VOV4.Jarai - Hrơi ngă yang huă pơsat pơtao Hùng Vương lơ 10/3 (tui blan di) arăng juăt iâu le\ Hrơi ngui ngor pra yang pơtao Hùng pơphun r^m thun [ơi Pra yang pơtao Hùng, c\i plơi prong Việt Trì, tơring c\ar Phú Thọ.

Anai le\ hrơi ngui ngor sui mơ\ng đưm hlâo kiăng hơdor glăi rơnuk akô| pơjing lo\n ia ta mơ\ng [ing pơtao Hùng, hơmâo mơnuih [on sang amăng dêh c\ar ta kah hăng do\ hơdip pơ tac\ rơngiao pơpu\  hơdor.

 ‘’Hlơi pô đ^ hăng c\ư\ trun pơ ia

Kho\m hơdor hrơi ngă yang lơ pluh blan tlâo,

Hlơi pô s^ mơdrô plơi ataih [on giăm

Kho\m hơdor hrơi ngă yang blan tlâo lơ pluh.’’

Hơdrôm hră hơđăp hơmâo c\ih ơi pơtao blung a dêh c\ar ta kơnu\ng djuai Hồng Bàng anăn le\ Kinh Dưong Vương tơdơi anun jao glăi ngă pơtao kơ ană tơdăm kơ `u anăn Sùng Lãm arăng juăt iâu le\ Lạc Long Quân.

~u dô| yă Âu Cơ laih anun tơkeng 100 c\ô ană đah rơkơi, 50 c\ô tui am^ đ^ do\ hăng kual kơdư hăng 50 c\ô tui ama trun nao do\ [ơi kual dơnung kiăng akô| pơphun tơlơi hơdip mơda.

Ană kơc\ua hơmâo Lạc Long Quân brơi đ^ ngă pơtao dêh c\ar, mă anăn pơtao le\ Hùng Vương.

Pơtao pơanăn dêh c\ar ta le\ Văn Lang pơsit kual lo\n Phong Châu (Phú Thọ) le\ anih pơdo\ng Sang pơtao.

{ing mơnuih đ^ ngă pơtao lêng tui phiăn jao glăi kơ ană bă găn rơgao 88 rơnuk samơ\ hơdrôm hră c\ih pioh glăi 18 rơnuk pơtao Hùng đôc\.

Pơtao blung a le\ Kinh Dương Vương anăn biă `u le\ Lộc Tục hăng pơtao Hùng tuc\ rơnuc\ (tal 18) le\ Hùng Tuyên Vương anăn biă `u le\ Huệ Lang. Rơnuk pơtao Hùng git gai dêh c\ar sui hloh giăm 2000 thun.

Tui hăng phiăn juăt mơ\ng rơnuk kơnung djuai Đinh, Tiền Lê, kơnung djuai Lý, Trần laih do\ng Hậu Lê hăng hơdôm rơnuk pơtao đưm hlâo tơdơi anai lêng kơ pơphun ngă yang kiăng hơdor glăi [ing pơtao akô| pơjing dêh c\ar Việt Nam đưm hlâo hăng ră anai le\ hrơi ngă yang kơ dêh c\ar Việt Nam amăng lơ 10/3 tui blan di r^m thun.

Do\ng mơ\ng thun 2007 rơnuk rơna ta hơmâo sit nik pơkă hrơi pơdơi ngă yang huă pơsat pơtao Hùng Vương hăng hơmâo UNESCO tu\ yap ‘’Tơlơi ngă yang pơpu\ kơ pơtao Hùng’’ le\ gru grua bơruai glăi pơ ala brơi ană mơnuih.

Kơnuk kơna ta hơmâo jao brơi Jơnum min mơnuih [on sang tơring c\ar Phú Thọ git gai hrơi ngă yang huă pơsat pơtao Hùng Vương r^m thun amăng lơ 10/3 tui blan di.

Amăng bơyan anai [ing khoa apăn bruă Ping gah, kơnuk kơna, Khoa pơ ala mơnuih [on sang dêh c\ar ta juăt glăi tu\i `ang hro\m hăng [ing khoa moa djop gơnong bruă, anom bruă hăng gong gai [on lan dêh c\ar ta hro\m hăng mơnuih [on sang đơ đam dêh c\ar glăi ngui amăng hrơi ngă yang.

Hro\m hăng anun pơphun lu tơlơi ngui boh thâo gru grua, bơrơguăt drơi jăn dik dik tui hăng phiăn juăt djuai ania hơmâo pơphun amăng bơyan anai.

Juăt le\ tơdơi kơ mông tu\i `ang hăng pơpu\ gơnam [ơi pra yang Thượng, [ing khoa moa hăng mơnuih [on sang nao tu\i `ang, pơyơr bơnga [ơi pra yang pơtao Lạc Long Quân hăng pra yang am^ Âu Cơ [ơi sang djă pioh gru grua pơtao Hùng.

Laih anun hơmâo do\ng lu tơlơi ngui anun le\ hơtu\k [a` tek, [a` dầy, pơphun ngui adôh Xoan hăng lăng arăng pơdă prưng hơdôm gơnam tam mơ\ng đưm hlâo yua kơ mơnuih [on sang đơ đam dêh c\ar ta pơyơr đ^ pra yang pơtao Hùng.

Hơdôm tơlơi ngui bơrơguăt drơi jăn anun le\ pah boh lông, pơplông tuah c\eo so\ng [ơi ia krông Lô ăt hơmâo pơphun dik dak mơ-ak ngă kơ hrơi ngui ngor pơđo\m glăi gru grua djuai ania dêh c\ar Việt Nam.

Lơ 10/3 tui blan di r^m thun jing hrơi Dêh c\ar pioh hơdor hăng đơ đam dêh c\ar ta pơdơi mă bruă.

Djop plơi pla ala [on mơ\ng kual Pơngo\ truh pơ Dơnung laih do\ng plơi pla kual ataih, asuek lêng kơ c\ơkă hrơi Dêh c\ar pioh hơdor kiăng kơ hơdor tơngia ơi yă, [ing mơnuih akô| pơjing dêh c\ar ta.

Hrơi ngă yang huă pơsat pơtao Hùng Vương hơmâo pơphun kiăng kơ djă pioh gru grua djuai ania dêh c\ar Việt Nam, gah rơngiao kơ anun ăt kơtưn tơlơi mut hro\m djop djuai ania hăng ngă giang mah kơplah wah djop djuai ania dêh c\ar Việt Nam.

Anai le\ hrơi ngă yang kiăng djă pioh hăng lăi pơthâo brơi kơ mơnuih [on sang dêh c\ar Việt Nam thâo hluh rơđah gru grua djuai ania kah hăng ơi yă [ing ta.

Siu Đoan: Pô pơblang hăng pôr