Hăng sa amăng hơdôm mơnuih ba jơlan hlâo amăng bruă rông čim črang črah ƀơi Dak Lak, ơi Bùi Văn Thức, ƀơi tơring kual Phước An, tơring glông Krông Pač, tơring čar Dak Lak mơ-ak ƀơi anăp tơlơi pơhing Tơlơi pơtrun pơkă kơ tơlơi rơkâo pel ĕp klin ruă hăng agaih hơdjă pioh kơ hruh čim črang črah sĭ mơ̆ng dêh čar Việt Nam kơ dêh čar Khač hmâo mă yua. Tui hăng ñu, khă amăng lŏn ia sĭ hơđong mơn, samơ̆ bruă hruh čim črang črah dưi sĭ kơ dêh čar Khač pok tơbiă tơhnal gal prong gah bruă sĭ hyu, nua gơnam amra “ta” hloh, hmâo kơmlai lu hloh.

 “Dak Lak lĕ anih anom hmâo tơlơi gal, lăp djơ̆ pioh pơlar bruă rông čim črang črah, klă hiam mơ̆ng hruh čim črang črah pơhlôm. Amăng 10 thun hăng anai lĕ rông čim črang črah jing laih sa bruă mă, lu mơnuih hmâo pơhrui glăi prăk lu mơ̆ng bruă rông čim črang črah, anun tơdah djop tơlơi gal sĭ kơ dêh čar arăng thơ, sit ñu nua sĭ amra lu hloh, pơhrui glăi prăk amra lu hloh dong”.

Hơdôm bôh anom bơwih ƀong pơkra gơnam sĭ kơ dêh čar arăng ƀơi Dak Lak ăt ngă giong laih mơn hơdôm tơlơi pơkă tui tơlơi kiăng mơ̆ng dêh čar kiăng blơi pioh čơkă mă tơhnal gal. Yă Phạm Thị Phương Dung, pô sa bôh anom bơwih ƀong ƀơi tơring glông Krông Pač, brơi thâo: Lơm hmâo tơlơi pơhing hruh čim črang črah Việt Nam dưi sĭ kơ dêh čar Khač, sang bruă hmâo pơphun mơtăm bruă ngă hră pơ-ar, pok prong anih rông pơkra hruh čim, anih dưm gơnam, pơlir hơbit hăng hơdôm mơnuih rông čim ƀơi tơring čar kiăng prăp lui mrô kiăng sĭ. Truh ră anai, yến sào Thành Dung jing sa amăng 4 bôh anom bơwih ƀong mơ̆ng Việt Nam dưi sĭ kơ dêh čar Khač sit nik:

 “Ƀing gơmơi ngă giong laih abih bang hră pơ-ar pioh sĭ gơnam mă mơ̆ng čim črang črah blung a kơ dêh čar Khač. Gah sui thun ƀing gơmơi kiăng abih bang hơdôm bôh anom bơwih ƀong hmâo sĭ gơnam kơ dêh čar arăng pơkĕ hrŏm pơjing anăn păn čim črang črah Việt Nam, gum hrŏm anăp nao pơgi kơdih anai ngă brơi gơnam mă mơ̆ng čim črang črah  Việt Nam klă hloh”.

Tui hăng ơi Phạm Văn Hậu, Khua Khul yến sào Dak Lak, tơhnal gal pơlar bruă rông čim črang črah ƀơi tơring čar lĕ prong biă. Anô̆ hiam mơ̆ng hruh čim črang črah mơ̆ng Dak Lak dưi pơsit klă kơnong kơ tơdơi kơ čim črang črah ƀơi bul ia rơsĭ. Kiăng djơ̆ tui tơlơi kiăng sĭ kơ dêh čar arăng, Khua Khul yến sào Dak Lak, amra djru dong ƀing gŏp ăt kah hăng ƀing pô anom rông pơkra hruh čim pơđĭ tui bôh thâo, tuh pơplai kơ mă yua bôh thâo phrâo măi mok kiăng ba glăi klă kơ čim rông hloh. Hrŏm hăng anun, khul amra djru pơlir nao rai anih anom rông čim črang črah hăng anom bơwih ƀong pioh gum hrŏm amăng hơdôm glông pơlir nao rai djru đĭ tui nua gơnam. Ơi Phạm Văn Hậu lăi:

 “Khul pơsur neh wa tâ̆o hloh pơlar tui jơlan gah kơjăp phik. Pơ̆ anăp anai khul amra pơphun sa bruă bơkơtuai pơlir hơbit hơdôm jơlan rông, jak iâo anom bơwih ƀong sĭ gơnam kơ dêh čar arăng, gơñu amra lăi pơthâo kơ neh wa glông jơlan pơkra mă yua anih anom rông čim črang črah, ăt kah hăng tơlơi phiăn lŏn kiăo tui jơlan pơlir hơbit. Dưi wai lăng mrô čim rông thơ anô̆ klă ñu pioh ba hyu sĭ dưi wai lăng pơhlôm klă hruh čim”.

Đơ đam tơring čar Dak Lak ră anai hmâo rơbêh kơ 1.000 bôh sang anô̆ rông čim črang črah, hăng năng ai ñu 1.300 sang rông, lu biă ñu ƀơi plơi prong Buôn Ma Thuột hăng hơdôm bôh tơring glông Ea Kar, Ea Sup, Krông Pač... Dak Lak jing tơring čar ba jơlan hlâo kual Dap Kơdư hăng amăng top 10 tơring čar, ƀôn prong hmâo mrô sang rông čim prong hloh đơ đam dêh čar ta, Mrô hruh čim mơ̆ng tơring čar hmâo mơng 10-12 tơn sa thun, hmâo năng ai ƀu 6,6% mrô gơnam mă mơ̆ng čim črang črah rông đơ đam dêh čar. Truh ră anai, Dak Lak hmâo prăp lui djop laih tơlơi kiăng, tơguan ƀirô gơgrong gah bruă anai pel ĕp, pơsit pioh ba gơnam yến sào Dak Lak pơphun sĭ kơ dêh čar Khač sit nik.

Hrŏm hăng anun, Khul pơ ala mơnuih ƀôn sang tơring čar Dak Lak hmâo mă yua laih Tơlơi pơtrun pơkă kual ƀu dưi rông, kual rông čim črang črah, hơdră bruă gum djru ba đuăi anih anom rông čim tơbiă mơ̆ng kual ƀu brơi rông amăng tơring čar. Tơlơi pơkă kiăng pơplih pơkra tơlơi mơnuih ƀôn sang tuh pơplai pơdŏng sang rông čim hyu đơr hơr amăng kual hmâo lu mơnuih dô̆ hăng mă yua măi ngă pơhưč pran jua čim ngă bơdjơ̆ nao mơnuih ƀôn sang jum dar. Hrŏm hăng anun, čang rơmang hơdôm gưl, hơdôm gơnong bruă, hơdôm tơring glông, plơi prong amăng tơring čar pok pơhai ngă tui ba glăi tơhnal hơdră pơtrun anai tui jơlan khut khăt, khom ngă pioh hơđong amăng bruă čem rông lăi hrŏm, rông čim črang črah lăi ha jăn, ƀu pioh bruă pơdŏng rông čim črang črah amăng kual hmâo lu mơnuih ƀôn sang dô̆ bơdjơ̆ nao tơlơi hơdip mơda mơnuih ƀôn sang kah sui hăng anai./.