Jat mò Phạm Thị Thùy Trang, Củ tịc Mpồl Tam klăc cau ùr kơnhoàl Ba Chẽ yal, là ù tiah kal ke ngan rlau jơh bơh càr Quảng Ninh dê, tiah tơrgùm uă làng bol jơi bơtiàn dồ ết nă cau ơm kis, broă “tam gơl bồ tơngoh kơlôi sơnơng, broă lơh” pơgồp bơnah tơn jơh nùs nhơm tam cah ờ rờm bal ùr klau, tam cah is cau ùr mờ cau klau bơrngơl gơla tàm hìu bơnhă mờ mpồl bơtiàn tàm kơnhoàl Ba Chẽ gơtìp ờ dồ ết kal ke tài bơh uă ngan là làng bol jơi bơtiàn dồ ết nă cau tàm do priă lơh geh lơh sa hìu bơnhă gam lơyah, bơta gĭt wă, bơta pràn jak, wă wờng gam bơrngơl gơla ngan, nùs nhơm ờ ring bal ùr klau bal mờ bàr pe bơhiàn yau bơh làng bol kòn cau dê gam tam cah is cau ùr mờ cau klau kơn jơ̆ ngan. Mò Phạm Thị Thùy Trang, Củ tịc Mpồl tam klăc cau ùr kơnhoàl Ba Chẽ pà gĭt: “Tŭ do, uă cau ùr mờ kơnòm ùr dềt làng bol jơi bơtiàn dồ ết nă cau tàm ù tiah kơnhoàl Ba Chẽ dê gơtìp uă ngan kal ke tàm rài kis kung bè đơs nền gơnoar broă, bơta ntào dờng să tờm dê tài bơh nùs nhơm bơr ngơl gơla, bơhiàn yau dê gam kơ̆t uă ngan. Bơta bau gờñ, lơh pờng tàm hìu bơnhă, sền dờng màng cau klau, sền ờ sơ̆p cau ùr bal mờ ală mờng kwèng tàm rài kis pah ngai dê gơ rềng tus tiah ơm kis mờ bơta pràn kơl dang să jan bơh làng bol dê.... Broă lam lơh “tam gơl bồ tơngoh kơlôi sơnơng, broă lơh” nàng pơgồp bơnah tơn jơh nùs nhơm tam cah ờ rờm bal ùr klau mờ tam cah is cau klau mờ cau ùr tàm hìu bơnhă mờ mpồl bơtiàn tàm kơnhoàl Ba Chẽ dê gơtìp ală bơta kal ke ngan”.

Tềng đăp ală bơta kal ke mùl gŏ ngan, Mpồl tam klăc cau ùr kơnhoàl Ba Chẽ neh tơrgùm tă bơsong kal ke nàng hời rơ hời tam gơl bơta gĭt wă bơh làng bol dê. Dùl tàm ală broă lơh geh ngan, hơ̆ là lam lơh ală broă lơh tờm lơh jat tam gơl pa jat gùng dà: Mblàng yal uă tus tơl thôn, ƀòn, hòi jà uă ngan tus tơl hìu bơnhă. Pơgồp bal tơnguh uă bơta niam pơrjum Ci ƀộ, mpồl lơh broă ờs mờng mờ lam lơh tam gơl pa ală dơ̆ pơrjum mìng dùl tơngume bè lơh jat ring bal ùr klau. Broă pơrjum do, jat broă lơh: bơyai lơh dơ̆ pơrlòng jat tơngume; Bơyai lơh ală broă lơh tìp mat lơh kwèng niam chài, đơs crih tam ya, tàp pràn să jan đah ală mpồl; Sơlơ tơnguh tai lơh broă mpồl tàm ală dơ̆ pơrjum. Tơlik mat ală mpồl jat bơta kờñ, jơnau kờñ, bơta kơ̆p kờñ bơh cau tàm mpồl dê. Ală dơ̆ mblàng yal, pơrjum ndrờm jà jơh bal ùr bơklau tus bal. Mò Phạm Thị Thùy Trang, pà gĭt tai: “Mờ bol añ kung lòt bal, dong kờl oh mi tàm broă bơtàu tơnguh lơh sa brồ guh lik klàs rƀah. Bơdìh hơ̆ broă lơh jat niam nùs nhơm tàm dong tàm kờl bal, kờñ gơboh kòn bơnus, lam lơh ală srơh dong cau ùr rƀah, kal ke, tơnguh uă gơnoar pràn lơh sa ai cau ùr in. Is ồn, bol añ tơrgùm tơnguh uă bơta gĭt wă, bơta pràn jak, hời rơ hời gàr niam bơta tus bal ring bal ùr klau đah cau klau mờ cau ùr tàm gah bơto bơtê mờ bơsram. Gàr niam bơta ring bal ùr klau tàm broă gĭt mờ dờp geh ală broă drơng sền gròi pràn kơl dang deh dùh, deh dùh gĭt kơrhia tàm hìu bơnhă dê.

Bơdìh mờ broă lơh lơh pràn ală broă lơh bơto bơtê, mblàng yal, Mpồl tam klăc cau ùr kơnhoàl Ba Chẽ neh lơh 13 mpồl Cau ùr mờ adat boh lam, 13 mpồl tờm lơh mờ lơh jat adat boh lam; lơh jat sùm mờ rề ơnàng niam 8 mpồl ròng mờ bơto bơtê kòn niam, 07 mpồl gơnoar cau mè mờ sền gròi pràn kơl dang deh dùh mờ lơh mè lơngăp lơngai, 08 broă lơh “Ù tiah pin dờn” tàm mpồl bơtiàn, lơh jat broă lơh rcang lài kơryan lơh pờng hìu bơnhă, lơh pờng cau klau cau ùr tàm ù tiah làng bol ơm kis, 07 broă lơh “Bơt bơtàu hìu bơnhă 5 ờ 3 sàng goh”, 20 broă lơh “tiah àng 3 sàng goh”.

Is ồn dong kờl cau ùr tơnguh uă rài kis phan bơna mờ nùs nhơm, Mpồl neh hòi jà, tơlik mat 01 mpồl  “Đơs crih tam ya mờ sền gàr bơta niam phan soh kòn cau Dao Thanh Phán”, 08 mpồl nhơl pơlai. 60 tàm 66 mpồl tam ya, tàp pràn să jan mờ do là dùl tàm ală mpồl gơ hòi gơ jà uă ngan cau ùr, uă cau, uă sơnam tus bal cèng wơl bơta kwơ bè nùs nhơm, pràn kơl dang să jan uă ngan ai ală cau tàm mpồl in. Rlau mờ hơ̆, oh mi tus bal tàm mpồl tam ya tàp pràn să jan gam dờp geh bơta kờñ, pơn jờng lơh geh ală bơta bè tŭ tơngai, broă lơh hìu bơnhă bơh bơklau, ală bi là cau klau dê. Mờ bồ tơngoh, sền di, ờ gam geh broă sền dồ gah, kơn jơ̆ bè nùs nhơm bè rài bơtau atbồ dê tai gơwèt mờ cau ùr tŭ tus bal ală broă lơh tàp pràn să jan tàm tơngai pa mờ duh hồl ngan.

 Digơlan sền gŏ là, kơnhoàl Ba Chẽ neh geh cồng nha ngan tàm broă lơh lam lơh ală broă lơh dong kờl cau ùr, pơgồp bơnah tơnguh uă bơta niam rài kis mờ sơlơ tơnguh tai ring bal ùr klau tàm ù tiah do dê. Do là broă lơh pal bơsram jat bal ngan mờ lơh gơ rề uă tiah.