Rơ was là rùp pơrya ai niam chài krơi is ngan Tây Nguyên dê, geh sền bè ù tiah rơ was  tàm Việt Nam. Tàm rài kis niam chài bơh cau Rơđê, M’nông dê kung geh bơta kơlôi sơnơng, nùs nhơm bè kòn bơnus. Bè hơ̆ den tàng, cau tờm rơ was sùm lơh yàng nàng ai tơnggŏ bơta kờñ gơboh, ki ngàm gơ wèt mờ rơ was. Mò H’Hiên Êban, là dùl nă cau tờm rơ was tàm ƀòn Ea Mar, xã Krông Na, kơnhoàl Buôn Đôn, càr Dăk Lăk pà git, rơ was kuơmàng ngan, bè cau pròc mhàm tờm tàm hìu bơnhă. Rơ was gam là rùp pơrya ai gơnăp gơnoar, bơta pràn phan bơna mờ nùs nhơm bơh hìu bơnhă, ƀòn lơgar dê. Bơh yô yau, rơ was neh lòt bal tàm rài kis làng bol dê, bè hơ̆ den tàng tŭ do, hìu bơnhă mò H’Hiên Êban kung gam pơn iờ să, sền rơ was bè cau tàm hìu bơnhă he dê: “Dùl nam den lơh yàng rơ was in 2 dơ̆. Dilah geh priă jền den bol he rơp lơh yàng dùl dơ̆ êt ngan rlau jơh là dùl nơm sur. Ai dilah ờ geh den kung gam lơh yàng dềt tàm hìu bơnhă. Rơ was kuơmàng ngan tàm rài kis làng bol dê. Rài yau gam chi brê, rơ was hoài dơm chi rê tàm ƀòn, pơndiang kòi bơh tàm mìr rê tàm hìu, rài tam lơh den rơ was pơndiang kòi phe, phàu crong, dong cau ling tam lơh mờ bol sò tơm”.

Nac lòt nhơl tus mờ Buôn Đôn, Dăk Lăk là tus mờ ală jơnau yal yau ndu gơn rơh bè bơtau rơ was. Ală phan lời kir, tiah tềl kah yau gam prap gàr, ală bơhiàn bơh yau gơ rềng tus rài kis rơ was dê neh gơ gơs phan lòt nhơl gơ hòi gơ jà nac lòt nhơl. Mờ rơ was là rùp hin ờ gơtùi ờ geh tàm ală tiah lòt nhơl mpồl bơtiàn tàm Buôn Đôn mờ Lăk. Neh geh dùl tŭ tơngai jŏ jòng, ală kông ty lòt nhơl mờ nac lòt nhơl ngui rơ was ờ dipal, lơh gơ rềng tus pràn kơldang să jan rơ was hìu dê. Ủy ƀan Ñân zân càr Dăk Lăk neh geh sră nggal sồr mhar lam lơh broă lơh “Lòt nhơl đềt mềt mờ rơ was” mờ lơh ală phan drơng ala pa gơ rềng tus rơ was. Bi Lê Minh Dũng, nac lòt nhơl tàm Bà Rịa- Vũng Tàu yal bơta kơlôi sơnơng he dê tŭ tus bal sền broă lơh lòt nhơl do: “Rê mờ Buôn Ma Thuột, Dăk Lăk là pal sền rơ was, pal geh sền mờ mat ală rơ was, cau pơ đàu rơ was. Añ neh geh tŭ tàm pơrlòng rơ was, hàu rơ was mơya dơ̆ do rê lòt nhơl tàm do geh 3 broă lơh tờm mờ ờ geh rơ was tai. Tus ndo añ chờ hờp ngan tài mpồl bơyai lơh broă lơh lòt nhơl niam ngan wă rò nac lòt nhơl làm gùt ală tiah bè rơ was wă nac, rơ was sa buffet mờ bơka muh mat, să jan cùp hin mờ nac lòt nhơl. Do là dơ̆ 4 añ lòt nhơl tàm Buôn Đôn”.

Tŭ do, Dăk Lăk mìng gam 37 nơm rơ was, tàm hơ̆ 14 nơm rơ was tàm kơnhoàl Lăk, 22 nơm rơ was tàm Buôn Đôn mờ 1 nơm rơ was tàm kơnhoàl Krông Ana. Ală rơ was hìu gơmù uă tài rơ was chơt tài bơh dờng sơnam. Tềng đap bơta geh ngan khà rơ was hìu gơmù pal đơs lài ngan, Ủy ƀan Ñân zân càr Dăk Lăk ring bal rơndap broă lơh dong kờl măi mok, bơta chài tam gơl broă lơh lòt nhơl hàu rơ was gơs broă lơh lòt nhơl đềt mềr mờ rơ was. Jat hơ̆, mpồl rơ was geh prap gàr, gròi sền, gàr niam broă drơng gàr, tơn jŏ sơnam kis jŏ rơ was in; cau tờm mờ cau pơ đàu rơ was geh bơ tơl priă jền gơtìp ờ tơl tài ơm drơng broă hàu rơ was. Tŭ do, Mpồl phan kis câu Á neh hơ pơrgon dong kờl rlau 2 tơlak 200 rbô dolar Mỹ nàng lam lơh rơndap broă lơh sền gàr rơ was, tơngai lam lơh bơh nam 2022 tus nam 2026. Mpồl do neh tus bal drơng gàr 12 nơm rơ was, tàm hơ̆ 8 nơm rơ was gam ơm tàm broă lơh sền git rơ was đềt mềr tàm brê dà lơgar Yok Đôn. Nac lòt nhơl lòt sền rơp ờ hàu rơ was, ala mờ hơ̆ là sền rơ was mờ sền brê bơnơm tàm ù tiah geh is. Ồng Hockley Ryan Jonathan, là cau jak chài bơh Mpồl Phan kis câu Á dê pà git: “Bol hi là ală cau ala mat ai Mpồl phan kis câu Á in gam lơh rơndap broă sền gàr rơ was tàm brê dà lơgar Yok Đôn, càr Dăk Lăk. Bol hi kơp kờñ tơnơ̆ do rơp geh sền sơ wì lam lơh rơndap broă do tàm tiah ndai bè kơnhoàl Lăk, là ai rơ was mut tàm brê dà lơgar Yok Đôn. Ai ală rơ was neh kra rê mờ brê bơnơm. Bulah bè hơ̆ ờ di là tŭ lơh rơndap broă lơh ai rơ was mut tàm brê là làng bol Việt Nam ờ gam sền gŏ rơ was tai. Bol hi kơp kờñ làng bol ơm kis bơh jŏ tàm ƀòn lơgar kung gam geh sền gròi rơ was, cau Việt Nam rơp geh ală tour lòt nhơl sền rơ was tàm brê. Bol hi kung kơp kờñ tơnơ̆ do ală rơ was rơp ờ geh tàm ală dơ̆ lơh chờ tai mờ rơp geh tàm brê dà lơgar Yok Đôn mờ Lăk”.

Bal mờ broă rơndap lơh bơh gơnoar atbồ mờ gah lơh broă geh gơnoar dê tàm broă sền gàr mpồl rơ was hìu, ală cau tờm rơ was kung pal sền gròi rlau tai tus pràn kơldang rơ was dê, mùl geh sền bè dùl nă cau tàm hìu bơnhă. Nac lòt nhơl kờñ rơ was kung pal geh broă lơh đềt mềr rlau, nàng rùp hin rơ was dê sùm là jơnau kah kir ờ gơtùi huĭ tŭ tus mờ Tây Nguyên.