Lŏ Ksor H’ Nhươn deh nam 1994, tàm Bôn Tông Se, xã Ia Trôk, kơnhoàl Ia Pa, càr Gia Lai yal: Lài do, mờ 04 sào ù suơn, nam lơi trồ tiah mìu nhàc niam den hìu geh tơl phe nàng sa. Nam 2022, lŏ H’ Nhươn geh kơnhoàl pà 01 nơm kơnrồ me bơh broă lơh tơmù rơƀah kơl jăp. Kơnờm mờ jơnau bơto sồr bơh kwang bàng lơh broă gah suơn sre xã tus bơto tàm broă tam ñhơ̆t, ròng kơnrồ mờ lơh kòi sre, tus tŭ do hìu nhă lŏ neh geh 04 nơm kơnrồ. Lŏ Ksor H’ Nhươn yal: “Hìu nhă añ gơwèt hìu rơƀah, bơh broă dong kờl, tơnơ̆ 02 nam lơh ngan tàm broă lơh sa, hìu nhă kung neh lik klàs rơƀah. Priă prăp den hìu nhă neh lơh gơs hìu pa, kơnrồ kung neh deh kòn 02, 03 nơm. Tŭ rài kis rơhời tơl ngui tơl sa, hìu nhă rơ̆p pơn jăt tai bơtàu tơnguh lơh sa, geh tai priă nàng drơng ai oh kòn in bơsram sră”.

Gam ală hìu rơƀah neh geh kơnrồ bè lŏ Rlan H’ Wanh deh nam 1988 tàm Plơi Apa Ơi Hbriu, xã Chư Mố, kơnhoàl Ia Pa nam do geh tus bal bơsram ơdŭ ròng phan. Lŏ H’ Wanh pà git, lŏ mờ 20 hìu tàm ƀòn geh bơsram bơh broă pơs wàs wàng di mờ broă lơh tus mờ broă sền git, gờñ bơsong ờ uă bơta kòp mờng gơtìp bè sồt mbùng gơtă nias mờ as ur tềng kơl tao rơpu, kơnrồ. Lŏ Rlan H’ Wanh pà git: “Bơh tŭ jăt bơsram den bol añ kung git tàm broă ai sa bè lơi geh cồng nha nàng gàr tơl phan sa phan ròng in. Bol añ geh bơto sồr nền nòn bè broă rơcang kơrian kòp mờ tŭ gŏ kơnrồ gơtìp kòp den pal sơm bè lơi nàng geh cồng nha ngan. Kờñ rơcang kơrian kòp gơtờp tàm phan ròng bè kòp sồt mbùng gơtă nias, kòp as ur tềng kơl tao… den bol añ pal pơs wàs kloh niam wàng ròng sùm”.

Bal mờ broă dong kờl broă lơh broă sa mờ bơto broă lơh di pal mờ bơhiàn lơh sa bơh làng bol dê, ală xã kal ke tàm kơnhoàl Ia Pa kung geh bơcri priă lơh pa git nđờ jơ̆t kơi sồ gùng lòt tàm sre, dong kờl làng bol ƀuơn tàm broă pơn diang phan geh lơh bơh suơn sre. Ồng Rcom Ngưl, Ƀí thư Ci ƀộ mờ kung là kwang atbồ thôn Bôn Trôk, xã Ia Trôk, kơnhoàl Ia Pa pà git: “Bơh nam 2021 tus tŭ do geh dà lơgar sền gròi lơh gùng bol añ chờ hờp ngan. Lài do gùng lòt rê gơtìp kal ke, kàl mìu den ntiar, den tàng broă pơn diang phan geh lơh bơh suơn sre kung glar bòl ngan. Bơh ngai dà lơgar bơcri priă lơh gùng mờ bê tông tàm ală ƀòn mờ gùng lòt tus tàm ƀlàng sre, den broă lòt rê ƀuơn ngan, làng bol kis tàm do chờ hờp ngan, pơn diang phan geh lơh bơh suơn sre ờ gam glar bòl bè lài do tai”.

Tus lồi nam 2023, khà hìu rơƀah gùt càr Gia Lai gơmù gam 8,11%, ờ uă rơlao 3% pơn drờm mờ nam 2021. Is ồn, khà hìu rơƀah tàm mpồl bơtiàn làng bol ờ gal cau gơmù bơh 25,5 tàm nam 2021 gam 17% tàm nam 2023, sơrlèt mờ jơnau geh ai gơmù rơƀah uă bơta pah nam dê.

Mìng is kơnhoàl Ia Pa, nam 2023 geh 2 rơbô 174 hìu rơƀah, geh 15,2% khà hìu, gơmù 4% pơn drờm mờ nam lài. Tàm nam, kơnhoàl neh tă geh 583 tơlăk đong tàm kes priă “Tài cau rơƀah” lơh 08 nơm hìu “Tam klăc” mờ jào rơlao 1 rơbô pò phan pà ală hìu gơtìp kal ke in. Kơnhoàl kung pờ 11 ơdŭ bơto sră ai 310 nă cau mờ 10 ơdŭ bơto broă lơh ai rơlao 500 nă cau in, dong kờl làng bol geh tai broă lơh. Ồng Ksor Suy, Phó Củ tịc Anih duh broă Làng bol kơnhoàl Ia Pa pà git, jơnau kờñ kwơ màng bơh ală broă tơmù rơƀah là dong kờl làng bol lik klàs rơƀah kơl jăp mờ tơmù bơta gơtìp rơƀah wơl. Ồng Ksor Suy pà git: “Sùm sền gròi, jăt sền broă lơh jăt ală broă, rơndăp broă lơh tơmù rơƀah tàm ală ƀòn. Bơdìh hơ̆ tai mblàng yal, tơnguh uă jơnau git wă, lam làng bol lơh ngan lơh sa nàng lik klàs rơƀah; lơh jăt tơl mờ di tŭ gùng dà broă lơh bơh Đảng mờ Dà lơgar dê gơwèt mờ hìu rơƀah, tơmù ờ uă ngan bơta làng bol gơtìp tàm bơta rơƀah tai; pơgồp bal tàm broă tơmù rơƀah uă bơta mờ kơl jăp”.

Ală broă tơrlòng lơh broă lơh broă sa di pal mờ bơhiàn ƀòn lơgar dê gam dong kờl làng bol jơi bơtiàn ờ gal cau kis tàm càr Gia Lai geh tai nùs nhơm pin dờn nàng lik klàs rơƀah kơl jăp.