Là tiah drà gơwèt càr Dăk Lăk mơya tàm ƀòn dờng Buôn Ma Thuột, khà rơndeh lơ òr lòt rê kung gam geh tus git nđờ rbô nơm, ngan là tàm ală xã bơdìh ƀòn dờng. Ồng Y Thơm Kênh ơm tàm thôn 1, xã Cư Êbur, ƀòn dờng Buôn Ma Thuột pà git, bulah geh tơl priă jền nàng blơi dùl nơm rơndeh kong goa dềt, mơya ồng kung gam ngui rơndeh lơ òr tài bơta ƀuơn bơh rơndeh do dê. Bơdìh mờ broă pơndiang phan bơna, rơndeh do gam gơtùi lơ òr tàm mìr ù rơsơh mờ lŏ sre bŏ tŭ crăp tai phan ngui. Ồng Y Thơm kung gŏ rơndeh lơ òr yau ir den ờ kơnhăp tai, den tàng mờ tŭ blơi rơndeh pa, ồng neh iat jơnau pơlam bơh mpồl kwang àng xã dê, tă priă uă rlau 1 dơ̆ mờ nggùl nàng blơi rơndeh kơnhăp rlau: “Tŭ blơi rơndeh do den kwang àng neh pơlam jơh, pal crăp đèng dan weh gùng, đah kiau, đah ma, klèng rơndeh. Kờp jơh priă blơi là 125 tơlak đông. Mờ rơndeh do ờ càng pal rơpai mờ tê, do là măi đề”.

Mùl màl tàm xã Cư Êbur, càr Dăk Lăk kung bè tàm ală tiah ndai tàm ală càr Tây Nguyên, ờ huan geh rơndeh lơ òr geh tơl đèng, klèng, xi-nhan. Tàm khà git nđờ rhiang rbô nơm rơndeh do, mìng geh êt ngan rơndeh geh ngui pơndiang phan, mờng pơndiang phan lơh gơs bơh suơn sre, phan ngui lơh broă sa, phan bơt bơtàu,… geh cau tờm rơndeh sền gròi tus ală bơta kơnhăp, lơngăp lơngai. Bơnah gam wơl mìng ngui jat kàl, klèng, đèng rơndeh ndrờm bè neh gơ rung jơh, ờ kơnhap, ờ lơngăp lơngai tai, nam lơi kung geh rềs àr gùng lòt lơh chơt cau gơlik geh. Uă ngan ală dơ̆ rềs àr gùng lòt gơ rềng tus rơndeh lơ òr gơlik geh tàm tŭ trồ mang, tŭ rơndeh do ndrờm bè ờ gơtùi sền gŏ. Nàng tơrmù ƀà jơnau pơhìn rềs àr, bơh bồ nam 2024, kảñ sát gùng lòt mờ kwang àng xã tàm 2 càr Dăk Lăk mờ Dăk Nông neh lam lơh uă dơ̆ tơ đềt decal gơ crà àng ai rơndeh lơ òr tàm càr in, geh uă ngan cau tờm rơndeh lơh jat. Jat Đại úy ồng Bùi Mạnh Tuấn, Phó Kwang atbồ Kwang àng xã Cư Êbur, ƀòn dờng Buôn Ma Thuột, càr Dăk Lăk pà git, tơ đềt decal gơ crà àng ờ mìng là broă lơh bơta chài măi mok mờ gam là broă lơh mblàng yal tơl làm bè lơngăp lơngai lòt rê tàm gùng gơ wèt mờ rơndeh lơ òr: “Broă tơ đềt decal do là dùl broă nàng geh tìp làng bol. Bơh broă tơ đềt decal do nàng kờñ mblàng yal, hòi jà làng bol crăp is đèng sòl àng, đèng ngkời rơndeh, klèng rơndeh… sơlơ tơnguh tai ală broă lơh gàr lơngăp lơngai tŭ ngui rơndeh. Broă do rơp geh lơh rơhời, lam lơh sùm, tơrmù lơyah ngan rlau jơh jơnau pơhìn rềs àr gùng lòt”.

Tàm 5 càr Tây Nguyên tŭ do geh mờr 200 rbô nơm rơndeh lơ òr. Broă tơ đềt decal gơ crà àng ai rơndeh do in geh lơh bơh nam 2019 tàm bàr, pe xã. Tus bồ nam do, broă lơh do hơ̆ sồng geh lam lơh uă, pơgồp bal mờ broă lơh mblàng yal bè ală jơnau sồr, jơnau pal jat tŭ lòt măi rơndeh lòt tàm gùng, ngan là broă ờ măi rat ir khà geh ai, ờ pơndiang cau tàm thùng rơndeh; lơh jat broă pleh rơndeh, sơrlèt rơndeh ndai, tam gơl gùng lòt di jơnau sồr… Thượng tá ồng Phạm Quốc Lập – Kwang atbồ Cơldŭ Kảñ sát gùng lòt Kwang àng càr Dăk Nông đơs là, tàm bơta geh ngan tàm càr, do là broă lơh geh cồng nha: “Tơ đềt decal gơ crà àng rơndeh lơ òr in nàng ală cau lòt tàm gùng in gŏ rơndeh lòt bồ đap nàng gơtùi rơcang lài pleh, tơrmù ƀà rềs àr gùng lòt. Bal mờ hơ̆ là broă lơh mblàng yal, hòi jà, lơh glài ală rơndeh ờ kơnhăp digơlan lơh gơbàn rềs àr gùng lòt”.

Bulah neh geh kuơ uă ngan tàm broă tơnguh bơta kơnhăp bơh rơndeh lo òr dê tŭ lòt tàm gùng tàm trồ mang, mơya tơ đềt decal gơ crà àng ai rơndeh do in ờ di là broă lơh jŏ jòng sùm. Là rơndeh ngui uă ngan ai broă lơh sa in, rơndeh lơ òr sùm ngui tŭ trồ tơngai, trồ mìu, tiă bŏ, gơ trơs mờ ntê chi, thul kơmbuh, ală pang gơ crà àng digơlan mhar gơbàn gơ plồ, ờ diơng mờ ờ geh kuơ tai. Nàng tơrmù rlau tai jơnau pơhìn lơh gơbàn rềs àr, rơndeh lơ òr tàm Tây Nguyên pal geh sền gròi nền nòn ală jơnau sồr bơta chài măi mok kơnhăp, lơngap lơngai bơh anih crăp mòn tơn.