VOV4.Jarai - {ing đah kơmơi tơdơi kơ tơkeng ană juăt dưi hmâo am^ [udah mơnuih amăng sang ano# bơwih brơi hơdôm hrơi truh kơ ]ơđai anun kơja\p drơi jăn, suaih pral.

Kiăng bơni kơ pran jua bơwih brơi kơ dua am^ ană, djuai ania Jarai, Bahnar [ơi tơring ]ar Gialai ră anai ăt do# djă pioh mơn phiăn ngă yang lih bơni.

Tơdơi kơ tơkeng mơ`ă ruă thu giong, 2 am^ ană Hara ([ơi plơi Kto, să Kon Gang, tơring glông Đak Đoa, tơring ]ar Gialai) dưi hmâo wa Siu H’ Drong, yă gah ama Hara, nao bơwih brơi.

Tui hăng tơlơi phiăn djuai ania Jarai, phrâo anai sang ano# Hara ngă yang lih kơ wa Siu H’ Drong (do# iâu le\ am^ Luy).

Tal blung sang ano# ăt luk puk mơn yua kơ djơ\ `u djop phiăn ngă yang tui phiăn Jarai, samơ\ sang ano# am^ Hara le\ glăk do# hơd^p mơda [ơi plơi gah djuai ania Bahnar mơ\, phiăn juăt 2 bơnah le\ hmâo mơn ano# pha ra `u.

Tơdơi kơ ]rông sai giong, djop mơnuih tu\ ư ngă tui phiăn juăt djuai ania Bahnar. Gơnam pioh ngă yang hmâo sa ]eh tơpai; sa drơi mơnu\; dua mong drah mơnu\ hăng un; hơtai, glô un anung amăng hla pơtơi laih anun ko\p ]ur amăng pur hơdăng pioh tơsa\.

Kiăng hmâo dong sa blo\ bơnga hăng biă `u [u dưi kơ[ah than kyâu ngă yang Pngal (tui tơlơi pia mơng djuai ania Bahnar) [udah Pnu (tui bôh pia djuai ania Jarai).

Anai le\ sa djuai phun kyâu juăt ]ăt amăng dlai, phun ba truh tơlơi phă.

{ơi hơdôm mông ngă yang pơkon, ngă yang leng kơ [ing đah rơkơi sôh; gơ`u amra jing tha plơi, khoa [ôn [udah hơdôm mơnuih hmâo ara\ng đăo gơnang lu amăng plơi pla.

Samơ\ kơnong kơ ngă yang Jap le\ pô ngă yang khom hmâo đah kơmơi hmâo lu tơlơi găn rơgao amăng bruă mă [uai, bơwih brơi kơ ]ơđai muai, hmâo tơlơi đăo gơnang amăng plơi pla. Hăng sang ano# am^ Hara hmâo jak iâu wa Tan nao ngă pô ngă yang anai.

Phiăn ngă yang Jap [ơi sang ano# am^ Hara

Hlâo kơ ngă yang, wa Tan [re\p mă ia tơpai amăng sa bôh go\ anet pơkra hăng hla pơtơi hmâo ]ơhmu muan h^; tơdơi kơ anun hek mă [ia\ hla ngă yang, tuh nao [ia\ drah mơnu\ hăng un luk nao rai laih pik đ^ [ơi 4 tơngia ]eh tơpai, [ơi thơi, [ơi [o#, bra wa Siu H’ Drong (Am^ Luy – pô dưi ngă yang).

Bruă prăp lui giong, pô ngă yang djă phun Pngal phai yang laih anun djă than kyâu a`ru\ amăng tơpai ngă yang giong poh rơnang hăng dlông ako# wa Siu H’ Drong, a`ru\ amăng tơpai rơwa mă [ia\ [ơi dua bơnah [o#, dua bơnah bra, 2 plă tơngan laih trun tui [ơ [rư\ [ơi pha ako# tơ-u\t hăng tơkai…

Ngă rah wa Tan phai rah hăng tơlơi Bahnar, pơblang le\: “Ơ ơ… Yang adai, Yang lon…

Hơdôm yang rơbang do# giăm, ataih, hăng dlông [ơi yu\ rai lăng pơsit brơi kơ wa Siu H’ Drong dưi ngă yang [uah pơđuăi yang dr^ yang driăng mơng ră anai amra bưp lu tơlơi phă hmâo tơlơi suaih pral sui thun [u hmâo djuh djuam duam ruă dong tah…

Anai le\ hơdôm gơnam ngă yang ]ang rơmang Yang rơbang ]ơkă mă hăng pơgang brơi kơ pô, sang ano# `u hăng plơi pla … }ơ\ Yang!”

Tơdơi kơ anun, pô ngă yang mă gơnam tam tal sa [ia\ kah hăng hơtai, drah, mơnong mơnu\, sa ]ok tơpai laih anun yak tơbiă gah rơngiao lăi pơthâo kơ [ing Yang rơbang.

}ra\n rơnu], amu` samơ\ [u pha ra mơn hăng ano# yôm phăn, anun le\ pô ngă yang suă mă tơbiă jơlah mơnu\ pel e\p lăng tơpă hăng dưm kơnar mơn.

Djuai ania Bahnar pơmin, tơdah jơlah mơnu\ we\ dưm kơnar hăng hiam thơ djop tơlơi leng kơ klă hiam hăng hmâo tơlơi phă.

Kơđai glăi tơdah jơlah mơnu\ we\ kueo kuao sat mơta lăng thơ sang ano# amra hmâo tơlơi [u phă ôh.

Samơ\ jơlah mơnu\ amăng mông ngă yang hrơi anun we\ dưm kơnar hăng hiam biă, ngă đ^ tui tơlơi mơ-ak mơng abih bang mơnuih.

Lom anai, pô ngă yang mă tu\ [ia\ gơnam ngă yang djă amăng tơngan brơi kơ pô dưi ara\ng ngă yang brơi [ong hăng ]ang rơmang dưi tơtlaih dr^ driăng, [u do# ]ơlom dong tah, dong mơng anai amra suaih pral, hơd^p mơ-ak klă hăng bưp lu tơlơi phă…

Drơi pô dưi ara\ng ngă yang brơi mơ-ak hăng [uh djôl amăng pran jua; bơ\ pô pơ phun ngă yang ăt [uh djôl pran jua mơn yua kơ hmâo dưi lih [uah brơi laih.

Ta amra [uh amăng mông ngă yang anai, phiăn mă djuai am^ pơdah rơđah biă. Blung a, pô ngă yang le\ đah kơmơi.

Mơta pơkon dong le\, amăng hơdôm mông ngă yang, mơng bruă prăp lui truh mông ngă yang pơ phun le\ đah rơkơi djru brơi, kơ[ah gơnam hơget [udah kiăng pơđar hơget thơ gơ`u do# krăp lui mơtăm.

Lom djop phiăn ngă yang pơ phun giong, [ing đah kơmơi amăng sang ano# hmâo do# ber glăi mơ`um tơpai, [ong huă hơdôm gơnam tam hăng mơ-ak ai bơră ruai, lăi pơthâo bruă mă, sang ano#, ]em rông ană bă, hơdră ngă đang hmua… lom anai [ing đah rơkơi mơng dưi do# ber mơ`um tơpai ]eh…

Ayong Siu Na, ama Hara lăi pơthâo: Tui hăng tơlơi Jarai, Hara le\ hra ta [ong anun. Tơlơi kiăng khăp mơng gơ`u bưp lu tơlơi [u gal yua kơ sang ano# gah bơnai [u tu\ ư, yua kơ bơnai `u le\ djuai ania Yuan bơ\ `u le\ Jarai.

Sang ano# gah bơnai hơngah yua kơ bơngot `u [u thâo bơwih [ong pioh bơwih brơi kơ ană bơnai.

Hơ-on Hara, ayong Siu Na lăi, pô ană anai pơdah tơlơi khăp “[at hra, rơya pơhăng”, găn rơgao lu tơlơi tơnap samơ\ [ing gơmơi ăt khom dưi pơdo# mơn”.

Ră anai Siu Na le\ sa mơnuih mă bruă kơ sang bruă kơ su hre] bruă biă, rim blan pơhrui hmâo rơbêh kơ 10 klăk prăk, djop pioh bơwih brơi kơ ană bơnai hmâo tơlơi hơd^p hơđong.

Tơdơi kơ ngă yang Jap, lom pô ngă yang glăi, `u [u wor bit ôh brơi kơ yă `u [ia\ prăk hăng gơnam tam [u dưi kơ[ah, anun le\ sa pha mơnu\, 1 pha un hrom hăng tơlơi bơni tơpă sit mơng sang ano#.

Tơlơi ngă yang Jap khă anet, do\ng amăng rơwang gah sang ano# hăng kơnung djuai samơ\ `u hmâo djop tơlơi thâo thăi mơng djuai ania Jarai hăng Bahnar.

Phiăn ngă yang anai ăt le\ hơdră pơtô rơnuk tơdơi anai hơdră do\ do\ng [ong huă, pơhiăp tlao, hrăm tơlơi thâo tơngia mơnuih je# giăm hăng hơdôm mơnuih hmâo ha tal djru pô amăng mông pô bưp tơnap…

Tơlơi mut nao rai bôh thâo đưm tal blung a [ing gơmơi bưp anai ăt brơi [uh mơn pran jua mut hrom adơi ayong mơng djop djuai ania, khă phiăn juăt pha ra samơ\ hăng tơlơi kiăng khăp tơdruă, thâo gum djru, păp `ai, gơ`u juăt klă laih hăng tơlơi hơd^p phrâo./.

Siu H’ Prăk: Pô ]ih hăng pôr