Hơ đơm ală mƀur tờm chi dờng jŏ nam kềng mbòr dà bồ tô, rềp mờ bòng dà hòr, mò H Djuôn Niê, mat mờng hòi là mè Tuir dê, ơm tàm ƀòn Phơng, xã Ea Tul, kơnhoàl Cư Mgar, càr Dăk Lăk đơs wơl jơnau yal yau pa bơsram git. Tơngume jơnau yal yau là yal bè klau Dăm Yi, lài hơ̆ geh uă gơl yal crih crài, ndu gơn rơh ngan gơ jat bal mờ mbòr dà ƀòn Sah B, xã Ea Tul tŭ do. Tài pa bơsram git den tàng mò pal sùm đơs wơl nàng gơ in kah. Mò H Djuôn pà git, bơh nggùl nam, mò tus bal ơdŭ bơto đơs pơnđik yal yau geh lơh tàm xã Ea Tul. Tàm 2 nhai, mò neh geh ală cau chài yal tơnggit, lơh kwèng mờ 2, 3 jơnau yal yau tiơng pơn rơ ngan bơh cau Rơđê dê, pơlam bơta chài đơs tòng bơr, đơs nrĭ ală jơnau yal yau do. Tơnơ̆ mờr 20 nam, ơdŭ bơto hơ̆ sồng geh pờ wơl den tàng bơh tŭ klo yal, mò neh hô hơng ngan cih mat dan tus bal bơsram: “Să tờm añ dê den jơh bal tam ya, đơs pơnđik, đơs kưt añ kung kờñ tus bal lơm. Bè hơ̆ den tàng geh bơsram ơdŭ do den añ chờ hờp ngan, mờ rơp pơn đơl pràn lơh ngan bơh tŭ do mơ tơn nàng gơtùi bơ wơl, bơh ală kòn sau tàm hìu kung gơtùi git ală bơta mờ añ neh bơsram, mờ kơp kờñ là bol khi rơp jak rlau, tài bol khi là cau geh bơsram sră. Kờp bal mờ đơs eirei, đơs kưt, đơs tàm sơrbŏ bơr, đơs nrĭ kung nàng ală sau in git nàng prap gàr wơl”.
Ơdŭ bơto đơs pơn đik yau yau bơh Sở Văn hóa, Thể thao mờ Zu lịc càr Dăk Lăk bơyai lơh tàm xã Ea Tul gơ wèt rơndap broă lơh Prap gàr mờ ngui niam phan lời wơl niam chài ờ di phan bơna tàm ù tiah càr Dăk Lăk. Rơndap broă lơh geh Anih tờm lơh broă dunia dunia càr Jeollabuk, lơgar Hàn Quôk dong kờl. Neh geh mờr 30 nă cau bơsram là làng bol kòn cau tàm xã Ea Tul tus bal ơdŭ bơto bơtê do, bơsram sùm tàm 3 ƀùi mang pah poh. Tus bal bơto bơtê, cau chài bi Y Dhin Niê, mat mờng hòi là bèp Ruin ơm tàm ƀòn Tría, xã Ea Tul yal: să tờm bi dê kung dờng bơh ơdŭ bơto bơtê geh pờ tàm nam 2004 bơh cau chài ồng Y Wang Hwang bơto tơn. Bơh hơ̆ tus tŭ do, bi geh tŭ niam geh lòt uă tiah nàng đơs pơnđik ală jơnau yal yau mờ yal tơnggit niam chài kòn cau he dê tus mờ uă lơgar. Tŭ do, geh ơdŭ bơto bơtê, bi geh tai tŭ niam nàng bơto wơl ală jơnau git wă he dê nàng uă làng bol in git mờ at tê bal sền gàr: “Să tờm añ kơp kờñ ngan sền gàr tài să tờm añ neh geh ală rơbàng bèp ồng lòt lài bơto wơl. Añ bơto cau bơsram in đơs pơnđik jơnau yal yau Dăm Yi. Dilah khi kờñ bơsram tai den añ rơp bơto tai ală jơnau pơnđik ndai tai. Añ mìng kơp kờñ lơh bè lơi ală cau bơsram jơh nùs bơsram nàng git, tàp đơs sùm, sền gàr mờ bơto wơl ală cau lơi in kờñ bơsram”.
Bal mờ ơdŭ bơto đơs pơnđik yal yau tàm xã Ea Tul, ơdŭ bơto bơta chài kuơmàng bè đơs tòng bơr bơh cau Rơđê dê kung geh lơh tàm xã Cuôr Dăng, kơnhoàl Cư Mgar. Ơdŭ geh rlau 20 nă cau bơsram, uă ngan là ơruh pơnu kòn cau Rơđê tus bal bơsram. Ală cau bơsram geh cau chài bơto wơl ală tơngume bè niam chài cih sră bơh yau kòn cau dê, bơta chài lơh, đơs pơnđik tòng bơr, yal ală jơnau pơnđik ngui gùng đơs tòng bơr tàm rài kis pah ngai. Bi H’Tuyết Niê ơm tàm ƀòn Cuôr Dăng A, xã Cuôr Dăng, kơnhoàl Cư Mgar đơs: “Bơh ală dơ̆ bơsram den oh rơp cih dờp, kah tàm bồ tơngoh mờ bơto wơl kòn sau in tơnơ̆ do nàng git rlau tai bè ală jơnau đơs Kưt, đơs eirei do, nàng ală sau in git bè ală niam chài mò pàng he dê lời wơl he in nàng ờ huĭ bơhiàn bơh yau mờ niam chài bơh cau Rơđê dê”.
Bal mờ ală dơ̆ bơto đơs pơnđik yal yau mờ đơs tòng bơr cau Rơđê, Sở Văn hóa- Thể thao mờ Zu lịc càr Dăk Lăk gam pờ ơdŭ bơto dròng cing Arap pơgồp bal mờ tamya xoang bơh cau Jarai dê tàm xã Ea Sol, kơnhoàl Ea H’leo, pà cing mờ phan soh kòn cau ai ală mpồl cing, mpồl đơs crih tamya geh pơn rơ in. Sở kung lòt sền, tơrgùm wơl ală jơnau cing, jơnau đơs tòng bơr bơh cau Rơđê dê nàng cih mờ lip gơs sră. Ồng Lại Đức Đại, Phó Kwang atbồ Sở Văn hóa- Thể thao mờ Zu lịc càr Dăk Lăk pà git, mờ bơta dong kờl bơh Anih tờm lơh broă bal dunia càr Jeollabuk, lơgar Hàn Quôk dê, ală broă lơh prap gàr niam chài tàm càr neh geh lam lơh dùl bă pràn kơldang, geh cồng nha. Do kung là nam dơ̆ 2, càr Jeollabuk dong kờl ai càr Dăk Lăk in, priă dong kờl geh tơnguh là 55 rbô dolar Mỹ: “Càr Jeollabuk jờng rơ ngan bơta pơgồp bal bơh càr Dăk Lăk dê mờ khi neh tơnguh khà dong kờl. Sơlơ ngai den khi sơlơ gŏ broă dong kờl hơ̆ geh kuơ, geh cồng nha, geh gơ rềng tàm rài kis mpồl bơtiàn tàm broă prap gàr mờ sền gàr phan lời wơl niam chài ờ di phan bơna cing mồng mờ ală phan lời wơl ndai. Bơh bơta dong kờl bơh càr Jeollabuk dê den bol he gŏ kơnòl bol he dê tàm broă prap gàr mờ ngui niam do, pal sền gròi rlau tai. Lơgar ndai, càr ndai neh geh nùs nhơm niam kờñ prap gàr niam chài he in bè hơ̆ den să tờm he dê rlau mờ cau lơi, pal pơn đơl pràn uă rlau 2, 3 dơ̆ pơndrờm mờ ală bơta lơi lài do he neh pơn đơl pràn”.
Càr Dăk Lăk tŭ do geh 3 phan lời wơl niam chài ờ di phan bơna dà lơgar geh yal yau Rơđê geh dờp tàm nam 2014; Đơs tòng bơr Rơđê mờ pin dờn Lơh yàng gờm chờ kis jŏ bơh cau M’nông dê geh dờp tàm nam 2022. Mờ ală ơdŭ bơto bơtê gam geh lơh, rơp pơgồp bơnah niam rlau nàng lơh gơ rề uă mờ ngui niam ală phan lời wơl do tàm mpồl bơtiàn, bơh hơ̆ tơnguh cồng nha sền gàr, prap gàr ală phan lời wơl do tàm tơngai tus.
Viết bình luận