Tui djơ̆ hrơi čih lăi pơthâo mơng hlâo, amai Nguyễn Thị Diễm Thương, plơi Dak Kual 2, să Dak N’drung ba ană đah kơmơi giăm hmâo 6 blan nao pơ̆ Sang ia jrao să kiăng tlâ̆o ară tal 3 vaccine 5 amăng 1 pơgang hơdôm tơlơi ruă bơbrah rơkông đok, pơtuk or, ruă kơañăk, jô drơi jăn hăng bơbrah kơsô̆, bơbrah klĭ lôm glô yua kơ kơman Hib ba truh. Ñu brơi thâo, bruă tlâ̆o pơgang tum djop anun ană ñu brô̆ prong suaih pral.

 “Mơnuih mă bruă gah ia jrao lăi pơthâo hrơi tlâ̆o pơgang kơ kâo, laih anun giăm truh hrơi tlâ̆o pơgang lĕ ƀing mă bruă ia jrao iâu kâo hlâo sa hrơi kiăng nao tlâ̆o pơgang. Lăi hrom čơđai rơnuk anai pha ra hăng đưm hlâo adih, rim tơlơi duam ruă ta ƀu thâo hlâo anun ta khom tlâ̆o pơgang hlôm hlâo kiăng bĕ hmâo tơlơi ruă kơ čơđai”.

Ăt kah hăng amai Nguyễn Thị Diễm Thương, gơnang kơ hmư̆ pơhing kơ bôh tơhnal mơng bruă tlâ̆o pơgang, anun khă sang ataih mơng sang ia jrao, rơdêh nao rai tơnap tap hai, samơ̆ amai Thị Bân ƀơi plơi Bu N’drung, să Dak N’drung, tơring glông Dak Song ăt tlâ̆o pơgang tum djop mơn, djơ̆ hrơi brơi 3 čô ană:

 “Brơi ană tlâ̆o tum djop tơdơi anai ta plai ƀiă bơngot, lăi hrom hơđong pran jua hlao. 3 čô ană sang kâo yap wot ƀu hmâo rơdêh kâo ăt rơbat tơkai nao tlâ̆o pơgang mơn. Pikian hai ăt tlâ̆o pơgang mơn, lăi hrom tum djop abih bang”.

Dak Song lĕ sa amăng hơdôm anih anom ba jơlan hlâo amăng bruă tlâ̆o pơgang pơhư prong ƀơi Daknông. Tui hăng ơi Nguyễn Văn Sơn, Anom ia jrao tơring glông Dak Song, kiăng pơjing pran đăo gơnang kơ mơnuih ƀôn sang, Anom ia jrao hmâo kơtưn črâo ba hơdôm bôh anom ia jrao pơtrut kơtang lăi pơhing kiăng thâo, hrom hăng anun, pel ĕp, hơkrŭ đĭ hơdôm tơlơi kiăng kơ anih anom, gơnam tam mă yua, vaccine, pơhlôm bruă tlâ̆o pơgang hlôm hlâo... Amăng hơdôm hrơi tlâ̆o pơgang, Anom ia jrao pơpha mơnuih kơtưn lăng tui hơdôm bôh sang ia jrao să ngă tui jơlan gah tlâ̆o pơgang.

 “Dong mơng rơnuč thun mơtăm ƀing gơmơi hmâo gum hrom hăng grŭp plơi pla pơphun pel ĕp rim čơđai, dua dong lĕ mă tơlơi anăn pioh mă yua amăng kompiuter ƀing gơmơi hmâo wai lăng klă laih hơdôm mơnuih. Amăng anăn anun hmâo tơlơi pơhing rơđah lĕ ƀing gơmơi lăi pơthâo, sa dua čô mơnuih nao pơ̆ sang ia jrao mơtăm lĕ gêh gal, bơ̆ hlơi ƀu hmâo tơlơi gal ƀudah yua kơ bôh than ba truh anun lĕ akă dưi tlâ̆o pơgang lĕ amra jao kơ anom ia jrao plơi pla kiăng gơñu pel ĕp glăi mơnuih hmâo ƀudah ƀu hmâo ƀơi plơi kiăng tañ thâo ƀing mơnuih akă tlâ̆o pơgang hlôm hlâo ƀudah tlâ̆o akă djop jrao pơgang kiăng pơphun tlâ̆o huĕt abih hơdôm mơnuih anun kiăng pơhlôm pơgang kơ čơđai muai”.

Tui Gơnong bruă ia jrao tơring čar Daknông, khă tơ̆i đưn tlâ̆o pơgang yua bơdjơ̆ nao mơng klin Covid-19 amăng 2 thun phrâo rơgao, samơ̆ gơnang kơ tơlơi gum hrom klă, hmâo pran gơgrong mơng abih bang anom bruă ia jrao, tơlơi tŭ ư mơng mơnuih ƀôn sang, anun mrô mơnuih tlâ̆o vaccine amăng jơlan hơdră pơhư prong mơng tơring čar ba glăi bôh tơhnal klă. Abih blan 9 thun 2022, mrô mơnuih tlâ̆o pơgang pơphư prong mơng đơ đam tơring čar hmâo 70% kơčăo bruă. Amăng 3 blan rơnuč thun, tơring čar hrưn đĭ hmâo 90% mrô mơnuih tlâ̆o djop mơta vaccine.

Ră anai Daknông glăk djă pioh 150 anih tlâ̆o pơgang hơđong hăng amra pơplih mă yua dong hơdôm anih tlâ̆o pơgang rô hyu tơdah kiăng. Gơnong bruă ia jrao ăt prăp lui djop mơnuih mă bruă, gơnam tam hăng ia jrao gun kiăng pơhlôm bruă tlâ̆o pơgang ba glăi bôh tơhnal, pơhlôm klă. Ơi Huỳnh Thanh Huynh, Kơ-iăng Khua Gơnong bruă ia jrao tơring čar Daknông brơi thâo kơ sa dua jơlan gah kiăng pơhlôm amăng thun 2022 hmâo mrô mơnuih tlâ̆o vaccine rơbêh kơ 90% hăng lu hloh:

 “Ƀing gơmơi hmâo tơlơi pơsit pơdŏng sa grŭp, bôh yôm biă ñu lĕ djru hăng ba tơbiă jơlan gah phun; sa lĕ tŭ ư hăng hơdôm anih anom pel ĕp glăi mơnuih yua lom rô hyu dô̆ ră anai mơnuih tlâ̆o pơgang dô̆ hiưm hơpă kiăng pơsit. Dua lĕ pơpha anih tlâ̆o pơgang lăp djơ̆. Hrom hăng anun ƀing gơmơi ăt ba tơbiă mơn hăng hơdôm Anom bruă ba jơlan hlâo hmâo tañ vaccine amăng jơlan hơdră kiăng Gơnong bruă ia jrao Daknông pơhlôm mrô mơnuih dưi tlâ̆o pơgang djop”.

Tui hăng tơlơi pơtă mơng Gơnong bruă ia jrao: Hlâo hăng amăng tal pikian, pô pikian tâ̆o hloh tlâ̆o sa dua mơta vaccine pơgang hlôm hlâo hơdôm tơlơi ruă huĭ rơhyư̆t kah hăng: Rơkông đok, pơtuk or, ruă kơañăk, drap, Rubella, djơ̆ hmơi, djơ̆ drăng, djơ̆ čut HPV hăng bơbrah hơtai B, ... Tơdah ƀu hmâo tlâ̆o hơdôm vaccine anai, čơđai tơkeng rai amra hmâo hơdôm tơlơi ruă mơng muai bơdjơ̆ nao prong truh tơlơi suaih pral... Hăng čơđai mơng hnưr thun hlăk muai nao sang hră khom tlâ̆o pơgang djop 11 djuai vaccine anun lĕ: Vaccine pơgang drap; Vaccine pơgang bơbrah kơsô̆, bơbrah tơngiă, bơbrah klĭ lôm glô, ƀă kơman yua drah ƀu klă; Vaccine pơgang bơbrah rơkông đok – pơtuk or – ruă kơañăk; Vaccine djơ̆ hmơi – bơbrah yơi – Rubella kiăng pơgăn glăi tơlơi ruă tưp amuñ lar hyu hăng huĭ rơhyư̆t hăng tơlơi suaih pral čơđai muai./.