Thun 1982, tơdăm Nguyễn Đăng Khoa mut ngă tơhan amăng grup mrô 14, Trung đoàn 95, Sư đoàn 307, mut hrŏm blah wang ƀơi dêh čar Kur, anun lĕ ƀơi tơring čar Preah Vihear, giăm guai dêh čar Thái Lan. Rơbêh 40 thun rơgao, ñu ăt hơdor tong ten hơdôm tal blah wang hăng rĭm čô tơhan djai ƀơi anai.

Amăng tơlơi hơdip rơnuk rơnua ră anai, ñu dŏ hơdor hăng pơmĭn na nao kơ ƀing gŏp djai pơsăn drơi, tơlơi anai pơtrut pơsur tơhan hơđăp Nguyễn Đăng Khoa, Thun 2002, ñu pơphun hyu ĕp tơlang tơleh tơhan. Yua tơdron blah wang đưm pơplih lơm arăng ngă hmua, pơdong plơi pla hăng lu ring bruă man pơdong. Samơ̆ mơng pran gir run, lu anih dor tơhan hơmâo ĕp ƀuh anun lĕ ƀơi gò Dúi Dù, gò Me hăng sit biă ñu lĕ bruă ĕp ƀuh 5 per tơlang tơleh tơhan Sư đoàn 986 ba glăi dor pơ tơring čar Bình Phước (hơđăp).

Ơi Khoa brơi thâo, hrơi blan hyu ĕp mơng ñu ƀu djơ̆ kơnong hơmâo tơlơi črâo ba mơng pran khăp pap ƀing gŏp, hơdor glăi tơdron blah wang đôč ôh mơ̆ ăt wŏt lơm ñu pit tơpoi ƀuh. Lơm hyu ĕp tơhan djai pơsăn drơi Trương Công Thanh amăng thun 2013, ơi Khoa juăt tơpoi ƀuh ƀing gŏp hăng hơmâo bơngăt pơsur ñu. Ñu tui nao anom mă bruă-tơhan rơkao hăng mơnuih mơnam tơring glông Tây Sơn, tơring čar Bình Định (hơđăp) kiăng tơña bla hăng lăi pơthâo sa, dua pok hră pơ-ar tơhan djai pơsăn drơi anăn le “Thanh”, hăng hơdôm tơlơi čih pioh sô hơđăp. Samơ̆, hăng tơlơi đăo gơnang prong, ñu pel ĕp glăi tong ten, ĕp lăng ƀing tơhan djai pơsăn drơi amăng Trung đoàn 94 djai lơm anun, laih anun hyu ĕp adơi tơhan djai pơsăn drơi kiăng tơña hrơi mut tơhan, hrơi djai. Hơdôm tơlơi pơhing jing hrup laih anun ñu nao ĕp tơl anih.

Lăi pơthâo kơ bruă ñu hơmâo ngă hăng glăk ngă, tơhan hơđăp Nguyễn Đăng Khoa brơi thâo.

“Bruă anai pơsur kâo khŏm ngă, mơ̆ ăt ƀu hơmâo hlơi rơkâo kâo ngă ôh, ngă tui pran khăp. Kâo ngă bruă anai tui pran hor, amăng pran jua hur har mơ-ak mơ̆ mah pơ-iă, hơjan hlim, lơm hơmâo tơlơi pơhing bơdjơ̆ nao amra hyu ĕp mơtăm. Lơm hyu ĕp kâo ăt pơsur adơi ayong ding kơna, ĕp brơi anih dŏ, anih ƀong huă, đa hơdôm grup hyu ĕp tơlang tơleh tơhan pơ ataih ăt ƀu hơmâo anih dŏ lơi”.

Bruă mă mơng ơi Khoa ƀu djơ̆ kơnong lĕ tơlơi glăm ba mơng ñu đôč ôh mơ̆ ăt kiăng ngă lar hyu pran khăp pap, hơdor tơngia. Ơi Đặng Quang Dũng, mơnuih juăt hyu hrŏm hăng ơi Khoa giăm 20 thun brơi thâo:

“Ơi Khoa lơm tơbiă mơng tơhan glăi pơ plơi pla hơmâo gum hrŏm hăng ling tơha tơring glông hlâo anun hăng să kiăng hyu ĕp tơlang tơleh tơhan ba glăi dor ƀơi pơsat tơhan. Pô sang ƀing tơhan djai pơsăn drơi ăt juăt tui nao pơ ơi Khoa kiănh gum hrŏm nao ĕp tơlang tơleh tơhan”.

Amăng rơbêh dua hơpluh thun, ơi Nguyễn Đăng Khoa hơmâo pơgôp ƀu pơdơi amăng bruă hyu ĕp tơlơi pơhing hăng tơlang tơleh ƀing gŏp. Hơdôm tơlơi pơgôp mơng ơi Khoa hơmâo Ping gah hăng Kơnuk kơna tŭ yap lăp djơ̆. Thun 2019, ñu hơmâo Khua mir sir jao miđai djru blah wang mrô III yua hơdôm tơlơi truh kih amăng bruă blah wang, djru blah wang ƀơi dêh čar Kur, Giăm anai hloh, amăng thun 2023, ñu tŭ mă hră pơpŭ mơng Khua ding jum ling tơhan yua bruă mă truh kih amăng gum hrŏm hyu ĕp, klơi pơƀut glăi hăng ĕp glăi anăn apăn tơlang tơleh tơhan rơwang thun 2017-2022.

Tui yă Trần Thị Ngọc Mai, kơ-iăng Khua jơnum min mơnuih ƀôn sang să Bình Khê, tơring čar Gia Lai, tơhan hơđăp Nguyễn Đăng Khoa ƀu djơ̆ kơnong lĕ mơnuih djru hơkrŭ, mơnuih ba gru đôč ôh ăt lĕ črâo ba ƀing apăn bruă hlăk ai amăng ƀon lan.

“Met Khoa lĕ mơnuih ba gru hiam brơi rơnuk hlăk ai hrăm tui, bruă mă mơng ñu pơdah pran jua hur har hăng gơgrong hăng ƀing gŏp , pran jua ngă bruă tui anun yôm biă mă. Mơng bruă mă anai hơmâo lar hyu pran khăp hăng tơlơi glăm ba mơng mơnuih mơnam, hơdor tơngia ƀing tơhan djai pơsăn drơi yua kơ tơlơi rơngai lŏn ia. Ƀing ta lĕ ƀing mơnuih bưng băi hang kiăng lăng yôm tơlơi rơngai, rơnuk rơnua mơ̆ ƀing ta glăk hơdip rĭm hrơi hăng ƀing ta kiăng hơdip klă hăng gir run mă bruă kiăng djơ̆ hăng tơlơi tuh rơyuh, djai pơsăn drơi mơng rơnuk anong met wa”.

Găn rơgao 20 thun hyu ĕp ƀing gŏp mơng tơhan hơđăn Nguyễn Đăng Khoa lĕ pơdah rơđah tơlơi ƀuăn mơng ling tơhan, mơng ƀing gŏp ƀu wơr hĭ ôh amăng djop rơnuk. Ñu hơmâo ngă hăng glăk pơtrut pran hơdor tơngia, kiăng ƀing mơnuih sông kơtang mơng djuai ania, mah rơbuh trun pơ hơpă, ăt amra pot glăi pơ lŏn ia amĭ ama, ơi yă./.