VOV4.Jarai - Eirei hăng Kưt lĕ dua tơlơi adôh mơng đưm hlâo kơ mơnuih djuai ania Êđê. Hơdôm boh pia, tơlơi pơkhă amăng tơlơi adôh Eirei kiăng kơ pơpŭ tơlơi hiam amăng plơi pla, tơlơi pơtă pơtăn ană tơčô, tơlơi pơtưh tơdăm dra. Tơdah tơlơi adôh kưt kơnong ƀing đah rơkơi đôč juăt adôh, tơlơi adôh Eirei wŏt đah rơkơi hăng đah kơmơi lêng kơ dưi adôh soh. Tơlơi adôh Eirei dưi adôh hajăn hăng dua čô. Tơlơi yôm hloh mơng tơlơi adôh anai lĕ adôh pơtưh tơdăm dra kơplah wah đah rơkơi hăng đah kơmơi hăng hơdôm boh pia tui hluai tơlơi pơmĭn hăng pơdah djop mơta tơlơi mơn.

Amăng gru grua đưm hlâo mơng djuai ania Êđê, tơlơi adôh pơtưh tơdăm dra hơmâo lu anŏ yôm phăn tui gru grua yôm phara. Tơlơi adôh Eirei pơtưh tơdăm dra juăt sa čô đah rơkơi hăng đah kơmơi adôh pơtưh nao rai hăng lu boh pia, sa čô ayup đing năm lĕ sa gông brô̆ ƀu kơƀah lơ̆m adôh tơlơi adôh Eirei. Hơdôm mông adôh pơtưh tơdăm dra juăt pơphun amăng mơmŏt mlăm amăng hrơi mơyut jôk. Tơlơi adôh Eirei kiăng kơ ba yŭ adôh mơ-ak, boh pia kiăng pơalum pran jua sang anŏ mơnuih rơngiă, ăt lĕ mông kiăng tơdăm ngek dra muai juăt pơkôl pơkă tơlơi pơkhăp. Laih dong, hơdôm tơlơi adôh Eirei juăt adôh amăng hrơi ngui mơ-ak, tum pơƀut amăng plơi pla, hrơi pơđô̆ rơkơi bơnai, hrơi buh kông….ƀudah amăng hrơi rơhông bruă, hrơi pơdơi pran tơdơi kơ mông mă bruă glêh glar pơ đang hmua. Mơnuih adôh Eirei amĭ Hrơ̆i (H’Bliư̆ Hwing) dŏ ƀơi ƀuôn Tu, să Ea Tul, tơring glông Čư̆ Mgar, tơring čar Daklak brơi thâo, jai hmư̆, jai ƀuh rơđah dong kơ yŭ adôh mơ-ak ñip amăng tơngia; hăng tơlơi pơkhă mơ-ak.

“Amăng tơlơi adôh pơtưh tơdăm dra, lơ̆m sa čô mơnuih amoaih kơ hlơi thơ, ñu amra adôh pơtưh tui anai: “Angĭn mơng pă pưh hơni por rai pơ pur, akan hlôr hyu giăm gŏ, ayong rai pơ anai hơmâo bruă hơget mơn ? Tơmeh sang gơmơi wĕ wŏ, amăng sang ƀu hơmâo hơget ôh, tơdah dua ta djơ̆ brưh, sang adơi amra nao blah djuh, samơ̆ hŭi amĭ ama ih ƀu hrơi yua adơi rin rơpa, tơdah amĭ ama ih brơi mơ-ak biă mă yơh, dua ta amra apăn tơngan nao ngă hmua hrŏm”.

Tơlơi adôh Eirei ƀu djơ̆ kơnong kiăng pơdah tơlơi pơkhăp mơng tơdăm ngek dra muai đôč ôh mơ̆ ăt lĕ tơlơi phiăn mơng đưm hlâo kơ mơnuih djuai ania Êđê. Ƀing mơnuih juăt adôh lĕ ƀing thâo thăi, thâo pơčeh hăng thâo pơkhă nao rai hăng pô adôh pơtưh nao rai. Hluai tui hơdôm mông adôh tơlơi Eirei pơtưh tơdăm dra, ƀing tơdăm ngek dra muai amra pel ĕp tơlơi hơdip sang anŏ tơdruă, ƀudah hơdôm tơlơi pơkhăp jao nao rai, bơră ruai kơtuai akhan. Hơdôm tơlơi adôh lĕ pơdah pran jua kiăng khăp, lăi nao tơlơi hơdip sang anŏ, pran mlâo, pơtưh nao rai hăng tơlơi pơkhă hmư̆ mơ-ak mơng ƀing tơdăm dra djuai ania Êđê. Mơnuih adôh Eirei yă Nhuăn (H’Iêr Ktla) dŏ ƀơi să Ea Tul, tơring glông Čư̆ Mgar, tơring čar Daklak brơi thâo:

“Amăng hơdôm tơlơi adôh Eirei pơtưh tơdăm dra, lơ̆m sa čô dra bưp tơdăm mơ̆ ñu hor, ñu amra adôh pơtưh tui anai “Bưng băi biă mă yua kơ bưp ih ƀơi anai. Kar hăng čim Ktiă bưp đang kơtor, kar hăng sa amăng đang hơbơi, kar hrơi anai adơi bưp ayong ƀơi anih lăng hiam mơ-ak anai. Ơi ayong, hơdor hơdôm tơlơi kâo pơtă, mah nao pơpă khŏm hơdor kơ adơi, rơbat nao djop tơring kual khŏm hơdor tơlơi kâo pơtă, lơ̆m ƀong sa boh mơkai kâo ăt hơdor kơ ih mơn, om ƀong hơbơi čin kâo ăt hning kơ ih mơn … Mơng anai pơ anăp, kâo čang rơmang ƀuh rơbung tha jing krăm, rơk bơnga amra bluh bơnga, kyâo pơtâo amra mơboh ….”

Mơnuih adôh Eirei yă Ƀăt (H’Lan Niê) dŏ ƀơi ƀuôn Kla, să Dray Sap, tơring glông Krông Ana, tơring čar Daklak brơi thâo: Lơ̆m pơkhăp, tơdăm dra amra pơkă pơkôl jing rơkơi bơnai, tơlơi hơdip pơgi kơdih hiam klă.

“Lơ̆m tŭ ư hăng tơlơi pơjao tơdruă. Mah đah kơmơi sang anŏ ƀun rin, đah rơkơi ƀu hiam samơ̆ ăt khăp abih pran jua mơn. Tơdah tơdăm ƀu ha pran sa jua hăng pô dra arăng amra đŭ sa drơi un, sa drơi kơbao. Lơ̆m pơkôl pơkă jing rơkơi bơnai, ƀing gơñu amra adôh tui anai: “Lơ̆m ayong pơdong tơmeh ngă sang, ayong nao yuă liang pioh ngă bơbung, lơ̆m ayong adôh pơkhă kiăng dua ta jing rơkơi bơnai …” Ră anai, lu tơdăm dra ƀu hor dong tah hăng tơlơi adôh anai. Tui kâo pơmĭn lơ̆m ƀing mơnuih dưm kơnar thun kâo anai glăi pơ plơi pla ơi yă amra ƀu hơmâo hlơi dong tah adôh tơlơi adôh Eirei”.

Hăng yŭ adôh đĭ trun hmư̆ mơ-ak, mut amăng pran jua, tơlơi adôh Eirei pơtưh tơdăm dra mơng djuai ania Êđê hơmâo pơlir hơbit pran pơkhăp tơdơi anai jing rơkơi bơnai. Hơdôm boh pia, yŭ adôh mơng tơlơi adôh Eirei pơđŏm dơlăm amăng pran jua rĭm čô mơnuih, jing gru grua hiam klă mơng djuai ania Êđê. Samơ̆ ră anai, ƀiă đôč mơnuih dưi adôh pơkhă hăng tơlơi adôh Eirei. Ƀing mơnuih adôh Eirei kiăng pơdah pran jua, ră anai ƀing hlăk ai ƀu thâo adôh pơkhă dong tah, tơdơi anai ƀu thâo lơi ăt dŏ mơn hơdôm tơlơi adôh mơ-ak anai ? Tơlơi adôh Eirei pơtưh tơdăm dra dưi pơlir hơbit pran pơkhăp dong hă ƀŭ ? Budah tơlơi adôh mơ-ak anai amra dŏ glăi hăng rơnuk ơi yă ta đưm hlâo adih ….

H’Zawut: Čih

Siu Đoan: Pơblang