VOV4.Jarai-Tơdơi kơ 47 thun hrơi lŏn ia ta pơklaih rơngai, tơring čar Kon Tum hơmâo pơđĭ kyar hlom bom, djru ba tơlơi hơdip mơda mơnuih ƀôn sang anun yơh đĭ na nao kiăng hơđong. Biă mă ñu, tơring čar Kon Tum gleng nao biă mă pơđĭ kyar bruă ia jrao truh pơ plơi pla, kiăng pơgôp hrom bruă pơgang tơlơi suaih pral kơ mơnuih ƀôn sang, pơgăn lu mơta djuai klin kheng duăm ruă; ba kual plơi pla găn rơgao tơlơi tơnap tap klin kheng Covid 19 ngă. Pô čih tơlơi pơhing Khoa Điềm, dŏ ƀơi kual Dap Kơdư hơmâo tơlơi čih lăi nao yak rơbat đĭ nao pơ anăp mơ̆ng anom bruă ia jrao tơring čar amăng bruă pơgang, pơjrao tơlơi suaih pral kơ ană plơi pla.

Phrâo akŏ mông mă bruă mơguah, ayong A Thoat, djuai ania Sedang dŏ pơ plơi Te Pen, să Đak Trăm, tơring glông Đak Tô, tơring čar Kon Tum pơgiăng ba ană ñu anet nao pơ sang ia jrao să. Laih pơhiăp tom hăng ayong A Thoat brơi thâo, ană ñu anăn Y Hồng Ân 4 thun, đăo đing lĕ ƀă klin Covid 19. Kiăng pơgang kơ ană ñu hăng sang anŏ huăi ƀă klin, anun yơh ñu ba ană pơ sang ia jrao să kiăng mă ia khak pơčrang kman tañ:

“Mơguah anai, pơmin pơgiăng nao mô̆ pơ sang hră samơ̆ hmư̆ nai ñu lăi brơi pơdơi. Yua kiăng kơđiăng hlâo anun yơh, pơgiăng rai mô̆ pơčrang kmar test hlâo ƀơ̆i. Rai pơ sang ia jrao să anai ƀuh ƀing ngă bruă pơ sang ia jrao să ngă bruă tong ten biă mă, pran jua ta hơđong mơ̆n”.

Ayong A Thoat hăng ană ñu mô̆ Y Hồng Ân nao pơčrang kman pơ sang ia jrao să Đak Trăm

Mơ̆ng pran jua mă bruă hur har, glăm ba pơgang hăng pơjrao tơlơi suaih pral mơnuih ƀôn sang mơ̆ng ƀing ơi ia jrao, nai ia jrao sang ia jrao să Đak Trăm, tơring glông Đak Tô tui anun, bruă mă hơmâo ngă na nao hơdôm hơpluh thun hăng anai laih, djru kơ mơnuih ƀôn sang amăng să, hơmâo truh 97% mrô mơnuih djuai ania Sedang hơmâo lu tơlơi pơblih lu biă mă amăng bruă pơgang tơlơi suaih pral kơ mơnuih ƀôn sang laih anun mơ̆ng tơlơi pơtô lăi gơñu pôr brơi, mơnuih ƀôn sang thâo hluh hăng pơgang klă mơ̆n kơ drơi jăn pran jua pô gơñu. Sit duăm ruă mơnuih ƀôn sang nao pơ sang ia jrao să yơh, ƀu hơmâo tah tơlơi jak pơjâo iâu ngă yang hrup hlâo adih glăi ngă yang puh atâo iâu rơhung; ƀing đah kơmơi pi kian lĕ huăi nao tơkeng amăng glai, pơ rơnưh atông hmua dơ̆ng tah, nao pơ sang ia jrao soh tơkeng ană, hơmâo nai ia jrao mă ƀuai; tơlơi hơdip mơda rĭm hrơi mơnuih ƀôn sang ăt kơđiăng kơ bruă pơhlôm, pơgang tơlơi duăm ruă….Amai Y Nit, plơi Đak Trăm, brơi thâo:

“Kâo hăng ană plơi pla rai pơ sang ia jrao să lĕ, ƀing ơi ia jrao ĕp lăng tong ten hăng pơjrao tơlơi duăm ruă. Hmư̆ hiăp pơtô ba mơ̆ng ơi ia jrao, nai ia jrao djop sang anŏ hơtŭk riă tơnă hơbai asơi añăm rơgoh, huă ƀong gơnam laih tơsă hlor, ia mơñum ăt hnun mơ̆n hơtŭk hlâo mơñum, sang dŏ anŏ pit đih rơnăk rơmet rơgoh na nao, rơhaih rơhong. Kiăng pơhlôm pơgang klin kâo hăng mơnuih ƀôn sang  sit tơbiă pơrơngiao lêng kơ truă bơnal gôm ƀô̆ soh. Sit duăm hlor, pơtŭk, rơmŏn rơgah geñ lĕ lăi pơthâo hăng ƀing nai ia jrao mơtam".

Sang ia jrao să Đak Trăm, tơring glông Đak Tô, tơring čar Kon Tum

Tui hăng amai Y Thuy, khua wai lăng sang ia jrao să Đak Trăm, tơring glông Đak Tô, hrom hăng sang bruă, jơlan glông kơnuk kơna tuh pơ alin man pơkra hiam klă, giăm anai sang ia jrao să dŏ blơi gơnam yua mă bruă măi siêu âm, măi pơkă hơtai boh…anun yơh bruă pơjrao hăng pơgang tơlơi suaih pral kơ ană plơi jai hrơi klă hloh.

“Kơnuk kơna tuh pơ alin djop gơnam yua, ră anai abih bang tơlơi duăm ruă djong tơđar juăt hơmâo sang ia jrao să pơjrao mă pô, huăi ba nao pơ sang ia jrao prong ôh. Sang ia jrao să ăt pơpha bruă mă sa čô nai ia jrao wai lăng sa boh plơi, krăp lăng tơlơi pơhing klin kheng”.

Truh ră anai krep 47 thun tơdơi kơ lŏn ia ta pơklaih rơngai hăng 31 thun hrơi akŏ pơdong glăi tơring čar Kon Tum, bruă mă gah ia jrao amăng kual plơi pla tơring čar anai hơmâo lu yak rơbat pơblih phrâo lăp bơni biă mă, ngă djơ̆ tơlơi kiăng wai lăng, pơgang ba tơlơi suaih pral mơnuih ƀôn sang. Ră anai, tơring čar Kon Tum hơmâo 10 boh anom bruă ia jrao tơring glông, 99 boh sang ia jrao să, phường, tơring kual; 100% boh sang ia jrao hơmâo ơi ia jrao mă bruă hăng hơmâo đah kơmơi ngă nai ia jrao mă ƀuai djop soh ƀudah nai ia jrao pơjrao čơđai muai ăt hơmâo laih mơ̆n.

Mơnuih ƀôn sang nao pơkă lăng tơlơi ruă hăng hmư̆ pơtô brơi pơgang tơlơi suaih pral ƀơi sang ia jrao kual plơi pla amăng tơring čar Kon Tum

Abih bang sang ia jrao hơmâo ngă djơ̆ bruă pơkă lăng hăng pơjrao tơlơi ruă djong blung a, pơphun pơkă lăng, pơjrao hmao kru, pơpha ĕp lăng djơ̆ hăng tơlơi pơtrun, hnong mă bruă ngă pơgiong hlâo kơ ba nao pơ sang ia jrao prong tơdah hơmâo mơnuih duăm kraih; ngă hrom bruă pơjrao uh, kơpit, tui hơdră pơjrao hăng ia jrao akha kyâo laih anun mă yua hơdră phrâo ia rơgơi pơjrao tơlơi ruă. Ơi ia jrao pơkă tơlơi kơhnâo hnong II chuyên II Trần Ái, Kơ-iăng Khua Gơnong bruă ia jrao tơring čar Kon Tum lăi:

“Gơnong bruă ia jrao ƀing gơmơi pơtong rơđah lĕ, khom pơđĭ tui hnong mă bruă pơkă lăng, pơjrao tơlơi duăm ruă hăng pơgang tơlơi suaih pral kơ ană plơi pla, boh nik ñu anăp nao kơ sang ia jrao, mơnuih mă bruă ia jrao pơ kual plơi pla, đah mơ̆ng ngă djơ̆ tơhnal pơkă pơphun pơkă lăng hăng pơjrao tơlơi duăm ruă kơ mơnuih ƀôn sang kual ataih, mơnuih djuai ƀiă. Glong bruă ia jrao pơ plơi pla dưi ngă kjăp mrô mơnuih hăng gơnam yua mă bruă. Tuh pơ alin blơi gơnam yua pơkă lăng hăng pơjrao tơlơi ruă, man pơdong sang ia jrao, anih mă bruă, jơlan glông kiăng ngă klă amăng bruă wai lăng hăng pơgang suaih pral kơ mơnuih ƀôn sang amăng plơi pla”.

Mrô rơnoh jŭ yap mơ̆ng Gơnong bruă ia jrao tơring čar Kon Tum amăng 3 thun giăm anai brơi thâo, glong bruă ia jrao amăng să hơmâo pơkă lăng, pơjrao tơlơi duăm ruă brơi kơ rơbêh 1 klăk 200 rơbâo wơ̆t mơnuih duăm ruă hăng pơ tơring glông lĕ hơmâo 646 rơbâo wơ̆t mơnuih duăm ruă. Ƀuh rơđah mah mơnuih ƀôn sang tơring čar Kon Tum dŏ ƀun rin, prăk pơhrui glăi ƀu lu kah hăng lu tơring čar pơkŏn, samơ̆ lu boh să amăng tơring čar hơmâo gir run amăng anun hơmâo glong bruă ia jrao hơmâo kơtưn ngă bruă wai lăng, pơgang tơlơi suaih pral, pơjrao tơlơi duăm ruă kơ mơnuih ƀôn sang dưi đing nao djơ̆ lăp. Anai yơh sa amăng hơdôm tơhnal pơkă yôm pioh kơ tơring čar Kon Tum pơtrut bơwih ƀong huă mơnuih mơnam pơđĭ kyar hlom bom.

Khoa Điềm pô čih-Nay Jek: Pơblang