Hìu bơnhă bi Tao Thị Coong, kòn cau Lự, ơm tàm ƀòn Phiêng Chá, xã Nậm Tăm, kơnhoàl Sìn Hồ, càr Lai Châu lài do là hìu rƀah ngan rlau jơh tàm ƀòn. Priă lơh geh tờm bơh hìu bơnhă dê mìng kơnờm jơh lơm tàm broă lơh kòi sre 1 kàl, den tàng ờ tơl nđăp jơgloh ngkời. Pah tŭ geh broă kờñ gơjal priă ngui sa, ùr bơklau bi pal tăc kòi tăc tơngời. Kung tài bơh kơn jơ̆ ir dơ̆ ngui siơ̆u siar, ờ dồ êt dơ̆ ùr bơklau gơlik jơnau tàm gơjrañ tam đơs tam lah.
Bơh priă càn dong kờl ờ sa priă cồng uă bơh Rơndăp broă lơh 8 dê bè “Lơh jăt ring bal ùr klau mờ bơsong ală broă kờñ ngan jal mhar ngan gơ wèt mờ cau ùr mờ kơnòm dềt”, hìu bơnhă bi geh gơnoar ătbồ tàm tiah do mờ ală kâp Mpồl Cau ùr dong kờl, bơto pơlam broă chài lơh sa.
Kơnờm tơryăng tơryồng, kong bòl glar kal ke, ùr bơklau bi neh rò tai bă ù nàng bơ̆t bơtàu broă lơh tơrlòng lài lơh sa: sươn- tơnau- wàng. Tus tŭ do, hìu bơnhă bi neh geh sươn chi sa plai ơnàng rlau 3 sào, tơnau ròng ka rlau 1 sàu, mờ 5 nơm rơpu. Ờ mìng klàs bơh rƀah, hìu bơnhă bi gam gơgơs là hìu lơh sa pơnrơ bơh ƀòn, bơh xã dê. Bi Tao Thị Coong, đơs: Geh Mpồl Tam klăc Cau ùr mblàng yal bè broă lơh ring bal ùr klau, ùr bơklau añ sùm dong kờl bal tàm lơh broă lơh sa mờ broă lơh pah ngai, sền gròi ai ală kòn in lòt bơsram wil tơl.
Xã tiah kơh bơnơm Tà Ngảo, kơnhoàl Sìn Hồ, càr Lai Châu geh 13 ƀòn bal mờ 2 jơi bơtiàn: Mông, Dao ơm kis. Tài bơh jơnau pin dờn mờ bơta mờng kwèng bơh yau bơrngơl gơla ờ gam di tai bơh jơi bơtiàn dê, den tàng lài do, cau ùr tàm xã gùt nam bam nhai mìng gĭt lơh broă lơh sa, deh oh deh kòn mờ geh pờ dờ tàm hìu bơnhă. Bè hơ̆ mơya kơnờm ală kâp gơnoar ătbồ, ală mpồl cau, ngan là Mpồl Cau ùr jơh nùs bơto yal bơto bơtê adăt boh lam mờ dong kờl bơta pal jăt bơh adăt boh lam dê den tàng oh mi cau ùr neh rơhời tam gơl bồ tơnggoh kơlôi sơnơng, rơhời tơnggŏ să he dồ bă ring bal tàm mpồl bơtiàn.
Kra ƀòn ồng Vừ A Páo, cau ătbồ jơi nòi Vừ tàm ƀòn Thà Giằng Chải, xã Tà Ngảo, pà gĭt: tŭ do oh mi cau ùr tàm ù tiah ƀòn dê neh geh tus bal ală dơ̆ pơrjum ƀòn, pơrjum jơi nòi mờ tus bal uă broă lơh bơh ƀòn lơgar, mpồl bơtiàn dê. Kra ƀòn ồng Vừ A Páo, đơs: Ring bal ùr klau kwơmàng ngan, ờ lơh niam broă lơh ring bal ùr klau den rơ̆p kal ke ngan tàm broă sền gàr bơta chờ hờp chờ hờn tàm hìu bơnhă; bơta tam lah tam pờng tàm hìu bơnhă rơ̆p sùm gơlik geh, ngan là gơ wèt mờ cau ùr mờ kơnòm dềt. Bơh tŭ añ lơh cau ătbồ jơi nò tus tŭ do den ƀòn añ dê gam ơm kis geh 127 hìu, mờr 800 nă làng bol den tơl nă cau lơh jăt ring bal ùr klau niam ngan. Ờ geh cau klau lơi lơh pờng cau ùr tai.
Mpồl Tam klăc Cau ùr kơnhoàl Sìn Hồ tŭ do geh rlau 180 mpồl cau ùr thôn, rlau 16 rbô nă cau tàm mpồl, mờ pơgăp 95% là làng bol jơi bơtiàn dồ êt nă cau. Mò Lâm Bích Hiến, Phó Củ tịc Mpồl Tam klăc Cau ùr kơnhoàl Sìn Hồ, pà gĭt: nàng oh mi cau ùr in rơhời tam gơl bồ tơnggoh kơlôi sơnơng, bơta gĭt wă, pin dờn brồ guh tơnggŏ gơnoar broă he dê tàm hìu bơnhă mờ mpồl bơtiàn, ală nam do, ală kâp mpồl neh jơh nùs mblàng yal, bơto yal ală tơnggume bơh Adăt ring bal ùr klau dê ai cau ùr tàm mpồl mờ làng bol in. Bơh bồ nam tus tŭ do, ală kâp mpồl tàm kơnhoàl neh mblàng yal rlau 600 dơ̆ bal mờ mờr 50 rbô nă cau tus bal. Broă mblàng yal geh lơh bơh uă broă lơh bè: lơh lèu, dơ̆ pơrlòng, pơrjum cribơyai, mblàng yal mờ bơr…Tơnggume mblàng yal tơrgùm tàm broă tam lah tam pờng, bơ̆t bơtàu hìu bơnhă niam chài, hìu bơnhă bơtàu tơngguh kơ̆ kơl jăp. Mò Lâm Bích Hiến, đơs: Mpồl Tam klăc Cau ùr kơnhoàl Sìn Hồ kung neh lam lơh jăt ală broă lơh nàng kờñ ai tơl bơta ring bal ùr klau tàm ală broă. Bol hi neh bơyai lơh mblàng yal, bơto bơtê tơngguh uă bơta gĭt wă ring bal ùr klau ai kwang bàng, cau ùr tàm mpồl mờ làng bol tàm kơnhoàl in. Mơkung pờ ală ơdŭ bơto pơlam bè bơta chài kis, jơnau gĭt wă adăt boh lam nàng cau ùr bơtàu tơngguh mờ pin dờn rlau, bơh hơ̆ tơngguh uă pràn jak ai cau ùr in.
Ală tam gơl tàm bồ tơnggoh kơlôi sơnơng, bơta gĭt wă bè ring bal ùr klau bơh mpồl bơtiàn dê neh cèng tus ală cồng nha geh kwơ ngan ngồn tàm càr Lai Châu, tŭ ală broă lơh tơrlòng lài hìu bơnhă hờm ram, ring bal, gơguh jak, chờ hờp chờ hờn ngai sơlơ gơguh tai. Ală broă lơh tơrlòng lài mpồl cau ùr thôn, mpồl cau ùr, cau ùr tàm mpồl geh bơklau, geh kòn ờ gơtìp ngir ma túy mờ lơh tìs adăt boh lam neh geh uă ngan. Do là bơnàng jă nàng bơ̆t bơtàu mpồl bơtiàn lơngăp lơngai, bơtàu tơngguh. Tàm uă ƀòn lơgar, cau ùr gam là cau tờm tàm bơ̆t bơtàu ƀòn lơgar pa, lòt lài tàm bơtàu tơngguh lơh sa, tơn jơh jơgloh tơrmù rƀah, bơh hơ̆ pơgồp bơnah uă ngan tàm broă bơ̆t bơtàu ƀòn lơgar ngai sơlơ bơtàu tơngguh niam bơnĕ pas sơm.
Viết bình luận