VOV4.Jarai- Tơlơi ruă arat drah đ^ [ơi ako\ dlô [u hơđong. Anai le\ tơlơi duăm ruă ba rai tơlơi pơmin ta [u hơđong, juăt bưp kah hăng;  ruă ako\, wir ako\, mo\t mơta, tơngil tơngia, hao pơtah, rơbat [u hơđong... nga\ brơi [ing ta bơngơt bơnga` bia\ ma\. Tơlơi ruă anai juăt  bưp glăi bia\ ma\, ngă pơgun truh tơlơi mă bruă, pơgun tơlơi tơlơi hơd^p mda [ing ta.

            Tơdah hơmâo tơlơi duăm ruă arat drah đ^ nao rai pơ ako\ dlô [u hơđong, mơnuih duăm ruă anun ruă ako\, wir ako\, mot mơta, tơngil ama\ng tơngia, hao pơtah, bôh nik tơlơi pơblih do\ dong, ana\m pơ pư\ drơi ôh. Rơngiao kơ anun mơnuih duăm ruă huăi [uh tơlơi hget get ôh, [u dah min mă pô [u hơđong drơi ôh. Tơlơi duăm ruă arat drah đ^ nao rai pơ ako\ dlô [u hơđong, juăt ruă glăi, ngă pơgun truh tơlơi mă bruă, pơgun tơlơi tơlơi hơd^p mơda [ing ta. Hơmâo dua mơta tơlơi pơgun truh tơlơi ruă ara\t drah đ^ nao pơ ako\ dlô.

Tơlơi pơgun truh tơlơi ruă ara\t drah đ^ nao pơ ako\ dlô ngoại biên: Tơlơi [uh kơnal `u ruă ako\, do\ dong [u hơđong, anai le\ tơlơi duăm ruă huăi hu^ ôh, kơnong nga\ brơi ta bơngơt bơnga` đu], ama\ng tơlơi do\ dong, do\ ber, tơlơi ruă ako\ le\ amu` abih đu], ama\ng tơlơi pơblih tah ako\ do\ dong, laih anun [ơ [rư\ pơblih do\ ber. Rơngiao kơ tơlơi ruă arat drah đ^ nao rai [ơi ako\ dlô ngoại biên, hơmâo [uh dong tơlơi kơnal rua\ ako\ laih anun sui mông, mơnuih duăm rua\ [u thâo dong, do\ ber, [u dưi pơblih mơng do\ dong jing h^ do\ ber. Bôh nik tơlơi ruă ako\ anai hro\m ha\ng hao pơtah lu, pơtah sui, tơngil ama\ng tơngia, tơngia tơngil, rua\ ako\, [u ana\m pơmin lu ôh.

          Tơlơi pơgun truh tơlơi ruă ara\t drah đ^ nao pơ ako\ dlô Trung ương: Tơlơi duăm rua\ anai jua\t hơmâo bia\ ma\, tơlơi [uh kơnal `u, ruă tơlơi pơmin [u thâo a`ra\ng găng ôh, mơnuih ruă anun do\ dong tơnăp bia\ ma\, tơdah pơblih tơlơi bơwih drơi jăn, juăt hơ huing huang, ruă ako\, [ơi ano\ `u juăt pơtah. Tơlơi duăm ruă arat drah đ^ nao rai pơ ako\ dlô Trung ương yua tơlơi rơka [ơi arat drah, rơka [ơi lu arat drah rô nao rai [ơi ako\ dlô, anet prong, anun yơh ba truh drah rông dlô prong kơ [ah h^ ia drah, ngă pơ]ah h^ arat drah....

          Phun ba rai:

- Mơnuih tha rơma, yua arat drah tha laih, [u kơtang tah, ba rai tơlơi duăm ruă arat drah đ^ nao rai pơ ako\ dlô [u hơđong lu hloh pơkă ha\ng mơnuih do\ mơda, hlăk ai.

- Mơnuih plên rơmong [udah mơnuih rơwang rơweh đơi leng ba truh tơlơi duăm ruă arat drah đ^ nao rai pơ ako\ dlô [u hơđong.

- Kơ [ah drah djơh ha\ng phung đah bơnai, năng yua tơdơi tơkeng ana\, bơ kơ đah rơkơi yua hơmâo nam rơka, rơngia\ drah lu đơi. {u dah yua hơmâo tơlơi duăm ruă hget anun, ba truh tơlơi pơtah rai drah, [u dah nao juă dlai [le\ drah lu đơi.

- Hơmâo tơlơi bơngơt ama\ng tơlơi pơmin na nao.

- Tơlơi mă bruă dleh bia\ ma\, do\ ber sui [ơi măi vi tính.

- Trun arat drah, ngă brơi drah [u djo\p tah đ^ nao pơ ako\ dlô, ba rai arat drah đ^ nao pơ ako\ dlô [u hơđong tah.

- Mơ`um tơpai lu đơi, ăt ba truh tơlơi duăm ruă arat drah đ^ nao rai pơ ako\ dlô [u hơđong.

- Năng ai pơ [a\ măt jrao, [udah pơ [a\ tơlơi măt yua mơng jrao, ăt ba truh tơlơi duăm ruă arat drah đ^ nao rai pơ ako\ dlô [u hơđong mơn.

          Hdôm mơnuih amu` hơmâo tơlơi duăm ruă arat drah đ^ nao rai pơ ako\ dlô [u hơđong.

            Mrô mơnuih amra hơmâo tơlơi duăm ruă arat drah rô đ^ [ơi ako\ dlô [u hơđong, hơmâo lu tơlơi, [ia\ rơbat nao rai, juăt mă ha\ng măi vi tính, anih mă bruă hơmâo măi rơo\t, tui anun [ơi tơkuai amu` rơo\t, sui hrơi  ba rai arat drah [u hiam, [ơi tơlang rong, yua pơtrun arat drah, yua tơlang tha, [u hiam, ngă kơdơl h^ drah rô nao rai, ba truh tơlơi duăm ruă arat drah rô đ^ [ơi ako\ glô [u hơđong ôh….

            Yua kơ anun yơh, pioh pơgăn ha\ng pơhlôm, be\ beng tơlơi ruă glăi, [ing ta anăm do\ ber na nao ôh, ama\ng anih mă bruă hơmâo măi ngă rơot, mă bruă ha\ng măi tính sui mông. Mơ`um ia na nao 2 lit ama\ng sa hrơi. Nao pơtâp drơi jăn na nao, bia\ ma\ [ơi ako\ ta, [ơi kong ko]. Pơtâp suă pran [ơi dua gah tơngia, yua ha\ng 2 pla\ tơngan mă [ơi tơngia, sa hrơi mơng 50 – 100 wot.

            Mơnuih duăm ruă anai, anăm wir nao wir rai tơkuai, [udah do\ ber, tơgu\ ta` đơi, be\ beng dja\ rơdeh, [u dah tơtar măi đuăi dar kơtang, tơdah juăt wir ako\. Mơnuih duăm ruă anai  ana\m pơmin lu đơi ôh, ana\m lo đơi ôh, ana\m pơđok hră pơhing ama\ng mông đ^ rơdeh ôh, ho\m do\ ber, [udah đih tơdah ruă ako\...

            Wir ruă ako\ tơdah tơlơi ruă kraih laih, tơdah ta [uh hasa lơm tơlơi thâo kơnal kah ha\ng anai; ruă ako\ [u hơmao thâo, pơ iă drơi jăn  mơng 38 độ C truh pơ hơ glông, mot mơta, tơngil ama\ng tơngia… kho\m nao khăm mơtăm yơh.

            Mơnuih duăm ruă kho\m nao khăm mơtăm yơh, yua dah mơnuih duăm ruă arat drah đ^ nao pơ ako\ dlô [u hơđong, brai dlô, tơlơi ruă Parkinson, ruă htai boh, tơlơi ruă arat asar khăng.

            }ra\n hdră “ Tơlơi suaih pral – Hd^p mơda” truh ]i anai abih laih yơh. {ua\n bưp glăi Ơi Pang yă Dôn ha\ng [ing gơyut ama\ng ]ra\n hdră tơdơi dong ho\, ]ơ\ do\ hiam ho\.

Rơluch Xuân: Pô ]ih ha\ng pôr