Ƀơi anih mă drah mơ̆ng Anih pơčrang drah, Sang ia jrao prong Dap Kơdư, ơi Nguyễn Trọng Tân (să Trường Xuân, tơring čar Lâm Đồng) glăk tơguan mơnuih hơmâo drah hin nao djru bơnai ñu. Ñu ră ruai, bơnai ñu ruă amăng hruh ană u xơ tử cung, lu wơ̆t laih nao khăm samơ̆ ƀing ơi ia jrao kiăng amăng drơi hơmâo djŏp drah kah mơ̆ng dưi breh, samơ̆ drah ñu lĕ drah hin anun tơnap biă či ĕp mơnuih hơmâo djuai drah dưm kơnar či pơmut:“Ơi ia jrao iâu sang anŏ nao djru drah, tơdah ƀu hơmâo djuai drah anun lĕ pơplih hĭ, mă drah giong ơi ia jrao lăi mông anai amăng anih pioh drah ƀu hơmâo lơi djuai drah či plih, anun jing dŏ tơguan đôč yơh. Dŏ tơguan lĕ kơnang kơ grup pơyơr drah jak iâu, tom brơi hơmâo sa čô, hrơi anai dong hơmâo sa čô dong rai djru brơi drah”.

Amăng anih pơjrao Anom pơjrao tơlơi ruă ƀing čơđai, yă Đào Thị Mai ƀơi să Ea Knốp, tơring čar Dak Lăk ba tơčô ñu 8 thun, hơmâo tơlơi ruă drah hlai na nao, ƀu thâo kŏng, ngă kơƀah drah (jing tơlơi ruă Thalassemia) nao pơmut drah amăng drơi. Amăng 3 thun anai, rim blan dua yă čô ñu nao pơ sang ia jrao či pơmut 2 kơdung drah. Tal anai, drah kơƀah biă, yă ñu khŏm hơduah tơña, kơnang kơ ƀing juăt djru drah pơpha brơi:“Lơ̆m kaih hơmâo drah lĕ tơkai tơngan ñu añron abih, hlung bô̆, huing akŏ. Kâo ba tơčô kâo rai pơ sang ia jrao prong kual Dap Kơdư ha blan sa wơ̆t. Truh mông anai, sang ia jrao kơƀah drah anun jing kâo rơkâo drah mơ̆ng ƀing amai pơ sang hră đại học Y Dược djru pơpha brơi drah”.

Tui hăng ơi ia jrao Đặng Việt Nam - Anih pơjrao ƀing čơđai, Sang ia jrao prong kual Dap Kơdư, kơnong ƀơi anih anai pơjrao brơi năng ai 100 čô ruă hlai drah thalassenia. Rim čô čơđai kiăng pơmut drah mơ̆ng 1-1,5 blan/sa wơ̆t, hơmâo đa ruă kơtang khŏm pơmut 2-3 wơ̆t hrơi tơjuh/sa wơ̆t. Rim tal, năng ai 40-50 čô čơđai kiăng pơmut, lu čơđai khŏm kiăng hơmâo 2-3 kơdung drah, dưm dưm hăng 1 lit drah:“Kiăng lu drah biă mă, samơ̆ ƀu hơmâo drah ôh. Ƀu djơ̆ sa čô pơmut sa kơnung drah ôh mơ̆ hơmâo čơđai pơmut mơ̆ng 2 truh kơ 3 kơdung. Yua dah ƀing čơđai rơbêh 10 thun, prong laih, anun jing drah kiăng pơmut sa wơ̆t ăt lu mơn. Anun jing ră anai kiăng drah biă mă”.

Rim blan, hơdôm boh sang ia jrao ƀơi tơring čar Dak Lăk kiăng hơmâo 2.000 kơdung drah či djru pơjrao, amăng anun, Sang ia jrao prong kual Dap Kơdư kiăng lu hloh. Anom bruă pơčrang drah hăng jôr drah kiăng hơmâo ƀiă biă ñu 500 kơdung drah pơđom lui či mă yua lơ̆m hơmâo tơlơi ruă ječ ameč. Khă hnun, mơ̆ng akŏ blan 7 truh ră anai, drah hơmâo aset biă, anun ngă kơƀah kơtang biă.

Ƀơi anăp kơ bruă kơƀah drah pioh pơmut kơ mơnuih ruă kraih hăng pioh pơjrao mơnuih ruă ƀơi hơdôm boh sang ia jrao, Jơnum min mơnuih ƀôn sang tơring čar Dak Lăk pơtrun hră iâu pơthưr pơyơr drah. Hrŏm hăng anun, Sang ia jrao prong kual Dap Kơdư ăt mơ-it hră jak iâu mơnuih ƀôn sang pơpha brơi dra. Ơi ia jrao H’Hương Niê - Khua anih pơčrang drah, Sang ia jrao prong kual Dap Kơdư brơi thâo:“Anih pơjrao hơmâo lăi pơthâo laih hăng Khul khua sang ia jrao kiăng hơmâo hơdră pơsir, blung hlâo lĕ Anih pơjrao gơmơi amra mă drah ƀơi Anih pơjrao mơ̆ng hrơi sa truh hrơi rơma, ngă bruă truh yang hrơi dong mơtăm yơh, dua lĕ ngă hrŏm hăng Anom bruă pơčrang drah jôr drah kiăng iâu pơthưr mơnuih ƀôn sang pơyơr drah; klâo lĕ iâu abih bang mơnuih mă bruă mut phung amăng abih bang sang ia jrao gum pơyơr drah djru mơnuih ruă. Ƀơi anăp Sang ia jrao hơmâo laih mrô drah kiăng pơmut kơ mơnuih ruă kraih pơ anai”.

Amăng hrơi mông kơƀah drah sui tui anai, tơlơi gum ngă mơ̆ng gong gai, sang ia jrao hăng abih bang mơnuih jing tơlơi yôm phun đah mơ̆ng dưi djru pơhơdip kơ hơdôm rơtuh čô mơnuih ruă. Rim kơdung drah brơi nao ƀu kơnong djru huăi djai brŭ đôč ôh ăt jing tơlơi hiam, bang hyu pran jua thâo gum djru tơdruă mơ̆ng mơnuih tơpuôl./.