Tàm càr Dăk Lăk, uă broă lơh “Tam gơl bồ tơngoh kơlôi sơnơng, broă lơh” bơh Mpồl cau ùr lam lơh neh cèng wơl cồng nha loh làng. Bi H’ Búi Ayun, ơm tàm ƀòn Drai Sí, xã Ea Tar, kơnhoàl Cư M’gar, càr Dăk Lăk pà gĭt, lài do lơh sa jơh hìu bơnhă dê mìng gơn kơnờm jơh tàm 1 lồ kơphê. Ờ tơl priă bơcri den tàng ală bơnah bơcri priă lơh ndrờm càn lài tàm đại lý, tơn hào jơh phan tam, kờp jơh priă tă bơcri lơh den gam wơl kung ờ uă sơl. Nam 2019, bi H’ Búi càn 70 tơlak đong bơh Ngân hàng cíñ sác kơnhoàl mờ priă cồng ờ uă. Geh priă bơcri, ùr bơklau bi tàm bơyai bal lơh sa, tam uă bơta phan tam, ròng uă bơta phan ròng nàng tơnguh uă priă lơh geh. Bi H’ Búi Ayun đơs: “Kơnờm tus bal pơrjum mờ mpồl cau ùr, geh ală oh mi bơto pơlam, sơñio sồr den añ bơsram mờ lơh jăt. Kơnờm bơh hơ̆ mờ añ lùp bơsram mờ gĭt broă ròng phan, tam phan, tam gơl phan tam, phan ròng di pal. Añ tam nhơ̆t mờ tam tơngời tàm mìr, cèng lơh phan sa ai kơnrồ, be in, kơnờm bơh hơ̆ den tàng cèng wơl cồng nha uă rlau. Pơndrờm mờ mìng tam tờm kơphê bè lài do den tŭ do lơh sa hìu bơnhă kung bơtàu tơnguh uă đau sơl”.

Jơh nùs hòi jà oh mi tam gơl bơta kơlôi sơnơng, broă lơh nàng hời rơ hời lik klàs rƀah kơ̆ kơl jăp, Mpồl cau ùr xã Ea Mnang, kơnhoàl Cư M’gar neh lòt bal, bơto pơlam oh mi in đòm jăt bơta jak chài pa, ngui măi mok pa tàm broă lơh sa, tam gơl rơndăp tăp sèng phan tam, phan ròng di pal. Tơlik mat ală mpồl càn priă tềm pềr nàng dong oh mi in geh priă bơcri lơh sa. Mò Phạm Thị Ngọc Trang, Củ tịc Mpồl cau ùr xã Ea Mnang yal bè broă lơh bơh xã dê:“Nàng oh mi hìu bơnhă rƀah mờ ală hìu bơnhă ndrờm bè rƀah in lik klàs rƀah kơ̆ kơl jăp den Mpồl cau ùr xã kung ai oh mi in càn ală priă jền, bơh khà priă là Kes priă tềm pềr bơh Mpồl dê. Mpồl cau ùr xã pơgồp bal mờ Ủy ƀan Mặt trận Dà lơgar xã dê neh jàu ală broă lơh ròng be nàng oh mi hìu bơnhă rƀah, hìu bơnhă ndrờm bè rƀah in gĭt mờ lùp bơsram, lòt sền ală broă lơh nàng oh mi in bơsram jăt bal den đòm jăt bơta jak chài pa mờ ngui măy mok pa nàng ròng phan ai gơ in bơtàu tơnguh lơh sa nàng lik klàs rƀah mờ mờr ndrờm mờ bè rƀah”.

Pa do, Ƀan Lơh kơnòl broă sùm Tỉñ ủy càr Kon Tum pa bơyai lơh Pơrjum sền wơl rlau 2 nam lam lơh jat dơ̆ hòi jà “Lơh tam gơl bơta kơlôi sơnơng, broă lơh bơh làng bol kòn cau dùl ết nă cau in, lơh ai làng bol kòn cau dùl ết nă cau in brồ guh lik klàs rƀah kơ̆ kơl jăp”. Do là dơ̆ hòi jà geh kwơ ngan tài bơh tàm kờp jơh khà kờp làng bol rlau 610 rơbô nă cau bơh càr Kon Tum dê, làng bol kòn cau dùl ết nă cau geh tus mờr 55% rài kis làng bol gam uă kal ke mờ khà hìu bơnhă làng bol kòn cau dùl ết nă cau tàm mpồl rƀah geh tus rlau 95% hìu bơnhă rƀah bơh càr dê.

Tơnơ̆ rlau 2 nam càr Kon Tum lam lơh jăt Dơ̆ hòi jà “Lơh tam gơl bơta kơlôi sơnơng, broă lơh bơh làng bol kòn cau dùl ết nă cau, lơh ai làng bol kòn cau dùl ết nă cau in brồ guh lik klàs rƀah kơ̆ kơl jăp” cồng nha pà gŏ geh uă bơta tam gơl niam ngan. Lơh gơ rề uă broă lơh tơrlòng lài bơh gơnoar atbồ, mpồl lơh broă, mpồl cau lơh, làng bol dùl nùs bal, lơh jăt lơh geh bơta tam gơl bơh bơta kơlôi sơnơng tus broă lơh.

Jơh gùt càr Kon Tum geh rlau 12 rơbô 300 hìu bơnhă rƀah, hìu bơnhă mờr ndrờm bè rƀah làng bol jơi bơtiàn dùl ết nă cau hời rơ hời sang tĕ ală bơhiàn bơrgơl gơla, ờ gam kơ̆p gơn, kơl dìng wơl  mờ lơh ngan pơnđơl pràn lơh is brồ guh is, rlau 13 rơbô 600 nă làng bol jơi bơtiàn dùl ết nă cau rƀah, hìu bơnhă ndrờm bè rƀah gĭt đòm jăt bơta jak chài pa mờ ngui măy mok pa tàm broă lơh sa, mờr 3 rơbô 600 hìu bơnhă làng bol jơi bơtiàn dùl ết nă cau tus bal tàm ală mpồl lơh broă bal, hợp ták xã; 6 rơbô 115 hìu bơnhă lik klàs rƀah sơr lèt jơnau kờñ geh ai... Ồng Dương Văn Trang, Kwang bàng Đảng dà lơgar, Ƀí thư Tỉñ ủy, Củ tịc Hội đồng Ñân zân càr Kon Tum pà gĭt: “Tơngai pa do làng bol he dê ờ hềt tam gơl geh bơta kơlôi sơnơng, broă lơh den tàng làng bol he dê gam rƀah ngan. Kung bă ù  hơ̆ sơl mơya mờ cau yoan mờ khi lơh pas kung tàm bă ù hơ̆ mờ làng bol kòn cau he dê lơh kung gam rƀah sơl. Dơ̆ hòi jà lơh tam gơl bơta kơlôi sơnơng mờ tam gơl broă lơh bơh làng bol  jơi bơtiàn dùl ết nă cau dê nàng làng bol  jơi bơtiàn dùl ết nă cau bơh he dê lơh sa bơtàu tơnguh, brồ guh lik klàs rƀah kơ̆ kơl jăp”.

Jơnau kờñ bơh càr Kon Tum dê tus nam 2025 là geh bơh 70% hìu bơnhă làng bol jơi bơtiàn dùl ết nă cau rƀah, hìu bơnhă ndrờm bè rơƀah tam gơl geh bơta kơlôi sơnơng, sang tĕ rơ hời bơhiàn bơrngơl gơla, lơh ngan brồ guh lik klàs rƀah, rlau 25% hìu bơnhă rƀah mờ hìu bơnhă ndrờm bè rƀah là làng bol jơi bơtiàn dùl ết nă cau geh rài kis phan bơna, nùs nhơm geh tam gơl. Nàng lơh geh jơnau kờñ hơ̆, Ban Lơh kơnòl broă sùm Tỉñ ủy càr Kon Tum ai tơlik uă broă lơh, bè: ngui niam uă ngan rlau jơh gơnoar broă đơng lam bơh ală kấp ủy dê mờ jơnau đơs “Lòt tơl sơnah ƀòn, teh tơl mpồng hìu”, ; “Mìu nhàc sù jŏ”, “At tê sơñio lơh broă”; tàm bơr lŭ bal mờ ală broă lơh jơnau kờñ dà lơgar, ală broă lơh gàr niam rài kis mpồl bơtiàn mờ tơngume bơh dơ̆ hòi jà; tơnguh uă cồng nha srơh tàm pơrlòng “Hòi jà làng bol jak” lơh gơ rề uă ală broă lơh niam, broă lơh geh cồng nha nàng dơ̆ hòi jà ngan ngồn lơh geh cồng nha geh ngan.