Mờ làng bol kis gùt dar ƀòn 5, xã Mường Giàng, kơnhoàl Quỳnh Nhai, càr Sơn La dê, ală săp ntas wăc rơwờl đờng tíñ tẩu bơh hìu cau chài Điệu Chính Lả dê neh gơs mờng kwèng ngan tàm mờr nggùl rài do. Ồng Điêu Chính Lả yal: Là cau deh mờ dờng tàm ù tiah geh uă bơta niam chài kòn cau Thái kò tiah dà dờng Quỳnh Nhai dê, bơh dềt, ồng neh geh tus sùm tàm ală jơnau đơs then, đờng tíñ bơh mò ồng, mè bèp dê. Den tàng nam 1973, tŭ ồng rơ̆p 15 sơnam, ồng neh git teh đờng tíñ tẩu mờ tus bal mờ ală dơ̆ đơs crih tamya geh ƀòn lơgar bơyai lơh. Kung bơh nùs nhơm kờñ gơboh hơ̆, ồng geh lơh, bơsram tai mờ ală cau dờng nàng lơh gơs đờng tíñ tẩu, do là bơta phan teh ờs mờng geh sùm tàm rài kis nùs nhơm bơh làng bol kòn cau Thái ƀòn lơgar tờm ồng dê.

Jăt cau chài Điêu Chính Lả yal: Nàng lơh gơs dùl nơm đờng tíñ tẩu pal sơrlèt mờ ală broă lơh tờm bơh ală bơta phan tờm bè: să đờng, nhồng đờng, che đờng, ntờr đờng...  hơ̆ sồng bơka nàng đờng niam măt. Nàng geh đờng tíñ niam, kwơ màng pal jòi geh nhồng niam. Nhồng đờng lơh nggùl nai plai neh ro. Pal rơwah plai nhồng ràm, wil niam, ngkàr ờ gơtìp ồm ha là ờ ring den đờng hơ̆ sồng geh săp ntas niam.

Phan lơh tờm nàng lơh gơs đờng tíñ tẩu geh tờm Sàplah, plai nhồng ro wil, che. Sơnrờp ngan cau chài lơh pal kồs mòn niam tờm chi Sàplah nàng lơh tờm đờng, ai măi tồl (hơ̆ là tồl, tho) nàng lơh bồ đờng, plai nhồng ro koh mờr nggùr bồ mờ tồl lơhơ tàm dơlam nàng lơh nhồng đờng. Kung jăt cau chài Điêu Chính Lả yal, dùl nơm đờng tíñ tẩu geh săp ntas niam ròm gơrềng uă ngan tàm bơta chài cau lơh, kung bè pal kah ală bơta tàm broă lơh. “Nàng lơh gơs dùl nơm đờng niam. Lài ngan dơm chi lơh neh geh rơcang lài pal ro, hơ̆ sồng bơyai lơh phan nàng duĭ che, să đờng, plai nhồng koh mờr nggùl plai, tồl tho tàm dơlam plai nhồng lơhơ hơ̆ sồng geh săp ntas đờng niam”.

Kòn cau Thái kò kis tàm kơnhoàl Quỳnh Nhai mờng ngui săp ntas đờng tíñ tẩu nàng pơjồ, tampla, teh nàng đơs jơnau pơn đik tamya ờs mờng, tàm hơ̆ uă ngan là ală săp đơs, jơnau đơs then den pal geh săp ntas đờng. Lơh bè lơi nàng rơnàng kòn sao ngai sơlơ geh tai uă cau git lơh đờng, git teh đờng tíñ, nàng đờng tíñ bañ gơtìp roh? Tŭ kơlôi bè hơ̆, cau chài Điêu Chính Lả lam lài pờ geh ală ơdŭ bơto bè broă lơh đờng, broă teh đờng tíñ tàm hìu hờ đang ờs mờng ồng dê, geh gal ngan cau bơsram tus bal, mờ uă sơnam.

Nền nòn lơh, lơh ngan bơto, tus tŭ do cau chài Điêu Chính Lả neh lơh geh rơlao 2 rơbô nơm đờng tíñ tẩu tăc mờ ală cau geh nùs nhơm kờñ gơboh in, lơh phan lời kir ha là pah tŭ geh cau kờñ blơi. Rơlao 100 nă cau bơsram geh ồng bơto tŭ do kung neh git lơh, git teh đờng tíñ tẩu. Tàm hơ̆ geh cau sơnam gam dềt ngan tŭ do mìng rơ̆p 10 sơnam là oh Hoàng Đức Huy, kis tàm ƀòn Phiêng Nèn, xã Mường Giàng neh git teh đờng tíñ tẩu. Oh Huy yal: Nàng lơh gơs đờng, đờng bè lơi nàng niam, ntas mpong den ờ di geh is, mờ pal geh bơsram bal. Geh ồng Lả bơto, oh neh git lơh đờng tíñ tẩu niam rơlao. Hơ̆ là pal lơh jăt kơrnoăt teh: ngui nao tê tàm gùl teh sùm. Sơnrờp ngan teh tềng che đờng, tơnơ̆ mờ hơ̆ teh tih teh tai 3 che, hơ̆ sồng kờp tơl che nàng teh geh săp ntas niam. Kwơ màng ală nao tê pal ndrờm bal hơ̆ sồng teh ntas niam đờng tíñ tẩu: “Kòn geh bơsram teh đờng bơh ồng Lả tus tŭ do neh 2 nam, tus tŭ do kòn neh git teh 6 jơnau. Tơngai tus kòn geh pơn jăt tai lơh ngan bơsram teh đờng nàng prăp gàr bơta niam chài kòn cau Thái dê”.

Ờ mìng lơh, bơto teh đờng tíñ tẩu, cau chài Điêu Chính Lả gam tus bal mờ ală broă lơh niam chài đơs crih tamya tàm ƀòn, là cau tàm mpồl tus bal uă dơ̆ đơs crih tamya tàm càr bal mờ bơdìh càr dê mờ gơnoar teh đờng tíñ tẩu ai ală jơnau đơs khăp, đơs then, đơs long tẹ dê... mờ neh geh khà jờng rơ uă. Bè: 3 khà A dơ̆ pơrlòng đơs crih tamya làng bol gùt lơgar nam 2009, 2015, 2016; geh khà A pơrlòng tamya xoè mpồl bơtiàn nam 2015; khà A dơ̆ pơrlòng đơs crih tamya làng bol càr Sơn La nam 2022. Jơnau kơ̆p kờñ uă ngan bơh ồng Lả dê là săp ntas đờng tíñ tẩu bơh kòn cau Thái ờ gơtìp roh, mờ geh prăp gàr niam jăt mờ tơngai: “Nàng săp ntas đờng tíñ ờ gơtìp roh, tơngai tus añ pơn jăt tai bơto mpồl đơs crih tamya, dùl ơdŭ kơnòm bơsram tàm hìu bơsram in. Mơya kung kơ̆p kờñ ală kấp, ală gah lơh broă sền gròi, ai tơl bơta niam nàng dong kờl ală cau bơsram in geh dà hùc nàng bơsram tàp geh cồng nha rơlao”.

Jăt bi Ngần Văn Ngoan, kwang bàng lơh broă gah niam chài xã Mường Giàng đơs: cau chài Điêu Chính Lả geh uă broă pơgồp bal kwơ màng tàm broă prăp gàr, tơnguh bơta kwơ ờs mờng bơh làng bol kòn cau Thái kò tàm tiah do dê: “Cau chài Điêu Chính Lả là dùl tàm ală cau chài geh broă pơgồp bal tàm broă prăp gàr bơta niam chài kòn cau Thái dê. Kwơ màng tàm broă lơh mờ bơto đờng tíñ, tus tŭ do geh uă rơnàng neh git lơh, git teh đờng tíñ tẩu. Bol añ pơn jăt tai pơlam, lam sồr cau chài Điêu Chính Lả geh sùm broă lơh, bơto teh đờng tíñ ai ală rơnàng tơnơ̆ do in”.

Nam 2015, ồng Điêu Chính Lả neh geh Củ tịc lơgar jào pà sră jờng rơ Cau chài ưu tú tài neh geh ai uă ngan broă lơh jăk chài tàm broă prăp gàr mờ tơnguh phan lời wơl chài rơgơi ờ di phan bơna kòn cau dê. Do là khà jờng rơ geh pơlam, lam sồr ồng pơn jăt tai mờ nùs nhơm gơboh kờñ “prăp gàr” bơta niam chài kòn cau ồng dê.