Broă lơh kah ưn ngài, tìp mat lơh kwèng mờ ală cau ling sồt să kơn jơ̆ tàm gùt lơgar geh sơn đan “Àng ồs bơh plai nùs”, geh bơta tus bal bơh 100 nă cau ala mat là ală cau ling sồt să kơn jơ̆, 50 nă kwang bàng, y ƀák sĩ tus bơh 14 anih tờm ròng siam, sền gàr cau ling sồt să tàm gùt lơgar mờ mờr 600 nă ơruh pơnu, cau bơsram dờng tàm càr lơgar Hà Nội. Ală cau ala mat geh iat ală cau ling sồt să tìp mat lơh kwèng, tam pà bal bè ală tă pơgồp, roh rui mờ pha lin mờ ală cau ling neh mờ gam lòt gan. Bơh jơnau yal khi dê, rài kis tam lơh, ală pha lin mờ ală roh rui phi să, sồt să bè geh ai tơnggŏ wơl nàng tơl nă cau sền, ngan là ală cau bơsram dờng in gơtùi gŏ dơ̆ tam lơh khin cha jak chài kung bè ală tă pơgồp bơh ală cau ling sồt să đơs is mờ rơnàng lòt lài dê. Oh Lê Thảo Đan, cau bơsram dờng Hìu bơsram Đại họk Kiñ tế Quôk dân đơs: “Tŭ geh tus bal broă lơh, geh iat ală cau ling sồt să yal bè dùl tŭ tơngai tam lơh cui rơcai, oh gơtùi git gŏ bơta phi să dờng màng ngan bơh ală wa dê, sang tĕ jơh sơnam kơnòm să he dê nàng bol oh gơtùi geh bè ngai do. Să tờm oh rơp pơn đơl pràn pơlam tàp nàng pơgồp bơnah dong dà lơgar bơtàu tơnguh rlau, dipal mờ ală bơta phi să bơh rơnàng bèp ồng dê”.

Wèt tus tơnkah 69 nam Ngai tơnklàs Càr lơgar. Mpồl Cau ùr ƀòn dờng Hà Nội neh bơyai lơh Ngai chờ “Cau ùr Càr lơgar mŭt lơh broă bơceh pa” nam 2023. Ngai chờ là dơ̆ nàng pơlam nùs nhơm mŭt lơh broă mờ tam gơl pa bơceh lơh bơh cau ùr ƀòn dờng Hà Nội dê, ai geh bơta niam ală cau atbồ, mpồl lơh sa kă bro mờ ală mpồl dong kờl mŭt lơh broă tìp bal, cri bơyai bal broă mờng chài, bơsram bal mờ tơrbŏ bal, lơh broă bal bơtàu tơnguh. Mpồl cau ùr ƀòn dờng Hà Nội neh pơn jờng 10 bồ tơngoh kơlôi sơnơng, phan bơceh lơh. Kung tàm ngai chờ, ală oh mi cau ùr neh bơceh lơh ală phan sa pa bơh phan geh lơh tàm tiah do dê tơn. Lŏ Phạm Thị Tư Hậu, Cau tờm hìu lơh phan sa Yến Anh Food pà git: “Ba Vì là ƀòn tờm añ dê, là tiah geh bă ù dòr ală cau sùm tam pơdar bal uă bơta bùm blàng mờ ờ geh tiah nàng tăc. Tăc cau tus blơi in den gơtìp rồn bơklơn priă den tàng añ neh bơceh lơh geh 10 bơta phan sa geh lơh bơh kơnuh bùm blàng dê bè: ƀañ bùm blàng buh mờ dà lơ-u, ƀañ bùm blàng buh phomai, ƀañ bùm blàng buh sầu riêng, bùm blàng hồl nha mbar, bùm blàng tơmbà mờ dà kơphe... hìu lơh phan tŭ do geh tam pà tus ală hìu tam pà phan gùt lơgar dê mờ ờ uă lơgar bè Lào, Campuchia”.

Gờm chờ tơngkah 69 nam ngai tơngklàs càr lơgar, tàm Hà Nội geh lơh ràng tơlik rùp niam mờ tơngume “Duh rơngòt adat boh lam, kơnòl, lơh broă, bơceh lơh, bơtàu tơnguh”. Ràng tơlik nam do geh 260 phan wac sềr tàm ală bơta: Rùp sềr, wac rùp mờ trah mòn rùp, geh Mpồl duh broă niam chài sac rơ wah bơh rlau 365 rùp wac sềr bơh ală cau chài dê. Tàm hơ̆, geh 229 rùp sềr, wac sềr mờ 31 phan trah mòn. Jat jơnau đơs bơh cau chài sềr rùp dê, bơta pơn rơ bơh ràng tơlik rùp wac sềr càr lơgar nam do là bơta mờng chài ngai sơlơ uă. Hơ̆ là bơta chài ai tơnggŏ ală phan wac mòn niam ngan mờ bơta rơcang lơh jơh nùs bơh ală cau tờm dê. Ràng tơlik lơh gơlik tŭ niam tìp mat lơh kwèng, bơsram đòm jat ai ală cau chài sềr rùp in.

Do kung là tŭ nàng ală cau chài sềr rùp càr lơgar bal mờ gơp tam klac, wèt tus jơnau kờñ bơtàu tơnguh pràn kơldang, kơ̆ kơljap rài wac sềr rùp càr lơgar tơnơ̆ do. Cau chài trah mòn rùp Nguyễn Xuân Thủy- Củ tịc Mpồl wac sềr rùp Hà Nội pà git: “Ràng tơlik do geh bơta niam krơi is là jờng rơ kòn bơnus Hà Nội, ù tiah mờ niam chài Hà Nội. Bơh ràng tơlik do, ală cau chài kờñ pơyua tus ală cau kờñ niam chài wac sềr rùp càr lơgar in jơnau đơs là, niam chài Hà Nội sùm bơtàu tơnguh, ală tơngume sùm geh hô hơng kung bè geh tàm pơ dờn mờ ngui niam ală bơhiàn bơh yau niam bơnĕ bơh cau Hà Nội dê, bơhiàn bơt bơtàu mờ sền gàr càr lơgar kung bè niam chài cau Hà Nội đơs bal”.