VOV4.M’nông - Vơt têt tâm ngih mhe ndâk nâp nâl, nô Kpuih Or, ta Plei Gran, xã Ia HLôp, nkuăl Chư Sê rhơn nkoch: Rhơn ueh ngăn ro. Rnơm ăp jrâu nti kan, nti\m mbơh bah Ngih dak, rnăk vâl nô ho\ blau nau mât chăm cà phê, tăm ba dak 2 yan ân nau geh săk rnglay âk, a[aơ mô êng rklaih ach o ma apư năm hôm têm geh bar pe jêt rkeh đo\ng. Nô Kpuih Or nkoch, bah a[aơ 5 năm, rnăk nô lah ngoai tâm ăp rnăk ach o ngăn tâm [on. Yor mô blau nau pah kan jan sa, yor ri bol ma geh du ha neh tăm cà phê n’hanh 3 sào ba dak, yơn ăp năm ko\ mô to\ng sa. A[aơ mô rvê nau ji ngot, ach o tay ôh, Nô Kpuih Or dôl nchrăp nau kan mhâm [ư ân sâm geh lơn:

             Bah năp nơh, rnăk vâl gâp geh nau jêr jo\t ngăn, [ư ba knu\ng du yan dơm. Jêh aơ bah apư jrâu nti\m ntui ri gâp geh kơt ti\ng âk nau kan kơt mât chăm cà phê, tiêu, tăm ba 2 yan…A[aơ rnăk vâl gâp to\ng sa n’hanh rvet geh ndeh honda, tivi, công nông, máy ki\n cà phê. Rơh tât, gâp mra tăm mât chăm cà phê, tăm tay tiêu ân geh săk rnglay âk lơn.

            Leo phung hên hăn njok trong bê tông so\ng blăk, nô Siu Lun, ta [on Á, xã Ia Hlôp, rhơn nkoch: A[aơ trong hăn nơih ngă, tât tâm xã, tâm nkuăl, khâl kônh wa [on dăch [on lan, di\ng le\ ko\ geh kloh ueh, ndeh têh, ndeh jê| hăn ngăch ngăn. Mô hôm geh nau trong dak bo\k, mbir, duh nar n’huch kơt ntơm nơh ôh. Hăn ro nơih, kônh wa blau nau kơt ti\ng nau kan mhe tâm nau tuch tăm, ma nau săk geh bah [on lan n’hao âk. Kơt [on Á bah nô, mô hôm rnăk mô to\ng sa tâm du\t yan, du đê| rnăk ho\ [ư sâm geh âk ngăn. Nô Siu Lun, ngơi:

             Kăl e nơh ri hăn nkra trong, nu\ih [on lan phung hên hăn ro jêr ngăn. A[aơ geh nkra trong, kônh wa hăn tâm l\, tâm mir nơh, pah kan jan sa hun hao lơn. Ntơm rnôk geh trong ueh aơ, [on lan phung hên mô hôm geh jêr jo\t tay ôh, ho\ geh nau rêh hơm răm, ueh lơn ngăn.

            Ia Hlôp lah 1 tâm 2 xã tơm leo lor Bôk nau kan neh dak mpeh nau ndâk njêng [on lan mhe bah nkuăl Cư Sê. Xã geh 8 tâm rnoh 13 thôn [on rnoi Jarai. Tâm nau ndâk njêng [on lan mhe, n’ganag kan xã ho\ rgum ăp tu tơm kan, pơk tỏng nơih ân nu\ih ach  manh prăk, nau kan gay rlet jêng êng. Ndrel nau kơl an bah ngih dak, kônh wa ăp rnoi tâm xã tâm ban nuih n’hâm nsum n’hâm rgop nar kan, pă neh nkra trong, nsôih jut lơi ngih truh sat, [ư ăp nau kan n’huch ach o…Tât năm 2016, nau săk geh du hê bôk nu\ih bah xã Ia HLôp ho\ geh 32 rkeh/ nu\ih, le\ ăp trong tâm xã geh bê tông, bơi tât 80% trong hăn nâp nâl, ăp trong bât dak, hoch dak geh nkra nâp, ăp ntu\k pă điện, ngih săm [u\t, ngih dak si geh nkra mhe, năn to\ng ân nau u\ch hun hao bah nau rêh bah [on lan. Mpeh nau rgâl tâm nkuăl, wa Siu Thi, Groi Kruanh UBND xã Ia HLôp, ngơi:

            Bah năp nơh Ia Hlôp lah xã nkuăl 3, jêh ri nkuăl 2, a[aơ ho\ jêng nkuăl 1. Nu\iuh [on lan ho\ blau nau kơt tâm nau tuch tăm mât rong, blau tăm cà phê, tiêu, blau tăm ba 2 yan…[ư ti\ng nau kan [on lan mhe, xã Ia HLôp r[u\n ăp tyhôn [on, tâm di ti\ng nau ntru\nh: Ngih dak ndrel [on lan [ư nsum, [ư trong hăn ăp thon [on gay geh ngih vâl trong hăn bah xã geh hun hao, nau tăch rgâl, hăn ro ân nơih, văng sa hao jêng.

            Tât năm 2017, xã Ia Hlôp ho\ geh kơp dơn [ư jêh 19 nkô| nau ndâk njêng [on lan mhe. Aơ lah nau nsôih gay [on lan ăp rnoi tâm nkaưl lơn ma tâm rlong gay hun hao văng sa rêh jêng, ndâk njêng [on lan nar lơn sâm geh./.

                                  Nu\ih rblang: H’Thi