Rlau 1 nhai do, tàm tŭ 7 jơ mang pah ngai, hìu niam chài ƀòn Huổi Van, xã Nậm Hàng kơnhoàl Nậm Nhùn, càr Lai Châu nggồr nggàc sap đơs, sap ñŏ. Bulah ơdŭ bơto bơta chài mòn rùp phan soh kòn cau Mảng pa geh pờ, mơya neh gơ hòi gơ jà gal ngan làng bol tus bal. Bơh 2, 3 nă cau bơsram bơh chờm, tus tŭ do, ơdŭ bơsram neh gơ hòi gơ jà mờr 30 nă cau, tàm hơ̆ uă ngan là oh mi cau ùr bơh 16 tus 40 sơnam. Cau lơi kung ndrờm kờñ mờ tryăng ngan, mờ bơta kơp kờñ prap gàr bơta niam chài kòn cau he dê.

Cau bơsram bi Phường Thị Hẹ, 18 sơnam ơm tàm ƀòn Huổi Van, xã Nậm Hàng yal, rài kis kal ke, den tàng làng bol sùm lòt tàm mìr, lòt tàm brê, tam tơngời, tam kòi. Ờ ru den tàng ờ geh tŭ tơngai mai phan, sềr rùp phan soh, sền gàr bơta niam chài kòn cau he dê. Tus tŭ tus bal ơdŭ bơsram, geh ală cau bơto, ală cau chài đơs tus jơnau niam chài, làng bol hơ̆ sồng git niam chài gơ kuơmàng bè lơi gơ wèt mờ kòn cau he dê: “Să tờm oh là kòn cau Mảng, oh kờñ ngan phan soh kòn cau he dê. Oh tus bal ơdŭ bơsram mờ bơta kơp kờñ jòi git, gơtùi sềr ală rùp niam tàm phan soh nàng tơnơ̆ do mai is phan soh he in, pơgồp bơnah prap gàr niam chài kòn cau Mảng”.

Kung bè làng bol kòn cau Mảng, bơh priă dong kờl bơh broă lơh jơnau kờñ dà lơgar bè bơtàu tơnguh lơh sa – mpồl bơtiàn tiah làng bol jơi bơtiàn dồ êt nă cau, ală ơdŭ bơto niam chài neh geh pờ tàm làng bol kòn cau Thái. Bơh ală ơdŭ bơto, tus tŭ do, làng bol kòn cau Thái tàm kơnhoàl Nậm Nhùn neh prap gàr uă bơta niam chài krơi is. Kơnờm bơh hơ̆, sap đờng tíñ, gùng đơs khắp, tamya lù, chèu piêu.. sùm geh ngui tàm pah dơ̆ sa tềp, lơh yàng halà tŭ ƀòn geh broă lơh chờ.

Ƀòn Chang là tiah tờm prap gàr, sền gàr niam chài kòn cau Thái bơh xã Lê Lợi dê. Ală cau tàm mpồl đơs crih tamya tiah do tàm uă bơta sơnam krơi is mơya geh bal bơta kờñ gơboh mờ niam chài kòn cau Thái. Bulah ờ ru mờ broă lơh sre, mơya pah ngai, ală cau tàm mpồl đơs crih tamya ndrờm kờñ phan jòi tơrgờm, lơh wơl, tàp ală gùng đơs pơnđik, tamya, nhơl đờng goòng bơh yau, mờ bơta kơp kờñ niam chài kòn cau Thái ngai sơlơ geh uă cau git tus.

Bi Lù Thị Kiều Thúy, atbồ Mpồl đơs crih tamya ƀòn Chang, xã Lê Lợi, kơnhoàl Nậm Nhùn yal: “Mpồl đơs crih tamya ƀòn Chang bol hi dê geh lơh bơh nam 2019 mờ gàr sùm tus tŭ do. Mpồl tàp sùm pah nhai bơh 1 tus 2 dơ̆. Geh bơta sền gròi bơh kơnhoàl dê, dong kờl ală bơta đờng goòng bè đờng tíñ, xỏong tamya, sơgơn tamya den tàng neh dong oh mi cau ùr kung bè mpồl đơs crih tamya ƀòn dê lơh broă ƀuơn rlau. Bơh hơ̆, mpồl jơh nùs jơh nùs tìp mat lơh kwèng mờ ală mpồl đơs crih tamya ală ƀòn nàng bơsram, đòm jat uă rlau tai bè ală jơnau tamya kòn cau dê, bơh hơ̆ nàng prap gàr bơta niam chài kòn cau Thái he dê”.

Lam lơh rơndap broă sồ 6 bơh broă lơh jơnau kờñ dà lơgar bè prap gàr, ngui niam bơta kuơ niam chài bơh yau bơh ală jơi bơtiàn dồ êt nă cau dê gơ jat bal mờ bơtàu tơnguh lòt nhơl, rlau 2 nam do, bơh priă bơcri geh tam pà, uă tiah tàm Nậm Nhùn neh dong kờl lơh phan bơna, lơh broă lơh niam chài, lơh wơl ală dơ̆ lơh chờ. Tus tŭ do, kơnhoàl neh geh dong kờl mờr 4 tơmàn đông nàng lơh 5 nơm hìu niam chài ƀòn, dong kờl broă lơh ai ală mpồl đơs crih tamya in mờ dong kờl phan bơna drơng ai ală broă lơh niam chài tàm 7 ƀòn tiah làng bol jơi bơtiàn dồ êt nă cau in.

Ồng Hà Văn Ruệ, Kwang atbồ Cơldŭ niam chài – yal tơnggit jơnau kơnhoàl Nậm Nhùn, càr Lai Châu pà git: kơnhoàl tŭ do geh 11 jơi bơtiàn mờ rlau 95% khà kờp làng bol mờ cau jơi bơtiàn dồ êt nă cau. Bơh nam 2021 tus tŭ do, kơnhoàl neh lơh wơl uă broă lơh chờ bơh ală kòn cau Khơ Mú, Cống, Mảng, Mông dê, bè dơ̆ lơh chờ: Mìn Loóng Phạt mờ dơ̆ lơh chờ Rơkèl cau Mông, dơ̆ lơh chờ sa piang kòi pa… Bơdìh hơ̆ tai, ală mpồl niam chài ală kòn cau, ală mpồl đơs crih tamya làng bol tàm thôn, ƀòn kung gam gàr sùm mờ lơh broă geh cồng nha: “Broă lơh prap gàr, ngui niam ală bơta kuơ niam chài niam bơnĕ ală jơi bơtiàn tàm kơnhoàl neh geh ală kâp, ală gah broă lơh tus bal. Bơh hơ̆, jơnau git wă làng bol dê tàm broă prap gàr niam chài ală bơta kuơ niam chài niam bpwnĕ bơh kòn cau he dê neh geh tơnguh niam. Broă bơto ală bơta chài bơka phan soh kung bè ală bơta chài tàñ phan mờ gle đơr den broă git bơta chài lơh kung bè jơnau git wă làng bol dê ngai sơlơ niam rlau. Kuơmàng là ală kơnòm bơsram tàm ală hìu bơsram kung neh git bơta kuơmàng bơh broă prap gàr niam chài nàng geh broă lơh bơsram sră geh cồng nha”.

Mờ kah yau jŏ rài ơm kis tiah brê bơnơm đah tô mat tơngai mut dà lơgar, làng bol ală jơi bơtiàn dồ êt nă cau tàm Lai Châu đơs bal mờ kơnhoàl Nậm Nhùn đơs is neh tơrgùm uă bơta niam chài krơi is. Bal mờ bơta tam gơl bơh tŭ tơngai dê, uă bơta niam chài niam bơnĕ tàm làng bol kòn cau tiah do neh rơhời gơtìp roh huĭ mờ bơrlŭ. Bulah bè hơ̆, broă lơh dong kờl bè prap gàr, ngui niam bơta kuơ niam chài bơh yau bơh ală jơi bơtiàn dồ êt nă cau dê gơ jat bal mờ bơtàu tơnguh lòt nhơl neh dong gơnoar atbồ mờ làng bol prap gàr bơta kuơ niam chài krơi is tàm tiah do.