruă mă bơyan pơdơi prong hăng bôh yôm pơtô ba bôh thâo pơgang, pơgăn ayuh hyiăng ƀu klă ngă hăng lu hơdră pioh lar hyu pran jua gơgrong hlâo pơgang, pơgăn ayuh hyiăng ƀu klă ngă truh hăng amĭ ama čơđai, sang anô̆ hăng mơnuih mơnam.
Hlâo kơ anun, Anom wai lăng akô̆ kli hăng Pơgang, pơgăn ayuh hyiăng ƀu klă ngă hmâo gum hrŏm laih hăng Anom mă yua (Ding jum pơtô pơhrăm) pơphun Bơkơtuai tui akô̆ bruă kơ pơƀut bôh thâo pơgang, pơgăn ayuh hyiăng ƀu klă ngă amăng jơlan hơdră hơdôm tơlơi hrăm, bruă pơtô pơhrăm hơdôm bôh sang hră gưl 2 mơng 5 bôh tơring čar Dap Kơdư. Bôh tơhnal brơi ƀuh hmâo truh kih klă hiam laih hăng lu tơlơi gum lăi pơthâo, gum pơhiăp tơpă mơng ƀing khua sang hră hăng nai pơtô čơđai. Tal anai, khua pơ ala kơ Anom wai lăng akô̆ kli hăng pơgang, pơgăn ayuh hyiăng ƀu klă ngă, ơi Nguyễn Văn Tiến hrŏm hăng khua mua sa dua bôh anom bruă hăng Gơnong bruă pơtô pơhrăm, Gơnong bruă đang hmua hăng pơđĭ kyar ƀôn lan tơring čar Dak Lak hăng khua pơ ala kơ Sang bruă Acecook ƀơi Việt Nam hmâo nao tơña bla, pơsur pran jua hăng ƀơk gơnam tam kơ 2 bôh sang anô̆ nai pơtô hmâo tơlơi hơdip tơnap amăng tơring čar Dak Lak (sang anô̆ ayong Nguyễn Thái Dương hăng sang anô̆ amai Đỗ Thị Huyền).
Ƀơi Việt Nam, amăng 30 thun jê̆ hăng anai, hơnong ñu rim thun ayuh hyiăng ngă năng ai ñu 300 čô mơnuih djai hăng rơngiă, răm rai kông ngăn mơng 1-1,5% GDP. Čơđai muai, čơđai sang hră hmâo 28% mrô mơnuih Việt Nam lĕ sa amăng hơdôm mơnuih amuñ bơdjơ̆ nao hloh yua kơ ayuh hyiăng ƀu klă ngă.
Hrŏm hăng hơdôm hră pơ-ar tơlơi phiăn, bruă pơkă bôh yôm kơ bruă pơgang, pơgăn ayuh hyiăng ƀu klă ngă kơ čơđai, čơđai sang hră, Khua dêh čar hmâo mă yua laih Akô̆ bruă “Pơđĭ dlông tơlơi pơmin plơi pla hăng Wai lăng tơlơi amra truh hluai tui kơ mơnuih mơnam, truh thun 2030” amăng anun, jao bruă kơ Ding jum pơtô pơhrăm gum hrŏm hăng Ding jum đang hmua hăng pơđĭ kyar ƀôn lan dêh čar ngă tui pơtô pơhrăm kơ nai pơtô čơđai; pơhrua hrŏm bôh yôm pơgang, pơgăn ayuh hyiăng ƀu klă ngă amăng jơlan hơdră pơtô pơhrăm; pơhrua nao tơhnal pơkă “Sang hră pơhlôm ƀơi anăp ayuh hyiăng pơplih”; pơhlôm hơđong kơ čơđai sang hră, anom mă yua pơtô pơhrăm lom ayuh hyiăng ƀu klă ngă./.
Viết bình luận