VOV4.Jarai - Lom tơlơi hơd^p do# kơ[ah tơnap lu mơta [udah blang [ia\ [o# mơta, djuai ania Bơnông juăt hyu hơduah ]an ling mơng adơi ayong kơnung djuai [udah gơyut gơyâu.

 

Gơ`u juăt ]an pơdai, ]an prak, ăt hmâo mơn đa ]an hlô rông kah hăng rơmô, kơbao, un. Hrơi pơkă ]an amăng 3 thun, 5 thun, đa le\ sui hloh.

 

Lom ]an pơdai gơ`u [uan hlâo amra tla hăng un tơdah [ia\ thun, tla hăng kơbao tơdah sui thun.

 

Đa le\ tơdah ]an lu hăng sui thun le\ tơdơi anai amra tla hăng ]ing ]eh.

 

Hăng noa `u yôm tui anun, anun yơh truh hrơi mă hnưh, pô brơi ]an amra ngă tui phiăn juăt tư\ hnưh pha ra biă.

           

Lom hơdor truh hrơi pơkă hmâo mơnuih tla hnưh kơ pô sa kông ngăn prong ( kah hăng rơmô kơbao, ]ing ]eh), rơkơi bơnai pô sang amra ]rông sai ngă yang tư\ hnưh. Gơ`u jak iâu tha plơi, hăng adơi ayong kơnung djuai nao pơ\ sang.

 

Pô sang amra prăp lui sa ]eh pơtai, tơdah hnưh do\ng lu gơ`u amra ]uh sa drơi un, tơdah hnưh do\ng găp [rô gơ`u ]uh sa drơi mơnu\.

 

Lom ]eh tơpai tuh bă ia, un ]uh tă giong, đah kơmơi amăng sang tơnă asơi hle. Gơ`u so\ asơi tơbiă amăng mong bă mơtam, sa jam bă kơ kian pruăi un hmâo hơtuk tơsă, sa mong drah un, hrom hăng sa mong braih, sa [e\ apui hlin hmâo prăp lui hlâo.

           

Pô sang lăi pơthâo le\ sang ano# hmâo brơi ara\ng ]an kông ngăn, ră anai truh hrơi nao mă, anun yơh jak iâu adơi ayong kơnung djuai nao hmư\ brơi kơ pô nao tư\ hnưh. Dưi hmâo djop mơnuih tu\ ư hrom, tha plơi amra ngă yang kơ pô sang (pô đah rơkơi nao tư\ hnưh).

 

Tơlơi ngă yang mơng tha plơi hăng bôh yôm lăi pơthâo kơ [ing yang rơbang djru ba pô sang hyu hruaih glăi klă, hmâo dơng lu pran gơgrong, bưp lu tơlơi phă hăng biă `u le\ dưi mă glăi prak hnưh ara\ng  do\ng glăi pơ\ sang pơhlôm.

 

Ơi Che Njêr, tha plơi [ôn Na Sược, să Ea Huar, tơring glông {ôn Đôn, tơring ]ar Daklak, lăi kơ tơlơi prăp lui bruă ngă yang tui hăng anai:

           

“Pô sang amra prăp lui sa drơi un [udah sa drơi mơnu\, jak iâu tha plơi nao, lăi le\ pô anai amra nao tư\ hnưh, lom nao anăm duam ruă ôh, [u gun tơlơi hnưh do\ng, [u gun kơ da gai, gun kơ kơ po\ng kyâu.

 

Pơhiăp hruaih ako# tlôn, pơhiăp brơi klă, djơ\ kiăng ara\ng thâo hluh, ara\ng hmư\, ara\ng tla glăi kông ngăn kơ pô”.

           

Tha plơi amra hling [ia\ tơpai ]eh amăng mong hmâo drah un, yua kơpai pioh pik đ^ [ơi tơda pô đah rơkơi [ơi anăp nao tư\ hnưh, hăng tơlơi ]ang rơmang brơi kơ pô anai hơđong pran jua amăng djop bruă.

 

Khă dưi tư\ hnưh [udah [u dưi thơ ăt khom bưp sang ano# ara\ng mơn ră ruai khom rơđah đông, djơ\ jơlan glông, [u tơtư\ ôh, khom ngă pô hơđong pran jua, pơhiăp thâo tlao hruaih hăng sang ano# pô ba gơnam nao tla hnưh kơ sang ano# pô, kiăng ara\ng tla hnưh kơ ta geh gal.

 

Kiăo tui anun pô sang amra do# [ơi ]eh tơpai, anăp nao rai hăng pô phai yang, tơngan djă đing tơpai. Lom anai tha plơi  pơ phun phai yang:

           

“Ơ yang sang, yang apui, ơ bơnga] jua mơng [ing ơi yă kơnung djuai, hrơi anai sang ano# ngă yang kơ pô sang kiăng nao tư\ hnưh, ]ang rơmang yang rơbang pơgang ba, djru gum, nao truh anih glăi truh anom, dưi tư\ glăi hnưh”.

           

Lom pô brơi ]an nao pơ\ sang tư\ hnưh, tơdah pô sang hmâo tơlơi pơmin tla hnưh thơ, gơ`u amra do# glăi ngă tuai năng ai `u 5 hrơi. Bơ\ tơdah pô sang akă hmâo tla mơtam mơ\, pơhrư\i hmâo dua tlâo thun tơdơi dong thơ tla hnưh le\, gơ`u amra do# ngă tuai 3 hrơi.

 

Bruă do# glăi ngă tuai, kiăng kơ pô brơi ]an pap `ai brơi kơ tơlơi hơd^p sang ano#, tơlơi bơwih [ong sang ano# ]an prak, hăng ăt le\ đ^ tui dong pran jua je# giăm kơplah wah dua bôh sang ano#.

 

Khă dưi tư\ hnưh [udah [u dưi tư\ hnưh thơ pran jua kơplah wah dua bôh sang ano# ăt [u pơplih mơn, gơ`u ăt le\ adơi ayong, jing pô je# giăm hăng pô.

           

Tơdơi kơ tư\ hnưh, tơdah djă ba kông ngăn glăi, pô sang ăt amra jak iâu mơn adơi ayong kơnung djuai nao pioh lăi pơthâo, hrom hăng anun ngă yang mơ-ak kơ kông ngăn mơ\ pô dưi hmâo. Lom kơnung djuai nao tum laih le\, pô sang jak iâu tha plơi ngă yang.

           

Sang ano# pô sang ăt amra  kă sa ]eh tơpai hăng a`ăm mơnong un sa drơi. Pô sang lăi pơthâo hăng kơnung djuai le\ pô dưi tư\ hnưh laih, hăng ring ]ing anai le\ kông ngăn dưi hmâo ara\ng tla hnưh, [u djơ\ tu\ mă đo#], [u kle\ do\p ôh.

 

Hăng hrơi anun, gơ`u ngă yang kơ ring ]ing phrâo hăng ]ang rơmang bơnga] jua mơng ]ing hơgor mơng ră anai amra do# hrom hăng sang ano#, jing kông ngăn sang ano# pô, pơgang hăng djă ba lu tơlơi phă kơ sang ano# pô phrâo. Tơlơi ngă yang tui anai:

           

“Ơ yang sang, yang apui, yang plơi pla, hrơi anai [ing gơmơi ngă yang ]ing phrâo ]ang rơmang [ing yang rơbang djru gum hăng pơgang ba [ing gơmơi.

 

}ang rơmang mơng ră anai sang ano# amra bưp tơlơi phă hmâo dong lu kông ngăn, rông kơbao, kơbao hrôh, rông rơmô rông be bă war.

 

}ang rơmang hmâo lu pơdai, huă asơi, asơi rơbêh bai amăng go\, mơ`um ia, ia do\ rơbêh amăng ge\t, ]eh tơpai do# hơnong sa glông, plơi pla jai hrơi jai lu tơlơi mơ-ak…”.

           

Pơđut ngă yang, pô sang amra mơ`um tơpai ia phun, kiăo tui anun le\ tha plơi, đah kơmơi, ană bă kiăo tui tlôn hăng tu\] rơnu] le\ tuai jak iâu.

 

Gơ`u [ong huă hrom mơ-ak mơ-ai, hơ-ư\] hmưi nao rai tơdruă hơdôm tơlơi klă hiam.

           

Ră anai, phiăn juăt tư\ hnưh mơng djuai ania Bơnông abih bang kah hăng kơnong kơ do# [ia\ đo#] tha plơi ngă tui, kah hăng tơhnal pioh neh wa bơ bưp nao rai, tum pơ[u\t adơi ayong kơnung djuai.

Siu H’ Prăk: Pô ]ih hăng pôr