Pah tŭ trồ mho, ƀlàng dờng Đại Đoàn Kết, ƀòn dờng Pleiku, càr Gia Lai geh bal ngan cau lik nhơl, tàp pràn să jan mờ sền ù tiah niam. Ală ồng, mò lòt jơng tàm trồ tiah mrềt niam. Tơl mpồl ơruh pơnu ntoăt, gam kơnòm dềt den nhơl chờ hờp ngan. Bàr pe mpồl kơnòm pa tào the đờng, đơs crih tềng mƀur tờm chi gùt dar Rùp Wa Hồ. Bi Siu Thưm, kis tàm sơnah ƀòn Pleiku Roh, ƀòn dờng Pleiku pà git, ƀlàng dờng ờ mìng là tiah nhơl hờ bơdìh ù tiah pah ngai, mờ gam là tiah tơrgùm đơs crih tamya, tiah bơyai lơh ală broă lơh kwơ màng càr Gia Lai dê.
Bi Siu Thưm pà git: “Bơh tŭ ƀlàng dờng Đại Đoàn Kết geh lơh, uă broă lơh niam chài đơs crih tamya neh geh bơyai lơh, jờng rơ Wa Hồ mờ pơn jờng bơta niam chài ờs mờng bơh ală jơi bơtiàn bè Jrai, Bơnhàr, Sơdàng. Ƀòn Pleiku Roh lơh ngan tus bal mờ uă jơnau dròng cing mồng, tamya, đơs crih, yal bơta niam chài ờs mờng nàng ală bơyô bơh ngài in git. Ală broă lơh do ờ mìng yal, bơto bơtê bơta niam chài nàng rơnàng kơnòm să in git mờ gam lam sồr ală kơnòm dềt in bơsram mờ prăp gàr phan lời wơl niam chài bơh mò ồng lời wơl”.
Tàm tiah ñhoa ngan mờ niam bơnĕ ngan tàm ƀlàng dờng dê là Rùp Wa Hồ kwời tê. Rùp ñhoa 10,8 thơ̆k, geh lơh mờ lơngô, ơn tềng bồ plai lú ñhoa 4,5 thơ̆k. Mò Rơ Chăm H’ Réo, Củ tịc Mặt trận Dà lơgar Việt Nam càr Gia Lai lài do kah wơl tàm nam 2012, làng bol ală jơi bơtiàn wă rò rùp mờ gơlơh bè wă rò Wa Hồ ngan tus còp ƀòn lơgar. Mò Rơ Chăm H’ Réo pà git: “Tŭ hơ̆, tŭ rùp Wa Hồ geh cèng tus koèl kơh An Khê, làng bol hi ntào bàr gah gùng dròng cing mờ uă cau drao: Wa neh rê mờ ƀòn lơgar! Wa neh rê mờ oh mi he bloh!” Tŭ rùp Wa geh tơn tào tềng ƀlàng dờng, làng bol tơrgùm bal dròng cing, tamya xoang gùt dar rùp Wa Hồ. Mờ bơh tŭ hơ̆, Wa Hồ neh mùl màl rê mờ làng bol kòn cau Jrai, rê mờ cau Tây Nguyên. Geh rùp Wa, làng bol pin dờn tai tàm rài kis, lơh ngan bơ̆t bơtàu rài kis pa, tam klăc bal mờ ală jơi bơtiàn oh mi, dong kờl bal brồ guh, nàng bơ̆t bơtàu ƀòn lơgar ngai sơlơ bơtàu tơnguh rơlao”.
Tàm ƀlàng dờng Đại Đoàn Kết, bal mờ rùp kah kơlô gam geh uă broă lơh pơgồp bal mờ rùp rài Wa Hồ. Geh pơnrơ ngan là rùp lơh mờ lŭ, mờ rùp Wa Hồ đềt mềr mờ ală jơi bơtiàn Tây Nguyên gam tàm ngai lơh chờ, tàm kàl lơh sa… Mờ pang rùp Wa Hồ pơyoa sră Pơrjum dờng ală jơi bơtiàn tiah đah Jum nam 1946 geh treh tàm lŭ, ai tơngŏ rài lài do bè broă sền gròi bơh Wa Hồ mờ Cíñ phủ dê gơwèt mờ làng bol ală jơi bơtiàn.
Bơdìh hơ̆ tai, Ƀảo tàng Hồ Chí Minh tàm Gia Lai-Kon Tum ràng tơlik uă phan geh kwơ bè rài kis, broă lơh bơh Wa Hồ dê. Hìu duh khoai Wa Hồ tàm ƀlàng dờng là anih làng bol càr Gia Lai in chu ñàng kah kơlôi, yal cồng nha lơh broă mờ Wa Hồ tàm ală ngai kwơ màng. Ồng Hà Sơn Nhin, Ƀí thư Tỉñ ủy càr Gia Lai lài do ngoh rơngăc tŭ đơs tus bè Rùp Wa Hồ tềng ƀlàng dờng Đại Đoàn Kết: “Wa Hồ đơs jơi bơtiàn lơi bŭ lah Mường, Mán, Jrai, Rơđê, Bơnhàr, Sơdàng ndrờm là oh kòn dùl hìu. Cíñ phủ sền gròi ngan, den tàng jơi bơtiàn Tây Nguyên sùm kah tus Wa Hồ, sùm dờn jăt Wa Hồ. Ƀòn dờng Pleiku mờ ală gah lơh broă tàm càr geh lơh chờ, broă dờng ndrờm bơyai lơh tàm do, geh bal festival, broă lơh lòt nhơl; ală mpồl ling geh broă dờng kung tus nàng yal cồng nha broă lơh mờ Wa Hồ, tơlik nùs nhơm sùm ưn ngài, hơ geh pơn jăt tai lơh ngan lơh jăt kơnòl geh cồng nha rơlao, pơgồp bal tàm broă bơ̆t bơtàu dà lơgar ngai sơlơ niam bơnĕ rơlao, pas gơs rơlao”.
Rùp Wa Hồ mờ ală jơi bơtiàn Tây Nguyên tàm ƀòn dờng Pleiku, càr Gia Lai là broă lơh niam chài geh kwơ màng ngan. Do là phan Đảng, Dà lơgar pà ai Đảng ƀộ bal mờ làng bol ală jơi bơtiàn càr Gia Lai in, ală càr Tây Nguyên tơlik nùs nhơm bơh Đảng, bơh Wa Hồ mờ làng bol ală jơi bơtiàn Tây Nguyên mờ kung là nùs nhơm bơh làng bol ală jơi bơtiàn Tây Nguyên gơwèt mờ Đảng, gơwèt mờ Wa Hồ. Mờ jơh ală nùs nhơm bơh să tờm dê gơwèt mờ Wa Hồ kờñ gơboh, di gơlan Rùp Wa Hồ tàm plai nùs tơl nă cau Tây Nguyên rơ̆p pơgồp bal tàm broă lơh gơs Rùp Wa Hồ tŭ do, geh sùm tàm bơta niam rài lài do-bơta niam chài Tây Nguyên dê.
Viết bình luận