VOV4.Jarai - Ayong Y Mel Niê (arăng juăt iâu Ama Khánh), 35 thun, djuai ania Êđê, le\ sa c\ô mơnuih bơwih [ong huă rơgơi amăng [uôn Jok, să Ea H’Đing, tơring glông C|ư\ M’gar, tơring c\ar Daklak.

Yua kơ thâo mă yua boh thâo ia rơgơi măi mok amăng bruă ngă hmua pla pơjing phun kyâo boh troh hăng hơbô| bruă pla pơplah lu kyâo, năng ai `u r^m thun sang ano\ `u dưi pơhrui giăm 500 klăk prăk.

Bơră ruai glăi tơlơi bơwih [ong huă, ayong Y Mel brơi thâo, lơ\m pơdô| rơkơi bơnai sang ano\ `u hơmâo am^ ama pơpha brơi 3 ektar lo\n ngă hmua. Blung hlâo, `u bưp lu tơlơi tơnap tap, [u hơmâo prăk kak, boh thâo pla pơjing [u thâo lơi.

Hăng tơlơi pơm^n kho\m pơklaih mơ\ng [un rin, hro\m hăng pran jua gir kơtir, thâo hrăm tui neh met wa plơi ataih [on giăm, khin hơtai tuh pơ alin pla kyâo pơtâo, sang ano\ Y Mel [ơ[rư\ hrưn đ^, tơlơi hơdip jai hrơi jơnap tui:

Lơ\m phrâo pơdô| rơkơi bơnai tơlơi hơdip tơnap tap biă mă, bơwih [ong huă kơnong kơ hla tui neh met wa đôc\. Sang ano\ gơmơi gir run bơwih [ong, [uh sang ano\ arăng tơlơi hơdip pơdrong asah kâo ăt amoaih mơ\n.

Blung hlâo, kâo hmư\ tui [ing tha amăng plơi, hla tui [ing mơnuih thâo rơgơi mă bruă. Hơdôm thun tơdơi anun, sang ano\ gơmơi rơbat hyu ieo gah kiăng kơ hrăm tui hăng kho\m tuh pơ alin amăng tơlơi bơwih [ong huă amăng sang ano\, laih do\ng gir run mă bruă lu tui do\ng kiăng kơ tơlơi hơdip jơnap kar hăng arăng.

Ayong Y Mel glăm asăk kơphê ba mut amăng sang

Ră anai, ayong Y Mel thâo mă yua boh thâo ia rơgơi măi mok lơ\m pla pơjing phun kơphê kiăng pơhrui glăi lu hloh. ~u pla pơplah lu phun kyâo anun le\ phun boh `ông, tiu, [ơr hăng sầu riêng amăng đang hmua kơphê kiăng kơ lu [iă do\ng prăk pơhrui.

Hro\m hăng anun, sang ano\ ayong Y Mel ăt tuh pơ alin do\ng rơbêh kơ 1 ektar pla phun kơsu dưi koah hơtak laih. Ayong Y Mel brơi thâo:

Hmua pla kơphê pơhrui hmâo hmăi mơ\n, ăt aka [u lu đơi lơi tui hăng lo\n hmua, yua kơ phun kơphê tha laih, kâo gir run pruai kơmơ\k, sem lăng na nao kiăng kơ phun kơphê mơboh lu.

Amăng 1 ektar dưi pơhrui giăm 3 - 4 tơ\n; phun kơphê phrâo pla pơhrui lu [iă, phun kơphê tha pơhrui [ơ[iă đôc\. Hro\m hăng anun pla pơplah phun tiu, laih do\ng phun kyâo boh troh, pla phun keo ngă gong tiu.

Sang do\ kơ sang ano\ ayong Y Mel

Thâo pơm^n lơ\m mă bruă, khin hơtai tuh pơ alin pơđ^ kyar phun kyâo pơtâo lăp djơ\ hăng lo\n mơnai, ayuh hyiăng rơhuông adai, laih do\ng pran jua gir kơtir mă bruă, hơdôm thun giăm anai, r^m thun sang ano\ ayong Y Mel pơhrui rơbêh kơ 500 klăk prăk.

Amăng thun laih rơgao, `u hơmâo man pơdo\ng sang phrâo, blơi lu gơnam tam yua amăng sang ano\, blơi măi mok ngă đang hmua. Tơlơi hơdip hmâo hmăi, sang ano\ ană bă lêng kơ hrăm hră soh.

Ơi Y Pher, Khoa [uôn Jok, să Ea H’Đing, tơring glông C|ư\ M’gar (Daklak) brơi thâo: ‘’{ing hlăk ai amăng plơi ră anai hơmâo lu mơnuih thâo rơgơi bơwih [ong huă.

Amăng anun, Y Mel Niê le\ sa c\ô mơnuih hơdip hiam klă, gir kơitr hrăm tui arăng khă anun sang ano\ `u dưi hrưn đ^, tơlơi hơdip jai hrơi jơnap tui, hơmâo lu mơnuih amoaih ngă tui’’

Ama Khánh [ơi plơi Jok anai ngă hmua rơgơi biă. ~u le\ sa c\ô mơnuih do\ tơdăm, thâo rơgơi lu bruă mă, thâo pla phun kơphê, tiu, kơsu c\i pơđ^ kyar tơlơi bơwih [ong huă, thâo mă yua boh thâo ia rơgơi măi mok lơ\m pla pơjing ….

Ră anai tơlơi hơdip kơ sang ano\ `u jơnap laih. R^m thun, phun kơphê pơhrui glăi giăm 6-7 tơ\n, laih do\ng tiu. Amăng plơi anai, Ama Khánh le\ mơnuih do\ tơdăm rơgơi mă bruă, gir kơtir bơ wih [ong huă.

Hăng pran jua gir kơtir mơ\ng `u pô hro\m hăng sang ano\. Ayong Y Mel Niê hơmâo găn rơgao tơlơi tơnap tap, tơlơi lông hrưn đ^ pơdrong asah mơ\ng lo\n đang hmua `u pô.

~u le\ mơnuih ba gru hiam kơ pran jua khin hơtai bơwih [ong huă kiăng kơ [ing hlăk ai amăng plơi hăng hơdôm plơi pla pơko\n amăng kual C|ư\ Siăng hrăm tui.

Siu Đoan: Pô pơblang hăng pôr