Hìu bơnhă bi Hồ Văn Lách, ơm tàm thôn Trung, xã Trà Sơn, kơnhoàl Trà Bồng gơwèt hìu bơnhă rƀah. Nam 2023, bơh broă lơh jơnau kờñ dà lơgar tơrmù rƀah kơ̆ kơl jăp, hìu bơnhă bi Hồ Văn Lách geh dong kờl 2 nơm kơnrồ me nàng ròng gơlik mpồl. Ùr bơklau bi geh bơto pơlam broă lơh wàng ròng, tam ñhơ̆t ròng kơnrồ.

Bi Lách khin cha càn 50 tơlak đong bơh Ngân hàng Cíñ sác xã hội mờ dong kờl ờ sa priă cồng uă, bal mờ priă dong kờl lơh hìu bơh broă lơh jơnau kờñ dà lơgar tơrmù rƀah, bi geh lơh hìu ơm kơ̆ kơl jăp. Bi Hồ Văn Lách chờ hờp tŭ ùr bơklau neh geh broă lơh sùm, brồ guh lik klàs rƀah: “Geh tai kơnrồ den sơlơ niam ngan, đơs bal là añ kung geh bơto pơlam rao. Wàng ròng lơh dờng ơnàng, ñhơ̆t den tam uă ai kơnrồ in sa. Tơngai ru den lòt ê, ai dilah ờ ru, lòt lơh broă den koh ñhơ̆t ai kơnrồ in sa. Kơnờm dà lơgar sền gròi dong kờl, đơs ngan là ưn ngài dà lơgar neh dong kờl”.

Gơnoar atbồ kơnhoàl Trà Bồng, càr Quảng Ngãi pờ uă ơdŭ bơto pơlam lời ai hìu bơnhă rƀah mờ làng bol jơi bơtiàn dồ ết nă cau in, bơto pơlam làng bol broă tam phan, ròng phan nàng tơnguh uă cồng nha lơh sa, lik klàs rƀah. Nam do, xã Sơn Trà, kơnhoàl Trà Bồng pơnđơl pràn lơh ngan ai rlau 200 hìu bơnhă lik klàs rƀah. Ồng Đinh Văn Phong, Củ tịc Anih duh broă làng bol xã Sơn Trà, kơnhoàl Trà Bồng pà gĭt, uă ngan hìu bơnhă tàm ù tiah xã dê là làng bol kòn cau Cor, bơta gĭt wă ờ hoan uă. Kwang bàng xã lòt sền bơta geh ngan, tă pơgồp jơnau đơs bơh tơl hìu bơnhă dê bè jơnau kờñ dong kờl, tơnơ̆ hơ̆ tam pà priă jền dong kờl làng bol.

Ồng Đinh Văn Phong pà gĭt tai, gơnoar atbồ sồr ală hìu bơnhă hơ ngui priă dong kờl di mờ jơnau kờñ: “Ală ƀan, ngàñ mpồl cau, lam lơh tus tàm ƀòn lơgar nàng tă pơgồp jơnau đơs bơh làng bol dê ờ gŏ di là he lơh rồn bơklơn ờ. Pơn yơu bè ồng do ờ tơl ù, ồng ne ờ geh hìu ơm, ồng do kờñ dong kờl bè lơh sa, kờñ geh kơnrồ halà kờñ geh bè sơntìl phan tam, xã tam cah is lơm. Lòt sền, làng bol khat gơboh rơ wah, khi geh jơnau hơ pơrgon, lơh ngan lik klàs rƀah”.

Nam 2020, khà hìu bơnhă rƀah bơh kơnhoàl Trà Bồng, càr Quảng Ngãi geh khà rlau 42% den tus lồi nam 2023 mìng gam 29%. Kơnờm dong kờl bơh uă broă lơh jơnau kờñ dà lơgar dê, tus tŭ do, bơhiàn tam phan bơh làng bol dê neh tam gơl. Is ồn, làng bol kòn cau Cor tàm kơnhoàl Trà Bồng neh tơn jơh bơta tam phan mờ ơm kis ntrờn ală tiah, làng bol geh jàu ù, jàu brê lơh sa, rài kis geh uă tam gơl. Nam do, kơnhoàl Trà Bồng pơnđơl lơh ngan tơn jơh 1 rơbô 500 hìu bơnhă rƀah jat broă lơh jơnau kờñ dà lơgar tơn jơh rƀah kơ̆ kơl jăp.

Ồng Nguyễn Văn Dũng, Ƀí thư Huyện ủy kơnhoàl Trà Bồng pà gĭt: Huyện ủy kơnhoàl lam lòt sền bơta geh ngan broă lơh tơrmù rƀah tàm 16 xã tàm ù tiah kơnhoàl dê, gĭt loh jơnau kờñ geh ngan bơh tơl thôn, hìu bơnhă làng bol nàng geh broă lơh sồr lơh broă lơh tơrmù rƀah: “Pa do, Ƀí thư Huyện ủy kơnhoàl kung neh lòt tơl 16 xã, rê tàm ù tiah thôn nàng lòt sền broă dong kờl lơh hìu ơm, rài kis lơh  broă sa bè lơi mờ geh bơta lơi gam kal ke, pal ai jơnau bơsram mờng chài lơh broă mờ kung neh geh pơlam gùng dà sồr lơh tơl ù tiah tàm xã mờ ală bơta krơi is geh broă lơh is. Kung tàm dùl xã mơya mờ thôn do krơi mờ thôn ne. Broă lơh sồr lơh bơh kwang bàng dê bơdìh mờ broă lơh bal pal ngui phan tam, phan ròng, bơto pơlam làng bol lơh mbè lơi pal di pal mờ bơta krơi is bơh tơl thôn, tơl nơm hìu ờ gŏ di sồr lơh ndrờm bal lơm”.