Kàl hàm nhai 8 nam hơ̆, ồng Hoàng Ngọc rơ̆p pa mìng 9 sơnam lơm. Ƀòn Kim Long, xã Tân Trào, kơnhoàl Sơn Dương, càr Tuyên Quang bơh ồng dê hơ̆ ngan là tiah geh bơyai lơh Pơrjum dờng Kwang bàng ala mat làng bol gùt lơgar bơh ngai 16 tus ngai 17/8/1945 mờ ai tơlik kơrnoat Dơ̆ ntào tam lơh dờng pìt ai geh wơl gơnoar tàm gùt lơgar. Là dùl nă cau tàm mpồl kơnòm dềt Dong klàs Dà lơgar, oh klau dềt Hoàng Ngọc neh bal mờ làng bol ƀòn Kim Long tus gờm chờ Pơrjum dờng mờ geh sền gŏ dơ̆ ai cau bơh mpồl ling lòt tam lơh tềng tờm jrê Tân Trào tơn. 78 nam neh lòt gan, mơya gơwèt mờ ồng, jơnau kah wơl Ngai sơnđờm ntào tam lơh dờng kung gam bè ờs sơl tàm bồ tơngoh ồng dê.

Ồng Hoàng Ngọc, yal: “Tŭ lòt gờm chờ Pơrjum dờng, Wa tus ưn ngài bơta dong kờl bơh làng ƀòn Kim Long bol añ dê ai Kăc màng in. Sền gŏ kơnòm dềt bol añ ơm tềng đăp, tŭ hơ̆ bòl glar ngan, bol añ să dềt rơgai, soh phan tĕ phan sèt lơm, Wa kờñ gơboh rơpoa bồ 2 nă sau tàm hơ̆ geh añ sơl, Wa đơs mờ Pơrjum dờng là bol he pal lơh bè lơi ai ală sau dềt do in pal geh piang sào ào soh, pal geh lòt bơsram... Mho ngai hơ̆ săp sèng tềng hơđơm tờm jrê do, tơnơ̆ tŭ đơs crih “Tiến quân ca” wa Võ Nguyên Giáp sền sră Kơrnoăt ling klàng sồ 1. Sền jơh wa ơm dùl anih mờ yal bơr, tơl nă cau driau dờng mpoong ntas nggồr jơh làm gùt jơh brê bơnơm, tơnơ̆ hơ̆ wa cuh 3 nai phàu tơngŏ kơrnoăt sồr, tơnơ̆ hơ̆ mpồl ling lòt tus ù tiah càr Thái Nguyên”.

Cau cih văn dờng sơnam ồng Nông Viết Toại, nam do neh 97 sơnam kung gam ngoh rơngăc tŭ kah wơl nùs nhơm bơh ală ngai làng bol kơnhoàl Ngân Sơn, càr Bắc Kạn ƀòn tờm ồng dê ntào tam lơh pìt ai gơnoar atbồ. Dơ̆ sơn rờp, ồng mờ ală làng bol kơnhoàl Ngân Sơn sền gŏ tơl mpồl ling bơh tiah Cao Bằng, lòt gan kơnhoàl ồng dê tus tơngklàs ală tiah Chợ Rã, Chợ Đồn, Phủ Thông mờ ală kơnhoàl tiah ring dà lơgar. Bơh ngai 20/8 tus ngai 22/8, ling ntào tam lơh mờ làng bol càr Bắc Kạn rê tàm thị xã sơgràm ală anih lơh broă dà lơgar mờ yal bơr tơn jơh ală broă lơh rồn bơklơn, tơn jơh gơnoar atbô lơh dĭ gơna lơgar Nhờk dê. Ngai 23 nhai 8, Bắc Kạn tơngklàs jơh. Cau cih văn ồng Nông Viết Toại kung gam kah sùm bè ờs ngan nùs nhơm duh hồl mù tàm gùng, tơrgùm să bal bơh làng bol jơh ală thôn, ƀòn, tàm hơ̆ geh kơnhoàl Ngân Sơn ƀòn tờm ồng dê.

Ồng Nông Viết Toại yal:“Tŭ hơ̆ añ là kwang bàng tàm mpồl mblàng yal tam dră wơl mờ bol sò tơm Nhờk bơh kơnhoàl Ngân Sơn, càr Bắc Kạn dê, sùm rê nàng đơs crih. Ală bi tàm mpồl hơ̆ bơto bol añ ală gơl jơnau đơs crih lơyah lơm, mìng bơh 5 tus 10 sèng nàng đơs bè bơta gơprah gơpring bơh bol phát xít Nhờk dê…(đơs crih) "Dùl nùs bal bal mờ gơ̆p chơ̆t phi să, lòt đah đăp, mhar cơnđoà ntào guh lòt tus ai gơ in di tŭ bal mờ bồng bi...” jơnau đơs crih bè hơ̆...”

Việt Bắc, tiah tờm ròng siam sền gàr tề lam Kăc màng, tiah geh ù tiah kwơ màng bè cíñ trị, ling klàng den jơh bal bol sò tơm lơgar Tây mờ phát xít lơgar Nhờk ndrờm sền gròi broă bơt bơtàu ală anih lơh broă đơng lam bồ. Kàr hơ̆ nam bơh bơta sò tờm bơh bol sò tơm, lơgar dờng pràn bal mờ ală bol atbồ jàñ bơsak tàm ƀòn, cau uă ù tiah mờ ală dơ̆ sò tơm lik dră, srơh Kăc màng tàm do sùm duh hồl mờ bơta kờñ jơh nùs bơh làng bol dê. Cau cih văn ồng Nông Viết Toại yal tai jơnau yal: “Tŭ hơ̆ hìu bơnhă añ gam sươ̆i siar ngan mơya kung jơh nùs tă pơgồp bal, bơta tă pơgồp bal hơ̆ ờ bơklơn ờ, dờp is lơm. Yal dùl dơ̆ là mho geh tă pơgồp bal tơn. Phe, tơngời halà ào mpha, khŏ zĕp, geh hìu den bơh 4 tus 5 kĭ phe, kung geh hìu ờ geh den tă pơgồp bal nggùl kĭ halà mờ tơngời, geh bơta lơi tă pơgồp bơta hơ̆. Kăc màng ngan bè hơ̆, jơh nùs mờ bè ờs ngan”.

Mờ bơta dùl nùs bal bơh làng bol kòn cau ală jơi bơtiàn Việt Bắc dê bơh bơta đơng lam bơh Mặt trận Việt Minh, bơh ngai 14 nhai 08 tus ală ngai 24, 25 nhai 08, làng bol ală tiah bơh kấp xã tus kơnhoàl ală càr Tuyên Quang, Thái Nguyên, Bắc Kạn, Cao Bằng… ndrờm jơh nùs ntào guh sơnđờm tam pìt ai geh gơnoar atbồ. Tơnơ̆ gĭt nđờ rơbồ nam ơm tàm rài lơh dĭ gơna, mờr 80 nam kong rài kis rồn bơklơn, làng bol Việt Nam neh ngan ngồn geh lơh tờm dà lơgar.

Ồng Võ Trọng Côn, 87 sơnam, ơm tàm sơnah ƀòn Hợp Giang, ƀòn dờng Cao Bằng, càr Cao Bằng kah wơl:“Ngai Kăc màng nhai 8 là ngai chờ dờng màng, chờ hờp chờ hờñ ngan, bơh cau kra tus rơnàng kơnòm să ndrờm geh bơta ngoh rơngăc bè he geh soh ào mpha pa. Bơh ngai Kăc màng tam lơh pha lin, lơgar he geh lơngăp lơngai is, làng bol gùt lơgar đơs bal, làng bol Cao Bằng đơs is geh kis tàm rài lơngăp lơngai is, khat gơboh, ngai sơlơ pin dờn ngan tàm bơta đơng lam bơh Đảng, Bác Hồ dê- sùm cih kah uă ngan dà kơl hề bơh Wa Hồ, Kwang đơng lam bồ jak chài ngan rlau jơh jơi bơtiàn dê, cau tơlik mat dà lơgar Việt Nam lơngăp lơngai”.

 78 nam neh lòt gan, ƀòn lơgar Việt Bắc tŭ do neh geh muh mat pa, dờng ơnàng rlau, pa rlau tai, rài kis làng bol kung tam gơl tơl ngai. Làng bol ală jơi bơtiàn tiah tam lơh Việt Bắc geh gơnoar pơn yờ să ngan tŭ neh tă pơgồp bơnah dà kơl hề dềt rơ hền lơh geh pha lin bơh dơ̆ tam lơh Kăc màng nhai 8 kung bè pha lin tàm ală dơ̆ tam lơh jŏ jòng bơh jơi bơtiàn dê. Di pal mờ bơta pin dờn bơh Wa Hồ dê: Kăc màng neh bơh Việt Bắc mờ lơh geh pha lin den tam lơh rơ̆p bơh Việt Bắc mờ jai pha”.