Tàm broă lơh chờ rơ was Buôn Đôn tàm Dơ̆ lơh chờ kơphe Buôn Ma Thuột dơ̆ 8 pa do, nac lòt nhơl ki ngàm ngan tềng đap ală broă lơh jak ngan bơh cau pơ đàu rơ was kơnòm să Y Quang Byă dê. Hơ̆ là klau pơnu kòn cau M’nông geh dà kơl tau jù tơngai sa, să jan pràn kơldang, sŏ rơ kồn ngan, là cau pơ đàu rơ was Khăm On. Tơnơ̆ jơnau bơyai lơh he dê, Y Quang nggà dờng “Trum”, là rơ was Khăm On cùn kồ kơltang nàng cau pơ đàu rơ was in tơm boh bơr mờ nac lòt nhơl. Oh yal tơnggit is, ală jơnau đơs tơm boh bơr mờ rơ was ndrờm là dà kòn cau M’nông lơm: “Oh sơn đan là Y Quang Byă, nam do oh 17 sơnam. Ai do là Khăm On, 40 sơnam. Rơ was hìu bơnhă oh dê ròng bơh tŭ rơ was 10 sơnam tus tŭ do. Oh sền Khăm On bè cau pròc mhàm tờm ờ gơtùi ờ geh tàm hìu bơnhă. Oh gròi sền là kơlôi rơcang gơ in bơh ală bơta dềt rơ hền ngan rlau jơh”.
Y Quang là rài dơ̆ 4 tàm dùl hìu bơnhă geh bơhiàn pơ đàu rơ was brê. Ai Khăm On bơh brê bơnơm rê mờ hìu bơnhă Y Quang, rê mờ ƀòn cau M’nông bơh tŭ pa rơp 10 sơnam. Lòt gan tŭ tơngai pơ đàu, ồng Y Thốt Knul pơgồp bal bơto wơl broă lơh pơ đàu rơ was ai kòn klau in là Y Quang Byă. Lòt gan uă nam jơh nùs pơ đàu, rơ was brê neh gơs cau tàm hìu bơnhă, mờ geh sơn đan mat jat bơhiàn bơh yau cau Lào tàm Buôn Đôn dê. Tus sơnam dờng pràn, Khăm On dong uă broă niam hìu bơnhă, ƀòn lơgar in bè pơndiang phan lơh gơs bơh suơn sre, dŏ dơm chi lơh hìu. Geh tŭ tơngai Kham On tus bal drơng lòt nhơl, lam nac tiă gan dà dờng Srêpôk, lam nac lòt sền gùt dar ƀòn. Ală ngai ru, Y Quang lam Khăm On rê wơl mờ brê ngài bè rê wơl mờ tơnguh rơyas brê bơnơm bơh yau.
Geh bèp bơto wơl tàm uă nam rềp mềr mờ rơ was Khăm On, Y Quang neh git jơh ală bơta chài pơ đàu rơ was mờ jơnau đơs bè: lòt, ơm wơl, cùn kồ kơltang, tiă dà, lòt ndang, lòt rơlĕ, weh đah ma, wah đah kiau, re tàm dà… Tàm chờ rơ was Buôn Đôn pa do, kơnờm geh mờng chài pơ đàu rơ was jat jơnau sồr bơh cau pơ đàu rơ was Y Quang dê mờ rơ was Khăm On ai geh khà dùl bơnah pơrlòng rơ was lùp lap cau sền mờ ai geh khà 3 bơka muh mat rơ was in. Y Quang chờ hờp sơñio 2 bồng bi kir sơnrai ai geh khà 1 mờ khà 3 bơh rơ was Khăm On dê: “Nam do rơ was oh dê ai geh 2 khà jờng, khà dùl lùp lap nac sền mờ khà 3 bơka muh mat. Ală nam lào, rơ was hìu bơnhă oh dê pơrlòng ntoat geh khà dùl lơm, ală bồng bi kir sơnrai bơh ală dơ̆ pơrlòng yồng bềng hìu tơn”.
Y Quang yal, broă pơ đàu rơ was là dùl broă ngòt rơngơt; neh geh uă cau pơ đàu rơ was gơ tìp sồt să tài bơh rơ was tơdùh. Cau pơ đàu rơ was pal git nùs tồr rơ was dê; tŭ jàñ den bañ tus rềp, pal lời rơ was ơm rlô tàm brê. Tơl nơm rơ was geh dùl bơta mờng kwèng, dùl bơta ơm rềp krơi is mờ mìng cau pơ đàu rơ was hơ̆ sồng git, pal lơbơn niam, rơ pồt să jan mờ kung pal pơhìn gơ… hơ̆ sồng gơ iat bơr he. Kuơmàng, cau pơ đàu rơ was pal kờñ rơ was, git rơ was mờ rềp mềr mờ rơ was.
Boh bơr niam chài mờ rơ was neh gơ gơs bơta niam chài cau M’nông dê. Lồi nam lài, Ủy ƀan Ñân zân càr Dăk Lăk neh lơh nền tă 55 tơmàn 400 tơlak đông nàng lam lơh tam gơl broă lơh lòt nhơl hàu rơ was gơs broă lơh lòt nhơl rềp mềr mờ rơ was. Jơnau kờñ bơh rơndap broă lơh dê là lam lơh broă lơh lòt nhơl rềp mềr mờ rơ was, tơn jơh ală broă lơh lòt nhơl hàu rơ was mờ tơnguh broă gròi sền ai ală rơ was hìu in. Tàm Chờ rơ was Buôn Đôn pa do, rơndap broă do neh ngan ngồn geh lơh jat. Ală cau pơ đàu rơ was đơs bal mờ cau pơ đàu rơ was kơnòm să Y Quang Byă đơs is kờñ ngan broă lơh do: “Bơh nam do rơp sang tĕ jơh ală broă lòt nhơl mờ rơ was, mìng cùp hin mờ rơ was, lơh broă lơh lòt nhơl rềp mèr mờ rơ was. Oh gŏ bè do là di ngan, bulah kung moat jrùm tài oh neh rềp mềr mờ rơ was bơh tŭ gam dềt, dilah ờ gam lơh lòt nhơl mờ rơ was tai den hìu bơnhă oh rơp jun rơ was mut tàm brê ai gơ in sa prìt, sa tàu tàm brê”.
Broă lơh “Lòt nhơl đềt mềr mờ rơ was” tơn jơh broă lơh lòt nhơl hàu rơ was kung geh nac lòt nhơl kờn ngan. Tus sền chờ rơ was Buôn Đôn nam 2023, nac lòt nhơl Trần Văn Bảy ơm tàm ƀòn dờng Buôn Ma Thuột đơs: “Tŭ tam gơl gơs broă lơh lòt nhơl mờ rơ was rềp mềr den rơp sền gàr pràn kơldang să jan rơ was in niam rlau. Ủy ƀan Ñân zân càr Dăk Lăk kung geh jơnau yal ờ ai hàu rơ was tai. Đơs bal là làng bol mờ nac lòt nhơl kung kờñ ngan. Nam do, nac lòt nhơl tus mờ chờ rơ was Buôn Đôn gal ngan, gal rlau mờ pah nam, chờ hờp ngan”.
Rơ was tŭ do geh mat tàm rài kis bơh cau M’nông dê tàm ù tiah Buôn Đôn ndu gơn rơh. Bơh rài yau, rơ was pơndiang phan, pơndiang cau, rơ was lòt lơh mìr, rơ was geh mat tàm ală dơ̆ lơh chờ… Bơta pràn rơ was dê kung geh sền là rùp pơn rơ bơh bơta pràn tam klac bal ƀòn lơgar, hìu bơnhă dê. Bè hơ̆ den tàng, niam chài boh bơr mờ rơ was kung là bơta niam chài M’nông dê.
Viết bình luận