Tơdơi kơ hơjan kơthel, ia dăo, lu sang anŏ hơdip ƀu mơ-ak ôh, jơlan hlŭ soh, nao ra ƀu thâo, bơwih ƀong hơdip mơda tơnap mơn. Lu boh sang răm kơtang, tơpok pơbung tôl, dăo mlĕp amăng ia, ngă kơ tơlơi hơdip tơnap, kơƀah lu mơta. Ia ruk đuăi yơh, samơ̆ pioh glăi hlŭ hlañ bôr bar, asuk ruk, djah yua tơket tơkeng, hăng mơnŏng ngă hơƀak ayuh hyiăng kơtang biă, amuñ hơmâo klin duam ruă biă mă kah hăng pơtah čroh, duam đung drah, pơđeh, găi ƀudah ruă amăng suă pran...Ƀơi anăp tơlơi anai, Gơnong bruă ia jrao tơring čar Dak Lăk git gai Anom bruă pơgang klin duam ruă akŏ pơdong grup djru hơdeč hmar, ngă hrŏm hăng kông an, tơhan blah ngă, gong gai plơi pla hăng hơdôm sang ia jrao să hyu kih rơmet, pơƀut asuk ruk, ba čuh dor hlô mơnŏng djai, rơmet set ngă agaih, pơdjai mač kman amăng ia. Hơdôm anih ia trun thu krot baih, ta pruih ia jrao pơdjai arong aroač, pơgang hŭi klin hơđuh đĭ; ngă hrŏm hăng gong gai sem lăng ia yua, hyu sut, rao kơkhoeh hăng pruih jrao pơdjai kman ƀơi ia bơmun hăng Cloramin B, laih dong krăp lăng hơdôm tơlơi ruă ƀă hyu ană mơnuih tơdơi kơ ia dăo kah hăng duam đung drah, čroh kian, kơčung amăng bah tơkai tơngan, hăng pơđeh, găi. Ơi ia jrao Châu Trọng Phát - Kơ-iăng khua Anom bruă pơgang klin duam ruă (CDC) tơring čar Dak Lăk brơi thâo:“Tơdơi kơ hơjan ia dăo, hlô mơnŏng rông djai pơđung lu biă, asuk ruk lu bôr bar, hrŏm hăng ia hơƀak dong, amuñ ngă duam ruă biă. Kiăng pơgang pơhlom hlâo, hlâo kơ anun gơmơi pơtô lăi laih kơ neh met wa pơgang hơjan kơthel hiư̆m pă đah mơ̆ng bĕ hĭ tơlơi truh sat kơ drơi pô ăt kah hăng pơgang klin kheng tơdah hơmâo. Lơ̆m ia trun, CDC ngă hlao bruă pơgang klin kheng mơtăm yơh. Pơkiăo nao mơnuih trun pơtô brơi ană plơi, krăp lăng  bruă rơmet set anih anom, pơgang tơlơi duam ruă”.

Rơngiao kơ hơdôm bruă pơhlom pơgang, bruă khăm hăng pơjrao tơlơi ruă kơ mơnuih ƀôn sang amăng hăng tơdơi ia dăo hơmâo Anom bruă ia jrao lăng yom biă. Hơdôm boh sang ia jrao hơmâo nao khăm, pơjrao ruă kraih hăng pơjrao brơi hơdôm tơlơi ruă ječ ameč, rơka rơkač yua hơjan ia dăo ngă, laih dong prăp rơmet hơmâo na nao ia jrao, gơnam yua gah ia jrao. Yua hnun, mơnuih ƀôn sang pơ kual ia dăo hơmâo ia jrao lơ̆m duam ruă, plai ƀiă ruă kơtang, laih anun plai mơn ngă hơđuh klin tơdơi kơ hơjan kơthel. Nai prin tha Nguyễn Hữu Vũ Quang, Kơ-iăng khua gơnong bruă ia jrao tơring čar Dak Lăk brơi thâo:“Anom bruă ia jrao hơmâo lăi pơhmư̆ kơ abih bang mơnuih ngă bruă ia jrao mơ̆ng să truh pơ tơring čar dŏ gak 24/24 jing hrơi mlăm mơtăm, pơhlom bruă khăm pơjrao tơlơi ruă kơ mơnuih ƀôn sang ƀơi anih mơtăm. Mơnuih đih pơ sang ia jrao khŏm hơmâo wai lăng klă, ƀu dưi sư̆ rơbư̆ amăng bruă khăm pơjrao ôh. Mơnuih mă bruă ia jrao dŏ mă bruă 100% mơtăm yơh wơ̆t hăng sang ia jrao tơring čar Phú Yên hơđăp. Amăng hrơi hơjan kơthel, ƀing ơi ia jrao, mơnuih mă bruă ia jrao khŏm dŏ glăi pơ sang ia jrao mơtăm yơh, mơ̆ng hrơi phrâo ia dăo truh kơ ia trun abih, đah mơ̆ng hmao djru brơi mơnuih ruă. Biă ñu lĕ ƀing glăk hlong drah yua răm boh ƀleh, lơ̆m ia arăng kơđot hĭ, ƀu hơmâo ia, anom bruă ia jrao khŏm iâu rơdêh prah apui pơgiăng rai ia amăng hơdôm hrơi hơjan ia dăo. Gơnong bruă ia jrao ăt iâu ƀing ơi ia jrao mơ̆ng hơdôm boh tơring čar Hải Phòng, Đồng Nai, ƀôn prong Hồ Chí Minh...djru pơjrao ba ƀơi hơdôm boh să ia dăo. Mah răm rai kơtang biă yua hơjan ia dăo ngă, hơdôm anih khăm pơjrao ƀơi tơring ăt gir găn rơgao tơnap tap, mă bruă na nao, djru pơjrao brơi mơnuih ƀôn sang, laih dong ngă hrŏm hăng grup ơi ia jrao djru khăp pap đah mơ̆ng hmao lăng ba tơlơi suaih pral kơ neh met wa”.

Yua hơdôm tơlơi gir run ngă bruă hơdeč, abih bang ha amăng plĕ mơ̆ng sang ia jrao, bruă lăng ba tơlơi suaih pral mơnuih ƀôn sang kual ia dăo ƀơi Dak Lăk hơmâo ngă na nao, hmao tlôn, djru plai ƀiă tơlơi răm rai djai rơngiă, pơgang klin kheng hăng tañ hơđong glăi tơlơi hơdip mơda. 

Hơjan hlim rơbŭ kơthel, ia ling dăo ngă ƀu kơnong ngă răm rai kông ngăn, dram gơnam đôč ôh, dŏ ngă hơƀak jrak anih hơdip jum dar, ba rai hơmâo kman duăm ruă, virus hăng arong aruač kĕč čeh čar lar lu, hŭi biă mă hơmâo klin kheng dju djuăm duăm ruă hơđuh đĭ. Kiăng mơnuih ƀôn sang thâo pel ĕp mă tơlơi duăm ruă, pơgang drơi jăn pô tơdơi kơ ia ling dăo abih, ơi ia jrao Lê Phúc, Kơ-iăng khua anom bruă pel ĕp kman duăm ruă tơring čar Dak Lak kah pơpha hơdră pơhlôm pơgang tui anai.

Ơ ơi ia jrao, tơdơi kơ ia ling dăo truh anih hơdip jum dar hơƀak jrak ngă rai hiư̆m pă lĕ ?

-Ơi ia jrao Lê Phúc: Tơdơi kơ ia ling dăo, juăt hơmâo lu tơlơi hơƀak jrak, djah djâo, amuñ hơmâo kman klin, virus duăm ruă. Ayuh hyiăng, anih dŏ jum dar ƀu rơnăk agaih lĕ hơmâo yơh kman, virus klin kheng dŏ laih anun hơmâo lu djuai arong aruač, guăt rơpan, ruai, keč, muah, khul kman ană keč ba tơlơi ruă. Tơdơi kơ ia ling dăo, ia dong, ia čơkŏl amăng dơnao, amăng hnoh čroh ƀing ta ƀu thâo pơrơnăk hĭ ôh, sit mơ̆n amra hơmâo mơtam kman duăm ruă.

Ayuh hyiăng anih dŏ jum dar hơƀak jrak, hlao ia čơkol hlŭ ƀu hơdjă amuñ biă hơmâo kman ba tơlơi duăm ruă, kah hăng tơlơi ruă kian pơtah čroh. Giong anun tơlơi ruă gah rơngiao klĭ kah hăng găi, mơruih. Sit anih dŏ jum dar ƀu hơdjă, ƀu rơgoh lĕ, ta hyu mă bruă djă čơpăt hăng tơngan soh, hlŭ lŏn, ia čơkol, ia čơkô̆ hơƀak jrak, glăi ƀu rao rơgoh tong ten, hơmâo yơh kman ruă nuă mut tơma amăng klĭ kliăng ta. Ia mơnuih ƀu rơgoh, rao tơngan ƀu ten hơmâo tơlơi ruă, amăng anun hơmâo wơ̆t ruă mơta, bơnga rơtă. Rơngiao kơ anun. Anih dŏ jum dar djrưh mơsah na nao amuñ khul arong aruač, kman sat čeh čar lar ană, boh, juăt hơmâo tơlơi ruă amăng rơkông đok, jơlan suă jua. Biă mă ñu tơdơi kơ ia ling dăo hơmâo keč brung lar lu, ba kman duăm đung drah, yua ană keč, khul kman mơ̆ng anih djrưh tơdơi kơ ia ling dăo lu biă mă.

Laih ia ling dăo, hlô mơnong djai, ia brŭ hlô mơnong djai, tơdah arăng ƀu hơmâo pơƀut ba dor hĭ djơ̆ hơdră lĕ, amra hơmâo ruai, jop, keč, muah ƀong drah, hơmâo kman sat dŏ. Yua kơ anun, sit hlô mơnong rông, bui mơnŭ, djai anăm h’ưi ôh, čuh ƀong hĭ, sit mơ̆n hŭi rơhyưt biă mă. Khom ƀong tơsă, huă rơgoh kiăng pơgang tơlơi suaih pral kơ ta pô.

-Tui anun, ơi ia jrao hơmâo tơlơi pơtô lăi, pơtă pơtăn hơgĕt mơ̆n kơ mơnuih ƀôn sang, kiăng thâo pơhlom tơlơi suaih pral kơ pô tơdơi kơ ia ling dăo ?

-Ơi ia jrao Lê Phúc: Tơdơi kơ ia ling dăo, ia wơi, ia bơmun, pin ia hai lêng kơ răm soh, hơmâo lu ia wơ̆t hlong ia dor hĭ. Tơlơi kiăng pơtă pơtăn, khom kuăi rơgoh, rao hĭ ia wơi, ia bơmun, tơdah  ƀu hơmâo ôh apui pơkĕ yua ƀôp ia yua, anăm sô̆ yua ôh ia čơkŏl đơi, hơƀăk jrak, mă yua ia mơsăm phèn chua pioh ngă jơngeh ia mơñum. Giong ngă brơi ia jơngeh laih, dưm nao jrao cloramin B tui hăng tơlơi pơtô ba mơ̆ng Ding jum ia jrao, ngă hnun kah hơmâo ia mơñum hơdjă.

Hăng bruă pơrơgoh drơi jăn, mơnơi hơgơi, kiăng hơmâo tơlơi ruă mơruih găi, ƀudah ruă kian pơtah čroh, khom hơduah mơnong ƀong huă rơgoh hơdjă, mơñum ia laih hơtŭk tơsă, ƀu dưi ƀong ôh mơnŭ djai, bui djai pioh čuh ngă mơnong. Khom ngă tui hơdră hơtŭk riă tơsă, tơnă ten kah mơ̆ng ƀong huă, giong tơnă hơbai, yong lui gŏ brơi rơ-ot kah mơ̆ng rơmet ƀong, anăm tuah mơñum ôh ia hơƀak jrak. Pơgang tơlơi ruă gah rơngiao klĭ kliăng, khom ngă rơgoh ia laih anun mơnơi, yua ia čơƀu ƀâo, ia čơƀu ngă rơgoh mơnơi amăng drơi jăn, yua laih ia lip, ia ling dăo kor nao, lu mơnuih găn hnoh ia, yua anun khom rao tơkai tơngan hăng ia čơƀu, rao rơgoh, mơnơi rơgoh amra plai ƀiă mơ̆n mơruih găi. Hrŏm hăng anun,  anih dŏ jum dar hlăk hơƀak jrak hlŭ, dơlut ia dong, ia čơkô̆ sit tek djơ̆ juăt hơmâo tơlơi ruă mơta bơnga tă, ruă mơta mriah hur ƀudah bơbrah alăk mơta. Yua kơ anun, khom rao rơgoh tơkai tơngan.

Giong ngă pơrơgoh anih dŏ jum dar, pơsir ia mơñum, ngă tui djơ̆ anŏ rơnuk rơnua mơnong ƀong huă khom pruih ia jrao pơdjai ană keč, pơdjai kman pet kĕ hăng pơgang keč muah, jop kĕ hăng pơgăn anih anăm brơi keč boh čeh čar lar ană.

-Hai, bơni kơ ih ơi ia jrao hơmâo lăi pơthâo hơdôm tơlơi anai.

Amăng bơyan hlăk hơjan hăng tơdơi kơ ia ling dăo, hơmâo lu djuai mơnong hơdip, mač kman, arong aruač añĕ dŏ amăng mruih amram, anih mrơ̆k khiơ̆k, djah djâo, ia brŭ, anŏ sat mut hyu dŏ amăng ia plăng, ia dong, ia čơkŏl, anih hơƀak jrak laih anun amra hơmâo lu mơta kman tơlơi duăm ruă kah hăng: Ruă kian pơtah čroh, tơlơi ruă jơlan suă jua, ruă mơta bơnga rơtă, mơruih găi, duăm đung drah. Kiăng pơhlom, pơgang klin, amăng bơyan hơjan hlim hăng ia ling dăo, mơnuih ƀôn sang khom ngă tui hơdôm tơlơi anai:

1-Ia ling hrŏ hơdơ̆ pă khom rơnăk rơgoh dơ̆ anun, duñ pơƀut djah djâo, pơsir hĭ djơ̆ lăp, hlô mơnong djai brŭ, khom ba pơrai djơ̆ tui tơlơi pơtô mơ̆ng ƀing ngă bruă gah ia jrao.

2-Rao rơgoh hĭ ƀêh pơdong, dưm ia, pơrơgoh ia bơmun wơi, ia bơmun klơi ƀơi hang ia, gơnam yua dưm ia, dưm jrao ngă rơgoh kman hlâo kơ hơtŭk mơñum laih anun mă ia či yua pơkŏn tui hăng tơlơi pơtô ba mơ̆ng ƀing ngă bruă gah ia jrao.

3-Yua ia hơdjă amăng bruă hơtŭk riă hăng mơñum. Ruah mơnong ƀong huă hăng pơkra ming mơnong ƀong huă hơdjă rơnuk rơnua, djơ̆ hnơ̆ng hlâo kơ ƀong huă.

4-Khom rao tơngan re se hăng ia čơƀu hlâo hăng tơdơi pơkra ming mơnong ƀong huă, hlâo kơ huă ƀong hăng tơdơi kơ nao juă glai.

5-Khom mơnơi hơgơi, sut uă ngă pơrơgoh drơi jăn rĭm hrơi, rao tơkai brơi rơgoh hăng uă thu abih ƀơi kơčep čơđeng tơkai, pla tơkai sut thu hăng bơnal, akhan rơgoh tơdơi kơ juă djơ̆ ia čơkŏl ia hlŭ laih glăi rao giong.

6-Khom pruih ia jrao pơdjai ană keč, kman ană keč, pet, kơtâo asâo, pơdjai keč, pơrai anih keč dŏ hăng hơdră pơhơgŏm hĭ bah ƀêh ia, blŏ ƀudah kơthung dưm ia yua.

7-Phai akan amăng ƀêh ia, kơthung prong dưm ia; duñ abih djah djâo, gêt, gŏ amŏ čơlŭ pơčah, pông rơdêh ôtô lui hĭ laih….ƀudah ƀơi plăng ia rô, ia lŏk ia dong kiăng huăi hơmâo anih keč boh ană.

8-Sit pit đih wơ̆t tơhrơi ƀudah mlam khom akă musker (mung juăt lăi)

9-Sit đing đăo hơmâo tơlơi ruă ƀă kman duăm, khom nao pơ sang ia jrao pơkă lăng hăng pơjrao hmao kru.

Ngă tui hơdôm hră pơhlôm pơgang tơlơi duăm ruă ƀă kman tơdơi kơ ia ling dăo thu laih, pioh pơgang tơlơi suaih pral kơ drơi jăn pô, sang anŏ hăng ană plơi pla.