Rơbat jum dar hơdôm jơlan amăng plơi prong Buôn Ma Thuột, tơring čar Dak Lak kah hăng: Phan Chu Trinh, Lê Thánh Tông, Y Jut… hơdôm anih pơdă sĭ ƀañ mơng hơdôm bôh anom sĭ mơdrô hmư̆ hing hmâo pơdă sĭ lăng pơhưč pran jua biă. Tui hăng amai Bạch Thị Bích Phượng pô sa anih pơdă gơnam ƀơi jơlan Lê Thánh Tông, thun anai ñu sĭ tañ hloh ha mơkrah blan hlâo samơ̆ mrô mơnuih blơi ƀu lu ôh.

  “Thun anai mrô mơnuih blơi tañ, ƀu lu đơi mơn. Nua sĭ thun anai ăt đĭ tui mơn, sa dua mơta gơnam yôm lĕ trun nua ƀiă, bơ̆ ƀañ sĭ raih daih lĕ đĭ hơdôm rơbâo prăk ha sa”.

Bơ̆ tui hăng amai Bạch Thị Sách, mơnuih hmâo rơbêh kơ 10 thun găn rơgao sĭ ƀañ pioh kơ tết čơđai muai ƀơi Buôn Ma Thuột, kiăng bĕ sĭ ƀu kloh, ñu amra sĭ rah, laih anun lăng tui rơnoh blơi mơng arăng kiăng blơi ba glăi sĭ kiăng lăp djơ̆.

“Rơnoh blơi lĕ ăt akă lu mơn, raih daih đôč. Abih dơ̆ hơpă kâo blơi mut dơ̆ anun, kâo ƀu khin blơi ba glăi sĭ lu ôh yua kơ bruă sĭ mơdrô rim thun rim pha ra. Kâo dưi sĭ lu lĕ blơi ba glăi sĭ lu, sĭ ƀiă lĕ blơi ba glăi sĭ ƀiă ƀu ngă tui anun amra ƀu hmâo mơnuih blơi thơ tơnap kơ ta biă”.

 Ƀañ pioh kơ tết čơđai muai thun anai hmâo pơdă sĭ lu mơta gah gru hăng lu djuai. Hrŏm hăng anun, dua djuai ƀañ phun lĕ ƀañ hơ-om hăng ƀañ muan hăng anô̆ pơƀâo mơng hlâo lĕ hmâo dong anô̆ pơƀâo phrâo kah hăng: areng ƀát bửu, bơmao ngoh, jambon xá xíu, mơnŭ phang... Rơngiao kơ anun, dô̆ hmâo ƀañ pioh kơ čơđai muai hăng mơnuih ƀu ƀong mơnong hlô, ƀong ƀiă. Hrŏm hăng anun, bruă ruah hơdôm mơta ƀañ blơi ƀơi anih pơdă sĭ lĕ ră anai mơnuih blơi yua hmâo dong hơdôm tơlơi ruah mă blơi ƀañ tui jơlan măi mok ƀudah hơdôm plăng mơnuih mơnam. Amai Trần Thị Ngân, ƀơi phường Tân An, plơi prong Buôn Ma Thuột brơi thâo:

 “Ƀơi anih sĭ mơdrô hmâo lu djuai ƀañ, samơ̆ tơhnal ba tơbiă mơ̆ng kâo ruah mă lĕ pơhlôm hơdjă gơnam ƀong, gru rup hiam, ƀañ hmư̆ hing klă”.

Kiăng pơhlôm tơlơi dưi yua hăng tơlơi suaih pral kơ mơnuih blơi yua, khul wai lăng sĭ mơdrô glăk kơtưn pel ĕp, wai lăng anih anom sĭ mơdrô ƀañ pioh kơ têt kiăng pơgăn bruă pơkra, sĭ mơdrô gơnam ngă mă ča, gơnam blơi dŏp, ƀu rơđah phun akha pơkra ƀañ, ƀu pơhlôm anô̆ klă, ƀu pơhlôm gơnam ƀong hơdjă. Ơi Giao Thanh Tùng, Kơ-iăng Khua Anom wai lăng anih anom sĭ mơdrô gơnam tam tơring čar Dak Lak brơi thâo:

 “Anom wai lăng anih anom sĭ mơdrô pok pơhai kơ hơdôm grŭp wai lăng anih anom sĭ mơdrô tal sa lĕ wai lăng anih anom, thâo kơjăp hơdôm anih anom pơkra, sĭ mơdrô ƀañ, anih pơkra ăt kah hăng gơnam ngui kơ čơđai. Yua kơ hmâo lăi pơhing, bơni mơn hơdôm anih anom pơkra ƀañ, ƀudah hơdôm anih anom sĭ ƀañ ngă klă, djơ̆ tui tơlơi pơkă amăng tơlơi phiăn, bơ̆ hơdôm anih anom hơpă ngă ƀu djơ̆ lĕ pơsir tơpă tui tơlơi pơkă amăng tơlơi phiăn, sa mơta lĕ lăi pơdah ba đĭ glông pôr pơhing pioh pơtô juăt hrŏm abih bang”.

Khua Anom wai lăng čơđai muai (Ding jum wai lăng mơnuih mă tơbruă, tơhan rơka ruă hăng mơnuih mơnam) Đặng Hoa Nam phrâo hmâo Hră pơ-ar rơkâo Gơnong bruă wai lăng mơnuih mă bruă, tơhan rơka ruă hăng mơnuih mơnam hơdôm bôh tơring car, ƀôn prong git gai, gum hrom hăng hơdôm bôh ƀirô apăn bruă hăng hơdôm khul grŭp bơdjơ̆ nao pơhlôm klă kơ čơđai muai amăng tal tết blan prơmi thun 2023. Amăng anun, rơkâo pơhlôm klă jơlan nao rai, pơgang pơgăn apui ƀong, pơtuh kơ čơđai muai lơm mă yua hơdôm gơnam ngui Blan prơmi hmâo dưm gơnam amra ngă pơtuh (apui kơđên bôh pơtŭ, apui kơđen dian hmâo čuh apui hlin, blôm amuñ ngă apui ƀong, pơtuh...), hơdư̆ čuh arok krom apui, mlăi bơnga amăng hơdôm bruă pơdă gơnam ƀong čơkă yang blan ƀơi sang hăng hơdôm kual hmâo lu mơnuih tum pơƀut. Pơhlôm klă bruă pơgang, pơgăn hơdôm tơlơi amra ba truh rơka ruă, ngă ruă măt hăng hơdôm gơnam ngui kơ čơđai. Pơhlôm klă gơnam ƀong huă, pơgang pơhlôm ruă măt kơ čơđai hăng hơdôm djuai ƀañ, kĕo, bôh troh, gơnam mơñum hăng hơdôm djuai gơnam ƀong huă. Pơhlôm klă hăng hơdôm rơdêh nao rai hăng hơdôm glông jơlan hmâo mrô lu čơđai hăng mơnuih ƀôn sang rô nao rai ƀơi jơlan glông hăng hơdôm ară jơlan hmâo mrô čơđai hăng mơnuih rô nao ra lu amăng tal Tết blan prơmi.

Bơdjơ̆ nao bruă pơphun Tết blan prơmi kơ čơđai. Kơ-iăng Khua Ding jum wai lăng mơnuih mă bruă tơhan rơka ruă hăng mơnuih mơnam dêh čar ta, yă Nguyễn Thị Hà ăt hmâo kĭ laih hră pơ-ar rơkâo Jơnum min mơnuih ƀôn sang hơđôm bôh tơring čar, ƀôn prong črâo ba hơdôm gơnong bruă, anom bruă hăng Jơnum min mơnuih ƀôn sang hơdôm gưl pơpha prăk mă yua mơ̆ng ngăn drăp kơnuk kơna; iâo pơhrui hơdôm ngăn rơnoh mơ̆ng hơdôm khul grŭp, mơnuih pioh čuă, ƀơk gơnam tam tết kơ čơđai. Amăng anun đing nao čơđai tơnap tap, čơđai gah sang anô̆ ƀun rin, sang anô̆ ƀun rin ƀơƀiă, čơđai muai kual djuai ania ƀiă, kual asuek, ataih, guai dêh čar, bul ia rơsĭ, čơđai drit druai hăng čơđai bơdjơ̆ nao yua kơ ayuh hyiăng ƀu hơđong ngă, klin ruă./.