Ngan là tài bơh bè hơ̆ mờ kòn cau Bahnar pơn yơu jơnau ntas đờng Ting ning dê là jơnau đơs is jơnau tàm nùs nhơm bơh ală ơruh pơnu dê gam tàm sơnam tàm kờñ.

Đờng Ting ning bơh yau bơh kòn cau Bahnar dê geh lơh mờ ding tờm kơrlô halà tờm đơr, dờng mờ ngko tê cau dờng dê. Tàm bồ ding să đờng dê geh pơnđềt plai nhồng ro ngui lơh hộp lơh gơ mpoong jơnau ntas... Mờ mpàng tê chài ngan, ală nghệ ñân neh “khồm hwềng nùs” ai ală phan ngui bè ờs do dê gơ gơs ală jơnau ntas gơguh gơmù niam ngan, gơ kờñ ngan... Ngan là tàm ală trồ mang ñô tơr nờm hìu bơnhă, ală ngai chờ ƀòn lơgar dê tŭ bơta ngoh rơngăc gơguh uă, jơnau ntas đờng Ting ning bè tề lam tơl nă cau mut bal tàm dơ̆ chờ hờp; tŭ hô hơng bơh nùs nhơm ngai chờ dê, tŭ den lơbơn niam, ngềt ngơ̆t bơh ală gùng đờng dê tơngŏ jơnau kờñ gơboh tàm nùs nhơm, gùng tàm sơrbŏ bal ùr klau dê... lơh gơ kờñ ngan nùs nhơm kòn bơnus . 

Ồng Hmôt, 63 sơnam, ơm tàm ƀòn Tuơh Kơtu, xã G’Lar, kơnhoàl Đăk Đoa, càr Gia Lai, dùl tàm ală nghệ ñân teh đờng Ting ning niam ngan rlau jơh tàm tiah do dê đơs: “Lài do, tŭ gam tàm sơnam tàm kờñ ùr klau, tàm ală mang àng ndar me, đờng Ting ning sùm là “phan dong kờl uă ngan” nàng đơs jơnau kờñ gơboh mờ cau he kờñ. Pah tŭ geh jơnau tàm nùs nhơm den teh đờng nàng lơh rài jơh jơnau tàm nùs, mờ lơh roh tĕ bơta muăt jrùm. Tŭ geh dơ̆ chờ hờp, ƀòn lơgar bơtòm mat bal gùt dar kềng gah yăng tơrnờm, den jơnau ntas đờng Ting ning dê geh lơh niam rlau tai ai ală gùng đơs pơnđick in.

Nghệ ñân Hmôt kah wơl kir sơnrai bè rơnàng kơnòm să gơ jat bal mờ đờng Ting ning dê yal: “Tŭ gam pơnu lòt pơn yồ ùr ơruh lài do, pah tŭ añ teh đờng Ting ning den ală ùr ơruh, bal mờ mè khi dê ndrờm chờ hờp ngan lik pờ mpồng, wă rò mut tàm hìu nàng iăt jơnau ntas đờng Ting ning dê, uă cau iăt den gơ lơh ngoh rơngăc gơguh uă, kờñ ngan iăt... Jơnau ntas đờng Ting ning iăt niam ngan rlau jơh tàm tŭ 9, 10 jiơ mang, tŭ ală phan neh ơm ngềt ngơ̆t, jơnau ntas đờng dê lơbơn niam mpoong ngài, cau lơi kơno kung kờñ ngan. Añ kờñ ngan đờng Ting ning mờ rơ̆p ơn prap đờng tus jơh rài kis”.

Gơ wèt mờ nghệ ñân Byơh, 64 sơnam, ơm tàm ƀòn Pơ Chăk, xã H’Ra, kơnhoàl Mang Yang, càr Gia Lai, jơnau ntas Ting ning bơh bèp, bi dê neh gơmut tàm poăc mhàm bơh tàm tŭ dềt. Tŭ jat mè bèp lòt lơh broă tàm mìr, tŭ mă tàm ngkời mè dê, tŭ ơm rlô bòl... jơnau ntas đờng Ting ning bơh bèp, bi dê den mpoong ntas, tàm bơrlŭ bal mờ ală jơnau đơs pơnđick pơndiang kòn, jơnau đơs tàm sơr bŏ bal ù rklau, hời rơ hời gơ mut tàm nùs nhơm kơnòm să dê. Ngan là bơh bơta hơ̆, tŭ ntào dờng, nghệ ñân Byơh gơ gơs dùl nă cau gĭt wă ngan bè đờng Ting ning; gĭt mòn lơh mờ ngui chài ngan ală bơta đờng gòng niam ngan do.

Nghệ ñân Byơh pà gĭt, să tờm neh rềp mềl ngan mờ đờng niam ngan do bơh gĭt nđờ jơ̆t tơngai lơh broă tàm mìr rao: “Nam 11 sơnam añ neh teh đờng Ting ning, añ bơsram bơh bi klau añ dê. Bè tơnơ̆ do, añ teh đờng do geh tơl nă cau đơs là niam rlau mờ ồng, mờ bi añ dê tai. Bơdìh mờ hơ̆ añ gam gĭt mòn lơh đờng Ting ning tai...”

Sơr lèt gan gĭt nđờ rài, gơwèt mờ kòn cau Bahnar đờng Ting ning bè gơmut tàm poăc mhàm, gơ mut tàm hwềng nùs. Đờng lơh rài kis ƀòn lơgar dê sơlơ chờ hờp, chờ hờn rlau tai, nùs nhơm kòn bơnus geh pờ ơnàng, bè ờs mờ ƀuơn ngan. Bơta gơ kờñ rlau tai là đờng Ting ning geh ngui uă tàm rài kis, ờ gơtìp kơryan bè ù tiah, tŭ tơngai, gơtùi ngui tŭ ơm tàm hìu, tŭ lòt lơh broă tàm mìr halà tàm ală mang lơh chờ ƀòn lơgar dê... den tàng jơnau ntas đờng Ting ning dê cèng wơl bơta mờng kuèng mờ rềp mềr rlau tai gơwèt mờ rài kis đơs crih tam ya bơh làng bol kòn cau Bahnar dê. 

Ală nghệ ñân geh uă bơta chài, kờñ uă ngan bè: nghệ ñân Byơh, nghệ ñân Hmôt… kung gam kờñ ngan jơnau ntas đờng dê, kờñ gùng ntas niam ngan lơbơn niam bơh đờng Ting ning dê bơh ồng, bơh bèp dê lời wơl. Ngan là ală nghệ ñân kung là ală cau neh mờ gam lơh gơ kờñ sền gàr, prap lời wơl đờng niam ngan do ai ală rơnàng kơnòm să in. Ală nghệ ñân sùm geh tơl nă cau kI ngàm, sền dờng màng mờ kờñ gơboh kung bè ală bơta hơ̆ sơl. Nghệ ñân Byơh pin dờn là, đờng Ting ning bơh làng bol kòn cau Bahnar dê rơ̆p gam sùm bal mờ tŭ tơngai: “Đờng Ting ning cèng wơl bơta chờ hờp ai gĭt nđờ rài in rao. Dilah ờ gam geh tai den rài kis tơ̆p muăt jrùm mờ geh ờ bơta chờ hờp lơi ờ. Rài kis lài do ờ geh đờng guita mìng geh đờng Ting ning mờ đờng T’rưng lơm. Do là ală đờng rềp mềl tàm rài kis pah ngai mờ cèng wơl bơta chờ hờp ai kòn cau Bahnar he dê. Den tàng, añ sùm kah jơnau ồng mì nting tơngkah là pal prap gàr geh wơl đờng niam ngan do”.

Tàm rài kis ngai pa tŭ do, đờng Ting ning kung ờ gŏ tam cah is mờ rài kis niam chài nùs nhơm bơh kòn cau Bahnar dê. Tŭ đờng Ting ning mpoong ntas, nùs nhơm kòn bơnus dê gơ lơh kah wơl, tơnguh uă bơta ngoh rơngac mờ jơng tê den tam ya jat jơnau ntas đờng dê. Ngan là tàm ală ngai lơh chờ, jơnau ntas đờng Ting ning dê bè cèng bơta pràn kis chờ hờp, chờ hờp ai ƀòn lơgar in mờ lơh tơl nă cau sơlơ kờñ gơboh rài kis, kờñ gơboh ƀòn lơgar.