Drim gờñ, tŭ sơntŭ gam gơ kờn tàm ntê nha, kra ƀòn ồng Rơ Châm Hyă bal mờ mpồl dròng cing, tam ya xoang bòn Dun De, sàh Ia Grai, càr Gia Lai, neh geh mat tàm dà mbòr bơh ƀòn dê nàng rcang ai bơhiàn lơh yàng duh khoai sih tam kòi. Cau klau cèng bal drăp tơrnờm, cau ùr àñ phan ơn pơ dơng; Kơnòm dềt jat bal jơng mè bèp, yô mat tơngŏ bơta hơn chờ hưh hơh. Tàm tiah pah ù gời, làng bol lơh ntào lờs dùl nơm tờm gơnơng jơnhoa geh bơka mờ che rơyah mờ nha brê dê. Phan ơn pơdơng là dùl drăp tơrnờm, dùl nơm iar buh, poăc sur buh mờ piang pa gơm, ơn pơdơng tềng tờm gơnơng.
Tŭ ală bơta neh tơl làm, kra ƀòn ồng Rơ Châm Hyă cơnđoà jơng tus tềng đăp tờm gơnơng sơnđờm bơyai lơh dơ̆ lơh Yàng. Ồng ià mơngàn ơn tơrnờm, măt sền hơđang trồ, đơs jơnau răc dan dờng màng, hòi jà Yàng bơnơm, Yàng dà, Yàng kòi rê tus bal, ai lơngăp lơngai ai làng bol in geh uă tơngời, uă kòi. Cau lơi kung hờm ram, pràn kơl dang lơm...
Jơh jơnau răc dan, kra ƀòn ñô dùl dờ tơrnờm sơn rờp den tàm ntrờn ai ală cau kra ndai mờ làng bol in. Tŭ tơrnơm neh geh ñô gùt dar jơh tơl nă cau, săp ntas cing mồng mpoong tus chul chồl cơn đoà jơ ng bơh ƀòn lơgar dê. Ală ùr ơruh Jrai tam ya gùt dar gùng tam ya xoang; ală klau pơnu tur sơnggơr, dròng cing mồng rơndăp rơndồl. Dar tam ya xoang dờng rơ hời gùt dar tờm gơnơng. Klau pơnu ƀòn Dun De nhơl jơh jơnau cing do tus jơnau cing ndai; tơl nă cau tam ya xoang gĭt nđờ jiơ tơn tàm gùng ntas tŭ gơguh tŭ gơmù mờ mờng kwèng ngan.
Bi Puih Gái, ơm tàm ƀòn Dun De, pà gĭt: mờ kòn cau Jrai, gar kòi là bơta kis. Dơ̆ lơh Yàng duh khoai kàl sih tam kòi là tŭ nàng tơngkah gàr tơl nùs nhơm gĭt ưn ngài ù tiah brê bơnơm, mơkung lơh geh bơta tàm klăc bal mpồl bơtiàn:“Nam lơi bol oh kung tus bal lơm. Làng bol lơh tơngŏ wơl dơ̆ lơh Yàng nàng prap gàr bơhiàn niam chài ờs mờng bơh kòn cau Jrai dê, den tàng oh gĭt gùng tam ya xoang, dròng cing mồng. Bol oh kung mblàng lời wơl ai rơnàng tơnơ̆ do in, nàng tơnơ̆ do in ờ gŏ hŭi niam chài bơh jơi bơtiàn he dê”.
Bồ kàl prang pa do, gah niam chài càr Gia Lai pa bơyai lơh tơngŏ wơl bơhiàn lơh Yàng duh khoai sih tam kòi, dong ală mpồl bơtiàn kòn cau Jrai sền gàr ală bơhiàn niam bơnĕ bơh jơi bơtiàn dê, lơh geh bơta tờm tàm niam chài- lòt nhơl cèng bềng bơhiàn niam chài niam bơnĕ ngan. Ồng Nguyễn Văn Đính, Phó Củ tịc Anih duh broă Làng bol sàh Ia Grai, pà gĭt:“Sàh rơ̆p pơn jat tai lơh tơngŏ wơl ală bơhiàn lơh chờ ndai bè, lơh dơ̆ Yàng hòi dan mìu, lơh yàng duh khoai dà mbòr, hìu ƀồc,... lơh dờng rlau. Bơh hơ̆ lơh geh ală bơta gơ hòi gơ jà ai ală ƀòn ndai in nàng pơgồp bơnah lơh niam wơl ală dơ̆ lơh chờ ờs mờng bơh yau bơh làng bol jơi bơtiàn dồ ết nă cau in, lơh geh bơta tam klăc bal mpồl bơtiàn tàm ù tiah sàh dê, pơgồp bơnah bơtàu tơnguh lòt nhơl, lơh geh priă jền ai làng bol in”.
Mò Lê Thị Thu Hương – Phó Kwang lam bồ Sờh Niam chài Tàp pràn să jan mờ Lòt nhơl càr Gia Lai pà gĭt: bơh broă lơh niam wơl ală dơ̆ lơh Yàng duh khoai, mpồl bơtiàn geh tŭ tơngai niam sền wơl bơta li la uă ngan bơh ală bơta kwơ niam chài ờs mờng; mơkung sơlơ lơh kơ̆ rlau tai bơta tam klăc bal, ngui niam gơnoar bơh cau geh bơngă pin dờn, cau kra ƀòn, cau chài dê. Do kung là dơ̆ nàng yờ tơguh uă bơta gĭt wă bơh rơnàng kơnòm să dê tàm broă lơh prap gàr ală phan lời wơl niam chài bơh jơi bơtiàn dê:“Gơtùi đơs là bơh ală broă lơh lơh tơngŏ wơl, làng bol brơn brài ngan. Bơh nam 2023 tus nam 2025, càr neh bơyai lơh uă broă lơh lơh tơngŏ wơl. Tŭ do, sờh pơn jat tai tă pơgồp jơnau đơs mờ Anih duh broă càr pơn jat tai lơh ală jơnau neh lơh nền prap gàr cing mồng tơngai bơh nam 2026-2030, tàm hơ̆ geh tơngume lơh tơngŏ wơl dơ̆ lơh chờ dê. Añ kơ̆p kờñ tàm tơngai tus niam chài jơi bơtiàn tàm càr Gia Lai dê rơ̆p geh uă cau gĭt tus uă rlau tai”.
Gơwèt mờ mpồl bơtiàn kòn cau Jrai, ală bơhiàn lơh Yàng ờs mờng bơh yau ờ mìng là phan lời wơl bèp ồng dê lời wơl lơm, mờ gam là bơta tờm sền gàr bơhiàn niam chài niam bơnĕ ngan tàm rài kis pa tŭ do dê. Barah barài bè hơ̆ lơm, mơya ngan là ală bơhiàn hơ̆ neh tàm tơrbŏ ƀòn lơgar mờ sền gàr bơta kwơ tàm pơrdờn đah ală rài kơ̆ wền, ờ tŭ lơi hŭi jat tŭ tơngai dê.
Viết bình luận