Ală krơh “rơnàng kơnòm să lam lài, tus tŭ kra lơh krơh niam” tàm càr Dăk Lăk
Thứ ba, 06:00, 25/06/2024 Cau mblàng K’ Hạnh/Cau cih :H’ Xíu (VOV Tây Nguyên) Cau mblàng K’ Hạnh/Cau cih :H’ Xíu (VOV Tây Nguyên)
VOV4.K’Ho- Cih kah sùm jơnau Wa Hồ bơto sồr, uă ơruh pơnu lam lài lài do tàm càr Dăk Lăk neh pơn đơl pràn lơh ngan sơr lèt gan kal ke nàng bơtàu tơnguh lơh sa, lơh pas di pal. Khi kung là ală cau jơh nùs ngan tus bal ală broă lơh tài nùs nhơm cau ling bal, dong kờl ală cau geh rài kis kal ke geh ală bơta nàng brồ guh.

Tơnơ̆ 20 nam lam hìu bơnhă tus Dăk Lăk lơh broă sa, tus tŭ do, ơruh pơnu lam lài lài do ồng Vũ Văn Khanh, ơm tàm thôn 7, xã Ea Nam, kơnhoàl Ea Hleo, càr Dăk Lăk neh lơh geh dùl suơn dờng tam uă phan tam phan ròng. Mờ 12 lồ ù, ồng tam tàm bơr lŭ bal uă bơta tờm chi, bè: kao su, tiêu, điều, pơ nát, sầu riêng; pơgồp bal mờ ròng phan, tờ tơnau dà ròng ka mờ dơng dà nàng tuh dà ai phan tam in.

 Bơh suơn dờng do, pah nam, hìu bơnhă ồng lơh geh rlau 1 tơmàn đong; lơh geh broă lơh sùm ai 10 nă cau lơh broă in. Ồng Vũ Văn Khanh, đơs: “Đòm jat niam bơhiàn bơh mpồl ơruh pơnu lam lài dê tơnơ̆ tơngai lơh sa kal ke den hời rơ hời lơh sa hìu bơnhă bè ờs wơl. Kơ̆ kơl jăp den tàng añ pal tam pà bal ai ală cau kal ke rlau mờ añ, pơn yơu bè, dong kờl dà tuh ai ală oh mi làng bol jơi bơtiàn gùt dar tiah do in, nam do kung pal gĭt nđờ jơ̆t lồ. Thôn ờ geh hìu pơrjum den añ dong kờl pơgap 1 rơbô thơk vuông ù nàng lơh hìu pơrjum nàng geh tiah ai làng bol in pơrjum”.

Là ơruh pơnu lam lài tus bal sền gàr tiah nhàr lơgar đah Tô Dà lơgar, tơnơ̆ tơngai Dà lơgar tơrgùm dùl, ồng Nguyễn Đình Chiến lik lòt bơh ƀòn tờm Quảng Ninh mut lơh broă sa tàm sơnah ƀòn An Lạc, thị xã Buôn Hồ. Tơnơ̆ uă nam tryang tryồng, kong bòl glar kal ke lơh broă, bơtàu tơnguh lơh sa. Tus tŭ do ồng neh lơh geh dùl anih lơh gơlik  kơphê ƀòk bè ờs, pờ anih kă bro phan lơh sa suơn sre, drơng broă lòt nhơl, lơh geh priă jền rlau 1 tơmàn 500 tơlak đong pah nam. Lơh sa jài ồng Chiến gam jơh nùs tus bal tàm ală broă lơh, srơh tàm tiah do dê, dong kờl ală cau kal ke càn priă lơh sa, dong kờl phan lơh sa suơn sre ờ ai priă cồng.

Ơruh pơnu lam lài lài do ồng Nguyễn Đình Chiến, đơs: “Bơsram jat jơnau bơh Wa Hồ dê den pal kờñ gơboh cau ling bal, tam klăc bal, dong kờl bal mờ gơ̆p tàm srơh tơn jơh jơgloh tơrmù rƀah. Sền gŏ ală rài kis kal ke den tàm dong tàm kờl bal, lơh geh broă lơh ai jơh ală  kòn sau cau ling tàm mpồl in. Pơndờm pơndiang cau ling tàm mpồl he là tus bal di, bơsram di mờ adat boh lam, bơt bơtàu ƀòn lơgar den bơt bơtàu tiah làng bol ơm kis tàm tiah he ơm kis”.

 Lơh jat srơh “Ơruh pơnu lam lài lài do lơh sa jak- Tài nùs nhơm cau ling bal”, tàm càr Dăk Lăk neh geh uă broă lơh lơh sa pơn rơ ngan tàm ală gah broă bè lơh gơlik phan lơh geh bơh suơn sre, tam phan pơgồp bal mờ ròng phan, kă bro phan... Tàm 5 nam do, neh geh mờr 50 hìu bơnhă mờ Hợp ták xã lơh sa suơn sre lơh sa jak bơh ơruh pơnu lam lài lài do lơh tờm geh dờp, lơh geh broă lơh ai mờr 200 nă ơruh pơnu lam lài lài do mờ cau pròc mhàm bal in.

Jat mò Trần Thị Xuân, Củ tịc Mpồl Ơruh pơnu lam lài lài do càr Dăk Lăk yal, bơdìh mờ broă dong kờl bal mờ gơ̆p lơh sa, ală cau tàm mpồl gam jơh nùs ngan tă pơgồp lơh kes priă nùs nhơm cau ling bal, sùm dong kờl priă jền lơh broă ai mpồl ƀòn lơgar in, dong kờl ală cau geh rài kis kal ke, kòp tê jê să. Mò Trần Thị Xuân, đơs:“Srơh “Ơruh pơnu lam lài lài do lơh sa jak, tài nùs nhơm cau ling bal” mờ srơh “Tài nùs nhơm cau ling bal, tơl nă cau tàm mpồl lơh uă broă niam”, hơ̆ là 2 srơh pơn rơ ngan mờ ơruh pơnu lam lài lài do pal sùm bơsram, lam lơh tàm pơrlòng bơh Mpồl kấp càr tus tơl nă cau tàm mpồl in. Tàm srơh “Ơruh pơnu lam lài lài do lơh sa jak, tài nùs nhơm cau ling yau”, den tŭ do rê mờ rài kis bè ờs, ơruh pơnu lam lài lài do gam pràn kơl dang să jan den kung pal tus bal lơh broă sa nàng pơgồp bơnah tàm broă lơh bơtàu tơnguh lơh sa, niam chài mpồl bơtiàn bơh tiah do dê”.

Cih kah jơnau bơto bơh Wa Hồ dê “Ờ geh broă lơi kal ke, mìng rơngòt nùs nhơm ờ gŏ kơ̆ lơm, tờ bơnơm mờ bồr dà lềng, jơh nùs lơh ngan den ngan ngồn rơ̆p lơh geh”, tơnơ̆ tŭ lơh sir kơnòl broă Dà lơgar dê, rê wơl mờ rài kis bè ờs, ală  ơruh pơnu lam lài lài do tàm càr Dăk Lăk pơn jat tai yờ tơnguh uă nùs nhơm “rơnàng kơnòm să lam lài, tus tŭ kra lơh krơh niam”. Khi kung gam tă pơgồp dà kơl hề, bơta pràn bơh he dê tus bal bơtàu tơnguh lơh sa mờ tă pơgồp jơh nùs ngan tàm bơta bơtàu tơnguh lơh sa, mpồl bơtiàn tiah do dê.

Cau mblàng K’ Hạnh/Cau cih :H’ Xíu (VOV Tây Nguyên)

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC