Mơak hrŏm hăng mơnuih ƀôn sang ƀut plơi Thắng Kiên, să Đề Gi, Khua dêh čar ơi Phạm Minh Chính lăi pơtong, hrơi jơnum mơak Gum pơgôp djuai ania pơphun amăng hrơi blan kơthel tal 13 phrâo anai pưh rai ngă răm ƀăm kơtang aka ƀu hơmâo djơ̆ ôh mơ̆ng hlâo adih.
Amăng mông tơnap tap anun, ăt hơmâo mơ̆n anih ưh gơnang lĕ tơlơi git gai, pơčrâo ba djơ̆ lăp, rơgơi kơhnâo mơ̆ng ping gah; tơlơi mut hrŏm ha pran jua abih bang amăng glông bruă kơđi čar, mơnuih ƀôn sang ta, tơlơi git gai djơ̆ hnơ̆ng mơ̆ng khua mua gong gai kơnuk kơna; pran jua tơlơi gum pơgôp abih bang mơnuih ƀôn sang tơring čar Gia Lai lăi hrŏm, să Đề Gi hnun mơ̆n hrơi blan rơgao, hơmâo djru hrŏm boh tơhnal prong kơ lŏn ia, Khua dêh čar ăt rơkâo djop gưl sang bruă ping gah, gong gai kơnuk kơna tơring čar pơtum djru pơsir hĭ tơlơi tơnap tap truh kơthel 13 ngă:
“Blung hlâo lĕ, man pơdong glăi hơdôm boh sang răm dlưh hĭ anun, mơ̆ng ră anai truh lơ 15/12 tui hăng lơ djuai ania, khom ming pơkra brơi abih sang răm; rŭ glăi jơlan glông nao rai, sang ia jrao, sang hră; khom pơhlom brơi jơlan glông nao rao hruaih, sang ia jrao hơđong, anih pơtô hrăm hiam klă, hrĕ dăng kông, gong apui lơtrik djop; tañ rơnăk anih dŏ jum dar, lan sang hră, rŭ glăi bruă ngă đang hmua, sĭ mơdrô, ngă gêh găl brơi mơnuih ƀôn sang bơwih ƀong huă. Ling tơhan plơi, kông an, hlăk ai khom mut hrŏm djru ba mơnuih ƀôn sang rŭ glăi tơlơi răm ƀăm bơwih ƀong huă tơdơi kơthel ngă; ngă klă bruă pơphun gong gai kơnuk kơna dua gưl ƀơi tơring čar; pơtrut bơwih ƀong huă mơnuih mơnam pơđĭ kyar, pơsir bruă mă kơ mơnuih ƀôn sang”.
Khua dêh čar ăt rơkâo tơring čar Gia Lai pơphun glăi pơdong plơi pla phrâo, anih bơwih ƀong huă, sĭ mơdrô gah rơngiao plơi prong, ƀut plơi phun, mơnuih ƀôn sang kiăng hơmâo anih bơwih ƀong huă hơdip mơda amăng lăm plơi kiăng hơmâo pơhlom hơđong rơnuk rơnua, prăp lui hrơi ngă yang thun phrâo djuai ania, ƀong têt djop pơ anăp anai. Ăt pơtô lăi brơi ană plơi pla kơđiăng, răng hăng tơlơi pơčut pơčao pôr tơlơi pơhing kiăng pơrai tơlơi gum pơgôp djuai ania yua ƀing ngă ayăt roh, ƀing pơkơdong glăi kơnuk kơna, pơhmao mă mông tơnap tap, lŏn adai ngă anun, pơrung pơrăng ană plơi pla. Pơhlom pơgang tơlơi rơnuk rơnua, djă hnơ̆ng tong ten “să ƀu hơmâo ma túy”, “să ƀu hơmâo tơlơi soh sat”, “să ƀu hơmâo mơnuih ƀun rin”.
Ăt amăng rơwang hrơi tơjuh laih rơgao mơ̆n, Kơ-iăng khua dêh čar ơi Mai Văn Chính hơmâo glăi jơnum hrŏm hrơi jơnum gum pơgôp djop djuai ania ƀut plơi hơdôm boh plơi pơlir glăi hơbit Suối Cau-Suối Sâu-Bến Khế, să Bắc Khánh Vĩnh, tơring čar Khánh Hòa. Anai lĕ kual čư̆ siăng hơmâo lu mơnuih ƀôn sang djuai ania Raglei dŏ, hrŏm hăng 9 djuai ania dŏ hrŏm jơngum mơak, thâo gum pơgôp, hlăk pơblih pơđĭ tui akŏ pơjing plơi pla phrâo hiam ƀơi kual čư̆ siăng. Plơi pla dŏ hrŏm anai hơmâo rơbêh 1.100 boh sang anŏ hăng rơbêh 4.600 čô mơnuih ƀôn sang djuai ania Yuăn, Rageli, Êđê, Tày, Nùng, Yao, Mường, Hoa,T’Rin…..Hơdôm thun laih rơgao, mơnuih ƀôn sang pơblih hơdră ngă hmua pla pơjing, pơjeh phun pla, djuai hlô mơnong rông; lu sang anŏ hrưn đĭ pla boh sầu riêng ta juăt lăi boh durian, boh kruăi dung klĭ mơtah, pla pơtơi ngă hrŏm čem rông hlô mơnong, anun pơhrui glăi prăk kăk hơđong amăng tơlơi bơwih ƀong huă.
Đĭ pơhiăp amăng mông jơnum hrơi mơak anai, Kơ-iăng khua dêh čar ơi Mai Văn Chính lăi pơtong, Hrơi mơak jơnum gum pơgôp djuai ania lĕ hrơi kiăng pơpŭ đĭ gru grua hiam thâo gum pơgôp djuai ania, anih pơtrut đĭ pran jua, tơlơi kiăng hrưn đĭ; jing pran kơtang brơi pơblih tơlơi pơmin, hơdră ngă phrâo-khin pơmin khin ngă tui-khin glăm ba bruă mă, pơjing rai pran kơtang pơđĭ kyar ƀơi plơi pla kual čư̆ siăng.
Să kiăng ruah mă sa hơbô̆ bruă ngă gru, bưp mơnuih ƀôn sang, ngă gru kơ tơlơi bơwih ƀong huă djru ană plơi pla, pơphun brơi bruă ngă “Blan hmư̆ mơnuih ƀôn sang”, git gai wai lăng lơkak tui mrô anih mơnuih ƀôn sang bơwih ƀong huă hăng đing nao hơdôm sang anŏ ƀun rin, giăm ƀun rin. Kơ-iăng khua dêh čar ơi Mai Văn Chính lăi rơđah:
“Kiăng djă pioh tơlơi gir run triăng mă bruă, beč bal, thâo pơčeh mơ̆ng mơnuih ƀôn sang djop djuai ania ta, pơđĭ tui tơlơi thâo rơgơi phara, anŏ gêh găl mơ̆ng lŏn glai, čư̆ siăng, ayuh hyiăng, kông ngăn glai klô hăng lŏn mơnai pioh pơđĭ kyar ngă hmua hơđong kơjăp, ngă hmua pơgang anŏ hơdjă lŏn glai, lir hơbit hăng bruă čơkă tuai hyu ngui, dŏ glăi găn rơgao bruă ngă hmua. Đing nao bruă pơgang lŏn glai, kyâo pơtâo, pơgang pioh hlao ia, čroh hnoh, pơgang anih hơdip jum dar, anun lĕ bruă ngă tŭ yua sit nik pioh pơđĭ kyar hơđong kơjăp sui thun pơ anăp adih. Gong gai kơnuk kơna, jơnuk min djop djuai ania mơnuih mơna hăng djop khul grup mơnuih tơpuôl djru hrŏm dưi čan prăk, djru ba boh thâo ia rơgơi phrâo ngă hmua, pơblih yua mrô, sĭ mơdrô gơnam tam, mơnuih ngă hmua ba yua mrô, plơi pl aba yua mrô, jing hĭ bruă ngă dưi pơphun tŭ yua kual lŏn Bắc Khánh Vĩnh”.
Ƀrô tal anai, Kơ-iăng khua dêh čar ơi Mai Văn Chính nao ƀơk gơnam kơ 2 boh sang anŏ mơnuih ƀôn sang đăo kơnang ba gru hlâo, pơtrut pơsur mơnuih ƀôn sang gir run mă bruă thâo gum pơgôp, pơđĭ kyar bơwih ƀong huă, akŏ pơdong kual plơi pla mơtah mơda hiam-rơgoh, rơnuk rơnua, thâo khăp pơdjru nao rai.
Viết bình luận