Làng bol mờ gơ̆p bơyô pa iăt dùl gơl đơs kưt jờng rơ ƀòn lơgar bơh Nghệ ñân ồng Y Djuan Mjâo dê đơs. Ồng deh mờ dờng tàm ù tiah Cư M’gar, tŭ bau, nghệ ñân ntrờn tus ƀòn M’Ngoan ơm kis. Nghệ ñân ồng Y Djuan Mjâo geh làng bol ƀòn M’Ngoan hòi là cau  chài uă ngan broă. Ồng ờ mìng geh săp đơs eirei hô hơng, săp đơs kưt gơ kờñ lơm mờ ồng gam gĭt ngui uă đờng goòng bơh kòn cau Rơđê dê bè cing, đing năm, đing ƀuốt, đing tut, tarta...

Jăt jơnau yal bơh Nghệ ñân ồng Y Djuan Mjâo dê, bơh tŭ gam dềt, ồng geh bơtoah ngan kis tàm gùng đơs pơnđick lơbơn niam bơh ồng mò dê pah tŭ lòt lơh broă tàm mìr halà ală dơ̆ lơh chờ ƀòn dê. Săp ntas cing dê mpoong làm jơh brê bơnơm, gùng đơs pơnđick tŭ dờng tŭ dềt lơh ồng kờñ ngan, sồr ngan ồng jăt bơsram mờ ală Nghệ ñân dờng sơnam. Kơnờm geh bơta chài să tờm dê mờ bơta tryang tryồng lùp bơsram den tàng tŭ pa mìng là kơnòm pa tàu lơm ồng neh gĭt đơs jơnau đơs pơnđick mờ uh bàr pe đờng goòng. Nghệ ñân ồng Y Djuan Mjâo, đơs: “Añ gĭt uh đờng tarta pơgap 5,6 nam do, añ gĭt uh đing nam bơh tàm tŭ dềt, bơh nam 1965, 1966 añ neh gĭt uh đing năm, mờ eirei den añ kung gĭt đơs bơh tàm tŭ hơ̆ sơl, añ 7 sơnam den neh gĭt đơs eirei mơya kung ờ hềt gĭt wă uă sơl. Añ kờñ ngan uă jơnau  tòng bơr geh kwơ ngan. Tus nam 1973, añ mblàng gơtùi ală jơnau tòng bơr”.

Sùm tàm uă nam do, ồng neh lơh jăt niam gơnoar broă là dùl nă nghệ ñân Ưu tú bơh ƀòn M’Ngoan dê. Ồng sùm geh mat tàm jơh ală dơ̆ lơh chờ dờng dềt bơh xã tus kơnhoàl, càr dê. Ờ mìng gĭt mòn lơh, uh ală bơta đờng goòng, tàm ồng là geh jơh ală bơta tàm jơnau  pơnđick kòn cau Rơđê dê. Ồng đơs, tàm rài kis lơh broă sa, lòt lơh broă tàm mìr, halà tàm dơ̆ lơh chờ ồng mò sùm đơs ală jơnau đơs pơnđick rềp mềr, jrô ơnàng, bè ờs ngan. Bulah tŭ do, ết cau gĭt đơs mờ kờñ đơs mơya să tờm ồng kung gam sùm đơs pah ngai mờ ai tơl nă cau in iăt pah tŭ geh dơ̆.  Ồng Y Djuan Mjâo, đơs: “Eirei, kưt, đơs khan den añ gĭt jơh lơm, tài bơh tŭ mò añ dê gam kis den gĭt uă ngan jơnau yal khan, añ kung iăt mờ kah sơl. Añ kung lùp bơsram jăt sơl ờ gơtùi nàng gĭt is ờ, añ nggui iăt ồng mò yal mờ sền tàm sơndôi bơh ồng mò dê, den añ kung đơs wơl bè hơ̆ sơl, bulah geh bàr pe akhar krơi is mơya tơngume kung gam bè hơ̆ sơl”.

Tài bơh geh tàm pơrdờn broă mblàng yal wơl bơh ồng mò, ală Nghệ ñân lòt lài dê den ồng sùm kơlôi sơnơng bè broă lơh mblàng yal wơl bơta kờñ ngan geh cồng nha ai rơnàng kơnòm să in tŭ do. Mờ bơta mờng chài bơh ồng dê, ồng sùm sơnđờm mblàng yal wơl ai cau bơsram in mờ broă teh, broă uh, broă dròng cing mồng ai gơ in di gùng, ai gơ in niam mờ ồng kung bơto wơl tơl nă cau in bè broă ràng tơlik nàng gơ geh hwềng mờ lơh gơ kờñ gơwèt mờ cau sền, cau iăt in. Broă đơs tòng bơr di gùng jăt tơl tơngume mờ ală broă đơs akhar, ai nhơm tŭ đơs kưt, eirei.

Bơdìh mờ ală bơta tă pơgồp tàm broă prap gàr bơhiàn niam bơnĕ đờng goòng, jơnau đơs pơnđick, Nghệ ñân ồng Y Djuan Mjâo gam gĭt loh ngan adat bơhiàn kòn cau Rơđê dê. Bal mờ bơta jơh nùs jơh tồr, geh kơnòl, ồng ngan là tiah kơldìng ai làng bol in pah tŭ tam lah tam ring tàm ƀòn lơgar. Ồng pà gĭt: “Tàm broă cri tơrña bơyai jăt adat bơhiàn yau, añ tò dong cau ndai là bơta ờ niam, añ mìng pal đơs loh bơta tìs bơh cau hơ̆ dê là bè lơi, mờ kun bồ dan să bal bè hơ̆ rơ̆p niam ngan rlau, he ờ gŏ di đơs ờ tŭ lơi lơh tìs, añ sùm niam bơnĕ ngan den ờ gơtùi ờ. Añ là cau ñă ntào cri tơrña bơyai bơh nam 1989 tus tŭ do”.

Tàm 20 nă Nghệ ñân bơh càr Dăk Lăk dê geh Củ tịc lơgar pà, sền sơ wì pà sră jờng rơ Nghệ ñân Ưu tú tàm nam 2022, kơnhoàl Krông Năng chờ hờp ngan geh 4 nă Nghệ ñân, tàm hơ̆ geh Nghệ ñân Y Djuan Mjâo. Hơ̆ ngan là bơta cih dờp bơh Dà lơgar dê bè bơta tă pơgồp bơh ồng dê tàm broă prap gàr, ngui niam, mblàng yal wơl bơta niam chài cing mồng, đờng goòng mờ đơs pơnđick kòn cau Rơđê dê ai rơnàng kơnòm să in tàm ală nam pa do. Ồng ờ mìng là dùl nă Nghệ ñân Ưu tú lơm mờ gam là dùl nă cau geh bơngă pin dờn tàm mpồl bơtiàn dê.