Nam 1960, tŭ pa rơp 15 sơnam, ùr pa tàu kòn cau Sơdàng Y Buông ơm tàm Đăk Tô, càr Kon Tum neh dờp kơnòl trŭ gơm sa ai kwang bàng, cau ling tàm tiah pôs đồng tam lơh in. Tus nam 1965, mò dờp kơnòl trŭ sa ai Đại đội 1, Tiểu đoàn 304, Gah đơng lam ling klàng càr Kon Tum in. Mờ bơh tŭ hơ̆, mò pal ntrờn lòt tàm gùng phàu cuh, lòt gan bơnơm jơnhua, dà klong, kung là broă mờng kwèng ngan bè trŭ piang, àñ dà. Mò Y Buông kah wơl: “Nam 13 sơnam, iat jơnau sồr bèp dê añ neh lòt jun piang, lam gùng ai kwang bàng kac màng in mut tàm tiah sơgràm ing gam lơh broă. Tơnơ̆ do dờp kơnòl broă ròng ling kung bòl glar ngan sơl. Bòl ngan rlau jơh là ală tŭ ờ geh phe, nđàc ngan ling, mơya kung pal gơm ling in biap brê, kơnuh brê nàng sa. Hơ̆ sồng tŭ bol sò tơm cuh aniai pal tam lơh ndang mờ pal gàr glah piang tai”.

Bơh nam 1960 tus nam 1973, tàm bơta tam lơh cui rơcai bơh tiah tam lơh đah tô Tây Nguyên dê, nàng ling in geh phan sa, geh bơta pràn nàng tam lơh, Y Buông neh lơh jơh pràn he dê, sơrlèt gan tơl kal ke, bơta sơbơng roh. Geh ală tŭ ling jơh phe sa, mò pal mut tàm brê nàng pơ̆ ƀang, tờ kơnuh brê nàng trŭ ling in sa ala piang. Nàng tềl sồt să cau ling dê mhar bời, Y Buông mù tàm dà croh kup tàm, kup ti dềt nàng trŭ pòr. Hơ̆ sồng ală dơ̆ jun piang tus tiah tam lơh ling in, tàm ur ar gùng cuh nai ƀồm, gar phàu dê, nàng sền gàr glah piang, Y Buông neh ai să he dê nàng jơm, bulah să tờm gơtìp ù lŭ, ntê chi bồr: “Tŭ hơ̆ añ kơlôi dồ êt lơm, mìng gŏ nđàc ling tam lơh mờ bol sò tơm bòl glar, sơbơng roh mờ piang ờ geh nàng sa hờm. He jun piang ling in tàm tiah tam lơh mìng git sơnơng dilah geh sa hờm den oh mi rơp tơl pràn nàng tam lơh mờ bol sò tơm den ƀòn lơgar hơ̆ sồng mhar geh tơngklàs.”

Nam 1967, bol sò tơm lơh bơh ngkời pôs đồng, Y Buông bal mờ 5 nă ling bal gơ sơt jơh 1 tiểu đội bol sò tơm, mìng is Y Buông ngui gar nat mờ phàu cạc-bin gơ sơt geh 4 nă. Mờ pha lin jak ngan, nam 1973, mò Y Buông pơn yờ să ngan geh Cíñ phủ kac màng in Kộng hòa tiah đah jum Việt Nam pà khà jờng “Cau khin cha jak chài mpồl phàu crong làng bol”. Tơnơ̆ hơ̆, mò geh Đảng, Dà lơgar sồr lòt tiah đah tô dà lơgar bơsram tai sră mờ bơto pơlam cíñ trị tàm Hìu bơsram Jơi bơtiàn dà lơgar tàm càr Thái Nguyên. Bơh nam 1975 tus tŭ jơh sơnam rê rlô ơm lơh broă nam 1980, mò lơh broă tàm hìu bơsram Ling klàng càr Gia Lai – Kon Tum. Nam 1976, Y Buông geh pồ lơh cau ala mat Quôk hội.

Tŭ do, ơm kis tàm hìu dềt ngkời Rùp mòn Pha lin Đăk Tô – Tân Cảnh tàm thị trấn Đăk Tô, càr Kon Tum bal mờ kòn ùr lơh broă tàm Hìu sơnơm kơnhoàl, ùr khin cha jak chài Y Buông sùm dờp geh bơta sền gròi bơh cau lơh broă bal, cau ling bal mờ ală kâp ủy, gơnoar atbồ tàm ƀòn lơgar. Ồng Nguyễn Tờ Quốc Việt, Phó Kwang atbồ Cơldŭ Lơh broă, Cau ling sồt să mờ Mpồl bơtiàn kơnhoàl Đăk Tô pà git: “Tàm ală nam do, ală kâp gơnoar atbồ lời ai bơta sền gròi uă ngan gơ wèt mờ mò Y Buông mờ hìu bơnhă mò Y Buông dê. Gơnoar atbồ kung neh dong kờl lơh hìu nùs nhơm ai Cau khin cha jak chài mpồl phàu crong Y Buông in. Tàm pah dơ̆ sa tềp, ngai chờ pah nam, ală mpồl kwang bàng bơh dà lơgar, càr, kơnhoàl dê, ală mpồl cau ndrờm lùp còp, pơn jờng mò mờ hìu bơnhă”.

79 sơnam kis, 61 sơnam Đảng, bulah să jan pah nam sơlơ ờ sô, ùr khin cha jak chài mpồl phàu crong làng bol mò Y Buông kung gam sòl pơn đàng sùm nùs nhơm kac màng. Bi Đinh Công Bình, Ƀí thư Huyện đoàn kơnhoàl Đăk Tô pà git, pah tŭ cau kơnòm să tàm kơnhoàl lam lơh broă lơh rê hờ tơngu rơyas, bơto bơtê bơhiàn kac màng,.. mìng kờñ geh jơnau jà là mò Y Buông dờp mơ tus bal jơh nùs. Mò là cau lơh geh bơta gơn kơnờm nàng cau kơnòm să tàm kơnhoàl in bơsram, đòm jat: “Pah tŭ tus nhai 7 pah nam halà ală ngai tơngkah ƀòn lơgar, dà lơgar dê den cau kơnòm să Đăk Tô bơyai lơh uă broă lơh, tàm hơ̆ geh tơngume tơm boh bơr bơhiàn bơh yau bè ùr khin cha jak chài mpồl phàu crong làng bol mò Y Buông. Iat mò yal wơl jơnau kah yau, pha lin he dê, bơh hơ̆ lơh gơ rề uă tàm đoàn viên, ơruh pơnu, là bơta gơn kơnờm dờng ngan nàng cau kơnòm să in đòm jat bè nùs nhơm, bồ tơngoh kac màn, bơh hơ̆ lơh ngan pơlam tàp nùs nhơm, mờng kwèng rài kis, kờñ bơsram nàng brồ guh tàm broă lơh tam gơl pa lơh sa mờ măi mok dà lơgar”.

Nhai 7, nhai kah ưn ngài ală cau khin cha jak chài, cau ling sồt să, cau ling chơt màng, cau geh màng mờ dà lơgar, tàm kơnhoàl Đăk Tô đơs is mờ càr Kon Tum đơs bal geh lơh uă broă lơh Kis git jơnau git adat. Jơnau yal bè ală nam nhai tam lơh cui rơcai, bè ùr khin cha jak chài mò Y Buông mờ glah piang ròng ling tàm tiah tam lơh đah tô Tây Nguyên gơ lơh chờ hờp ngan mờ bè tàm tơrbŏ jòng sùm mờ tŭ tơngai.