Pơgru Hoàng Trọng Hải, bơto tàm hìu bơsram kâp 2 Cư Pui, xã Cư Pui, kơnhoàl Krông Bông, càr Dăk Lăk rlau 10 nam lơh broă tàm hìu bơsram kung là kàr hơ̆ tŭ tơngai pơgru Hải bal mờ ală pơgru ndai lòt tus tơl hìu, teh tơl mpồng hìu nàng hòi jà kơnòm bơsram lòt bơsram. Pơgru Hải yal, Cư Pui là xã tiah 3 uă ngan kal ke, kơnòm bơsram jơi bơtiàn dồ êt nă cau geh tus 80%. Mè bèp tàm do rơp ai oh kòn he in rlô bơsram nàng dong broă hìu bơnhă ala mờ lòt bơsram. Broă hòi jà nàng kơnòm bơsram lòt bơsram ờ di là bơta ƀuơn. Mơya gơ wèt mờ pơgru Hải, bulah kal ke kàr lơi kung gam pal lơh, jơh ală là tài tơnơ̆ do ală oh dê: “Pơgru mut tàm hìu tơl nă oh, hòi jà mè bèp ai ală oh in lòt bơsram. Dơ̆ 2 là pơlam, hòi jà tai bañ ai ală oh lòt bơsram tŭ ờ hềt tơl sơnam lơh broă. Hìu bơsram pơgồp bal mờ gơnoar atbồ tàm ƀòn lơgar lơh sùm broă do”.

Kung là xã tiah 3 uă kal ke, xã Ea Sin, kơnhoàl Krông Păk, càr Dăk Lăk pah nam kờñ kơnòm bơsram lòt bơsram wil tơl tŭ tus sơnam lòt bơsram kờñ pal geh bơta lơh bal bơh jơh gùt anih lơh broă cíñ trị dê. Ồng Trần Văn Tiến, Củ tịc Anih duh broă làng bol xã pà git, tàm xã geh dùl hìu bơsram mầm non mờ dùl hìu bơsram kâp 1, kâp 2. Tàm khà kơnòm bơsram tàm nam bơsram 2024 – 2025 do pơgap rlau 500 nă oh. Bơh bồ nhai 8 tơn, xã neh sồr ală mpồl cau, cih jơh mat ală sau tàm sơnam lòt bơsram, ngan là kâp mầm non mờ kâp 1 nàng lòt tơl hìu tơngkah mè bèp jun ală sau lòt bơsram di mờ tŭ tơngai geh sồr: “Tơngai lài, bal mờ mpồl đơng lam hìu bơsram neh sồr ală mpồl, gah broă lơh, mpồl cau pơgồp bal mblàng yal jun ală sau tàm sơnam lòt bơsram. Sền bal broă lơh rơ wah kơnòm bơsram ơdŭ 1 mờ mầm non nam do ndrờm lơh geh broă jàu. Tus tŭ do, ală hìu bơsram neh rơ wah tơl khà kơnòm bơsram nàng rơcang ai nam bơsram pa in”.

Broă lơh sền gròi ai kơnòm bơsram kal ke in kung geh tơnguh pràn sơl. Tàm cơldŭ Đoàn – Đội, hìu bơsram kâp 1 Tô Hiệu, ƀòn dờng Buôn Ma Thuột, càr Dăk Lăk ală ngai do, sùm geh pơgru dờp sră măi, sră cih, phan soh bơsram yau bơh kơnòm bơsram ơdŭ lài dê pà ai kơnòm bơsram geh rài kis kal ke ơdŭ ngkời in. Tơl bơta sră geh rơ wah, klơm kơ̆ ngan, ài mpha pìh goh jơh, klơp niam ngan lài mờ tŭ jàu ală oh in. Pơgru Đoàn Thị Tuyết Yến, atbồ hìu bơsram pà git: Nam bơsram 2024 – 2025 do, hìu bơsram geh rlau 1 rbô 200 nă kơnòm bơsram bơh ơdŭ 1 tus ơdŭ 5. Dùl bơnah poan tàm khà hơ̆ là oh kòn làng bol kòn cau Rơđê tàm ƀòn A Lê B, uă oh gơ wèt hìu bơnhă rƀah: “Hìu bơsram neh sồr lơh tus cau drơng broă đội kờp ală kơnòm bơsram gơ wèt hìu bơnhă rƀah, geh rài kis kal ke pal geh bơta dong kờl lài mờ sền gròi lài. Hìu bơsram neh tơrgùm jơh mờ geh ală phan pà ală oh in tàm ngai mut nam bơsram pa. Gàr tơl sră măi, sră cih nàng ală oh in lòt bơsram geh wil tơl sră măi, sră cih, phan ngui bơsram bè ală bơyô ndai. Dơ̆ 2 là tă pơgồp bơh ală bơyô bơsram tàm hìu bơsram nam lài bè àu mpha, phan ngui gam niam rơp pà wơl ală bơyô geh rài kis kal ke in”.

Tàm kơnhoàl tiah nhàr lơgar Buôn Đôn, càr Dăk Lăk tŭ do, ală hìu bơsram neh rơcang ai nam bơsram pa in. Jat ồng Đỗ Ngọc Anh, Kwang atbồ Cơldŭ Bơto bơtê mờ bơsram kơnhoàl pà git, nam bơsram 2024 – 2025, gùt kơnhoàl geh rlau 16 rbô nă kơnòm bơsram tàm 34 hìu bơsram bơh kâp mầm non tus kâp 1, 2, 3 mờ bơto bơsram sùm. 50% khà kơnòm bơsram là oh kòn jơi bơtiàn dồ êt nă cau, rài kis gam uă kal ke. Nàng ală oh lòt bơsram wil tơl, Cơldŭ Bơto bơtê mờ bơsram neh lơh ngan tă pơgồp jơnau đơs ai Anih duh broă làng bol kơnhoàl in, pơgồp bal mờ ală mpồl, gahbroă lơh geh gơ rềng mhar lam lơh ală broă lơh dng kờl lời ai ală oh in. Mờ kung pơgồp bal mờ ală hìu bơsram geh broă rơndap lơh ngan ngồn tàm broă sơlơ tonguh tai hòi jà kơnòm bơsram lòt bơsram, sơlơ tơnguh tai bơta tă pơgồp bơh mpồl bơtiàn dê ai gah bơto bơsram in, lam lơh geh cồng nha broă lơh lòt bal mờ kơnòm bơsram geh rài kis kal ke. Ồng Đỗ Ngọc Anh pà git: “Ală hìu bơsram neh geh bơta lơh bal mờ ală mpồl lơh broă niam, ală cau geh nùs nhơm niam geh bơta dong kờl ală kơnòm bơsram in bè kong tàp, sră cih, phan ngui bơsram, àu mpha nàng dong ală oh geh bơta gơn kơnờm, geh bơta chờ hờp ală oh in lòt bơsram”.

Tàm kơnhoàl Ea Súp kung là dùl kơnhoàl tiah nhàr lơgar bơh càr Dăk Lăk dê, nam bơsram do, kờp dŭ geh mờr 18 rbô nă kơnòm bơsram lòt bơsram. Bơdìh mờ lơh niam phan bơna drơng niam jơnau kờñ bơsram sră bơh kơnòm bơsram dê, bơto pơlam mờng chài lơh broa ai mpồl pơgru in, gah bơto bơtê mờ bơsram kơnhoàl neh lam lơh kờp sền ală kơnòm bơsram geh rài kis kal ke nàng di tŭ pơgồp bal mờ ală mpồl lơh broă cíñ trị mpồl bơtiàn, ală cau geh nùs nhơm niam dong kờl ală oh, ờ lời oh lơi tài rài kis kal ke mờ pal sang tĕ bơsram. Ồng Nguyễn Văn Khóa, Kwang atbồ Cơldŭ Bơto bơtê mờ bơsram kơnhoàl Ea Súp, càr Dăk Lăk pà git: “Cơldŭ Bơto bơtê mờ bơsram neh sồr ală hìu bơsram kờp kơnòm bơsram geh rài kis kal ke nàng hòi jà dong kờl sră măi, sră cih, phan ngui bơsram nàng bơyai lơh broă lơh dong kờl lòt bơsram gơ wèt mờ nam bơsram 2024 – 2025. Tus tŭ do, neh dờp rlau 18 rbô 700 pang sră cih mờ jàu 50 nơm rơndeh coh mờ 50 bơnah phan pà ai kơnòm bơsram jơi bơtiàn dồ êt nă cau, kơnòm bơsram gơ wèt hìu bơnhă rƀah in”.

Nam bơsram 2024 – 2025, gùt càr Dăk Lăk geh mờr 500 rbô nă kơnòm bơsram ală kâp. Tàm tiah sar lơgar ngài kung gam uă oh rài kis hìu bơnhă uă kal ke. Mơya mờ ală broă lơh dong kờl lòt bơsram lời ai kơnòm bơsram rƀah geh Gah Bơto bơtê mờ bơsram càr Dăk Lăk pơgồp bal mờ ală tiah, mpồl lơhbroă tàm càr lam lơh bơh gờñ neh dong ală oh geh bơta rơcang lài wil tơl ai nam bơsram pa in. Broă lơh ngan ngồn, geh kuơ do ờ mìng pơgồp bơnah đòm jat bơhiàn tàm kờñ gơboh bal kòn bơnus mờ gam lơh gơlik tai bơta pin dờn, bơta pràn, dong kơnòm bơsram rƀah, kơnòm bơsram geh rài kis kal ke iang nùs lòt bơsram tŭ nam bơsram pa neh tus rềp.