VOV4.Jarai - Đưm hlâo lĕ anih hơkrŭ blah ayăt, juăt hơmâo ƀing ayăt nao pơsuh, kơtư̆ juă, hyu kiăo mă amăng rơnuk blah ngă, hrơi anai ƀô̆ adung mơta ƀơi thôn 1, să Hòa Thuận, plơi prong Buôn Ma Thuột, tơring čar Dak Lăk hơmâo pơplih laih, đĭ kyar tui, plơi pla hiam, sang dŏ  hiam. Mah rơnuk rơngai ƀudah rơnuk blah ngă hai, pran jua gir kơtir hrưn đĭ hăng gru grua ngă hơkrŭ ăt hơmâo mơnuih ƀon sang djă pioh, pơtrut đĭ ƀơi anih hlâo adih lĕ “kual lŏn apui”.

Ataih mơng plơi prong Buôn Ma Thuột - anih ră anai lĕ “kual mraih” klin Covid-19, rơbêh 13 km, samơ̆ truh mông anai, thôn 1 (plơi Kiên Cường hlâo adih), să Hòa Thuận, plơi prong Buôn Ma Thuột, tơring čar Dak Lăk ăt glăk jing “kual mơtah” mơn, aka ƀu hơmâo pô hlơi ƀă klin Covid-19 ôh. Ơi Bồ Xuân Thanh, Kơ-iăng khua git gai ping gah thôn 1 ră ruai, yua ngă bruă ha pran, gum pơgôp, thâo hluh thâo pơmin mơng rim čô mơnuih, hơdôm hơdră pơgang klin lêng hơmâo ngă tui klă soh.

“Plơi anai lĕ anih rơngai yua hnun bruă hyu pôr pơthâo mơnuih ƀon sang ngă tui klă tơlơi pơčrâo trun, tơlơi git gai mơng ƀung khua lĕ hơmâo abih bang ngă tui klă. Rim čô mơnuih ngă tui tơlơi pơčrâo trun mrô 15 ƀudah 16 mơng Kơnuk kơna lĕ lêng ngă klă soh. Ƀing mơng tơring čar pơkŏn glăi, kah hăng mơng Sài Gòn, Đà Nẵng lĕ ăt nao lăi pơhmư̆ pơ sang ia jrao să mơn, kiăng arăng thâo nao tĕp brơi hră dŏ pơčlah pơ sang”.

100% jơlan amăng plơi, pơtruh nao pơ plơi pơkŏn ƀơi plơi Kiên Cường hrơi anai pơkra bê tô, pơkra jơlan kơsu laih.

Pran jua gum pơgôp thâo ƀu-eng nao rai mơng ană plơi ƀơi plơi Kiên Cường jing gru grua mut tơma amăng tơlơi pơmin laih, hơmâo pơjing amăng rơnuk blah ngă đưm. Yă Võ Thị Hường, ñu lĕ tơhan hyu hmư̆ sŭ, pô dŏ sui hăng ƀơi kual lŏn anai hơdor glăi, mơng thun 1961, sang anŏ ñu lĕ sa amăng 105 boh sang anŏ mut nao pơ anai dŏ đah mơng amuñ krăp lăng. Lơ̆m anun, kiăng hmư̆ tơhnai, đing đăo bruă hơget lĕ ƀing ayăt hyu mă, hyu taih amang ƀrưh ƀhiah biă mă. Truh thun 1975, lơ̆m pơklaih rơngai laih plơi prong Buôn Ma Thuột, amăng plơi dŏ glăi 38 boh sang anŏ đôč gir dŏ glăi. Anai lĕ hơdôm boh sang anŏ khin hơtai, gir kơ bruă, ha pran kiăo tui kač mang. Sang anŏ hlơi hlơi lêng hơmâo mơnuih nao djru tơhan hơkrŭ, ba nao pơdai braih ƀudah lăi pơhmư̆ tơlơi pơhing kơ puih kơđông tơhan hơkrŭ. Lu mơnuih djai drơi pô, amăng anun hơmâo tom rơkơi yă Hường - tơhan djai pơsăn drơi Trần Lang, mơnuih ngă bruă Kinh tài H6. Yă Võ Thị Hường ră ruai, amăng rơnuk blah wang, mah djai drơi pô, samơ̆ abih bang ha pran jua gir “djă bong hla gru čar”, djă bong mơng ha tơgam lŏn ƀơi kual lŏn hơkrŭ.

“Abih bang djă bong hla gru dêh čar, ƀing ayăt mut nao amăng plơi lĕ ta blah mơtăm yơh, gơñu pơnah tơ̆i hla kơ lĕ ta atôl đĭ hla kơ pơkŏn dong. Ƀing ayăt ñu teng, phă prai gơnam hơget lĕ ƀing ta djom lua leč đuăi nao lăi pơhmư̆ pơ ƀing tơhan, kiăng thâo ƀing ayăt ñu nao lan hơpă, thâo sit anih ayăt nao lĕ lăi pơthâo hlao mơtăm đah tơhan gah ta prăp lui nao blah. Gah ta bơblah hăng ayăt kiăng djă bong lŏn tơnah yua hnun ƀing ayăt ƀu dưi sua mă ôh. Ană plơi pla ƀu tŭ ngă hlun mơnă ôh, ƀu pioh rơngiă lŏn ia ôh, hơmâo tơlơi djai rơngiă mơng adơi ayong ngă tơhan kah mơng hơmâo rơnuk yâo mơ-ak tui anai”.

Pra yang hơ-ŭ kơ tơhan djai pơsăn drơi - anih čih anăn 39 čô tơhan djai pơsăn drơi plơi Kiên Cường djai amăng rơnuk blah wang

Hơdôm tơlơi djai brŭ rơngiă rơngom mơng ană plơi pla jing pran kơtang, gir run dŏ glăi djru ba tơhan hơkrŭ, pơdop ayăt rông ba ƀing ƀô̆ đô̆i. Yua hnun, mah dŏ glăi 38 boh sang anŏ đôč gir dŏ glăi truh hrơi pơklaih rơngai, samơ̆ amăng plơi hơmâo truh 39 čô tơhan djai pơsăn drơi, 6 čô amĭ Việt Nam sông kơtang, 10 čô tơhan rơka rơkač. Hơmâo ama hăng ayong ñu lĕ tơhan djai pơsăn drơi kơ lŏn ia yua hnun ơi Võ Tấn An thâo hluh biă tơlơi rơngôt mơ̆ rơnuk blah wang ba glăi. Ñu hơdor glăi tơlơi hơdip mơng ñu dŏ čơđai.

“Đưm hlâo rơnuk blah wang, rim boh sang hơmâo klơi sa boh luh, hmư̆ jua phao mơñi lĕ mut nao amăng luh abih, nao hrăm hră lĕ ăt lăng hyu ieo gah ƀlek ƀlok, krăp lăng hŭi ayăt ƀuh, ƀu mơ-ak tui hăng ƀing ta ră anai ôh. Lŏn ia ta hơmâo rơngai, mơnuih ƀon sang hơdip yâo mơ-ak lĕ lăng kơdrưh kơ-ang biă yơh. Jơlan nao rai hiam mơn, rơdêh hơget kiăng lêng hơmâo soh”.

 Pra yang hơ-ŭ kơ tơhan djai pơsăn drơi - anih čih anăn 39 čô tơhan djai pơsăn drơi plơi Kiên Cường djai amăng rơnuk blah wang.

Rơnuk blah ngă rơgao mơng anai rơbêh 46 thun laih, plơi Kiên Cường hrơi anai pơplih phrâo laih. Mơng 38 boh sang anŏ dŏ glăi, ră anai lu tui laih jing 365 boh sang anŏ hăng 1.653 čô mơnuih. Pơtrut tui pran jua gum pơgôp, mơnuih ƀon sang amăng plơi djru nao rai pơđĭ kyar bơwih ƀong huă, pơđĭ kyar bruă ngă hmua pla pơjing, bơwih ƀong huă. Giăm 1/3 mrô sang anŏ amăng plơi lĕ sang anŏ pơdrong, dŏ glăi 1 boh sang anŏ rin. Ƀô̆ adung mơta amăng plơi lĕ sang anŏ pơdrong, jơlan nao rai amăng plơi, ƀudah jơlan nao pơ plơi pơkŏn hơmâo pơkra hăng bê tông, ngă jơlan kơsu. Tui hăng yă Nguyễn Thị Hương, Kơ-iăng khua Jơnum min mơnuih ƀon sang să Hòa Thuận, plơi Kiên Cường hơmâo lu tơlơi gum pơgôp hrŏm hăng gong gai man pơdong plơi pla phrâo hăng plơi pla pơđĭ kyar phrâo.

“Pơtrut tui pran jua mơng mơnuih ƀon sang gum ngă hrŏm hăng gong gai plơi pla amăng jơlan hơdră kơtưn đĭ kyar kơ bruă man pơdong plơi pla phrâo mơng să. 15 rơnoh mơng plơi pla lêng dưi ngă, truh thun 2014 lĕ să Hòa Thuận hơmâo pơsit anăn plơi pla phrâo blung a mơng tơring čar, truh thun 2020 hơmâo pơsit anăn să plơi pla phrâo lĕ amăng anun hơmâo tơlơi gum pơgôp mơng thôn 1. Mơng gưl ping gah, grup ping gah, grup wai lăng plơi pla truh pơ khul grup ăt kah hăng mơnuih amăng plơi gum hrŏm hăng gong gai akŏ pơdong să Hòa Thuận jai hrơi pơđĭ kyar hloh, gir truh thun 2022 glăk man pơdong plơi pla phrâo ngă gru kiăng abih bang hla tui”.

Rơgao laih hơdôm tơlơi hning rơngôt mơng rơnuk blah ngă, mơnuih ƀon sang plơi Kiên Cường, să Hòa Thuận glăk gir tui na nao, hrưn đĭ kiăng đĭ kyar, hur har gum ngă hmua pla pơjing, pơđĭ kyar bơwih ƀong huă, djă bong kơjăp rơnuk rơnua, gir man pơdong plơi pla, să gru phrâo.

H’Xíu H’Mốc: Čih - Siu H’Mai: Pơblang