Nkoch nău jêr jŏt bah me bơ̆ n’hanh ăp kon se nti, năm nti dja, ăp nai ntĭm ta nkuâl Kon Plông, n’gor Kon Tum hŏ mâp mbâr sa bah dih mât bơi 1.250 kon se nti mô geh săk tâm trong kơl kơt Nghị định mbrô 116 năm 2016 bah Chính phủ. Ăp mbâr sa ăp tŏng nău tâm rŏng ma ăp nai ntĭm, nuĭh lŏng nuih n’hâm kơl an ăp kon se dôl nar lơn ma nsŭk nsôr nuĭh n’hâm gơih nđơr hăn nti, ndơl jâng ăp kon se Xơ Đăng ta aơ hăn tât nhih nti.

          Lôch ăp mông nti, oh Y Minh Tuyết, nti jrô 5B ta nhih nti Phổ thông Dân tộc bán trú Tiểu học Măng Cành, xã Măng Cành, nkuâl Kon Plông ngăch rao kloh jâng ti ndrel 187 băl nti 8 jrô nti êng ƀa ƀă rgum ta jay sa bah nhih nti. Nai ntĭm n’gon trău an ăp kon se nti nŭng nar geh puăch, ka n’hanh trău. Oh Y Minh Tuyết lah kơt aơ:

          “Jay gâp ta ƀon Măng Pành. Gâp dŭt ŭch gŭ tay ta nhih nti, dơi ntĭm nti jêng nuĭh n’hanh dơi sa ăp mbâr sa dŭt kah. Ta aơ piăng n’gon sa kah rlău gŭ ta jay, nău way ta jay mô geh puăch kơt ta aơ”.

          Năm nti 2023- 2024 nhih nti Phổ thông Dân tộc bán trú Tiểu học Măng Cành geh 272 kon se nti, tâm nê geh 57 kon se nti dơi geh ndơ kơl tĭng Nghị định mbrô 116 năm 2016 bah Chính phủ. Bah năp nău ngăn geh ăp kon se nti hôm ƀa ƀă mpeh săk dơi kơl yơn nău rêh rnăk wâl nha hôm jêr jŏt đŏng, jay hôm ngai đah nhih nti jêng Ban Giám hiệu nsrôih mât an gŭ sa nar an lĕ rngôch ăp kon se, lĕ ma 85 kon se nti ta  6 ntŭk nhih nti chrai. Nai Trần Thông, Hiệu trưởng nhih nti Phổ thông Dân tộc bán trú Tiểu học Măng Cành an gĭt, nău ăp nar ƀư n’gon sa an ăp kon se nti ƀư nai ntĭm geh tay nău kan, ŏ r’ah tay yơn trok tay ăp mbâr sa ăp tŏng nău tâm rŏng ƀư an ăp kon se nti gơih nđơr hăn tât jrô nti, nhih nti.

“Mât sa nar, kêng măng kon se nti dŭt dơh. Nău mha êng trôk nar tâm khay mih rnôk mô geh sa nar ri kêng măng lĕ rngôch ăp kon se mô plơ̆ nti tay. Mât sa nar n’hao dŭt uĕh an mât rnoh âk kon se nti kêng măng hao jrô nti”.

Mpeh pah kan gŭ sa nar, ăp kon se nti mpeh săk dơi kơl Nghị định mbrô 116/2016/NĐ-CP tâm năm nti 2023-2024 nchrăp geh 1.900 kon se nti (lah 829 kon se nti tiểu học, 871 kon se nti THCS) mpeh 14 đơn vị nhih nti Phổ thông Dân tộc bán trú. Ăp nhih nti hŏ rdâk njêng trong nchrăp ƀư an gŭ sa nar, nchrăp trău sa ăp nar. Gay mât dơi an sa nar an bơi 1.250 kon se nti mpeh săk ƀon lan mât ta 4 xã, thị trấn, lah: Măng Cành, Pờ Ê, Đăk Tăng n’hanh thị trấn Măng Đen, n’gâng kan ntĭm nti nkuâl Kon Plông tĭng  ƀư âk trong nkra n’hanh hŏ dơn geh nău kơl bah n’gâng kan ta ntŭk, ăp nsum mpôl tâm ban kơt nuĭh lŏng nuih n’hâm.

Na nê̆, Trong nchrăp “mât oh” bah rmôt nuĭh hăn kơl êng Nău nsing nơm n’hanh trong nchrăp “mât oh Tây Nguyên” ntop kơl 397 kon se nti đah rnoh kơl ăp kon se 17.000 prăk/nar; Prăk nkrem kon se nti ach o nkual yôk prêh Trong nchrăp “Mbâr sa geh puăch” ntop kơl sa nar an 850 kon se nti, tâm nê geh 412 kon se nti mầm non đah rnoh kơl ăp kon se 8.000 prăk n’hanh 438 kon se nti Tiểu học, THCS lah 10.000 prăk.

Rlău ma nê, ăp nhih nti rgŏ jă tay, ôp kuăl, rgum bah âk nuĭh way kơl, ăp nuĭh, ăp mpôl kan êng ƀa ƀă tâm n’hanh bah n’gor, me bơ̆ ntop kơl phe, bum, biăp, nar luh kan gay n’hao săk geh mbâr sa an kon se gŭ sa nar ƀon lan mât, nta trong dơh gay ăp kon se đăp mpăn gŭ nti ta nhih nti tâm năm nti 2023-2024. Nai ntĭm Nguyễn Minh Cường, Kruanh Jrô kan ntĭm nti nkuâl Kon Plông an gĭt, tâm nău tơm prăk ntop kơl hôm đêt, gay đăp mpăn săk kah mbâr sa an ăp kon se nti, nhih nti ân rgum kơl tay.  

          “Ăp hiệu trưởng rgŏ jă me bơ̆ kon se nti rgop phe, ba, hôm ăp ntil biăp trău đŏng. Me bơ̆ I mô geh ndơ nê ri rgop kơl long. Mô geh ri rgop kơl nar luh kan lah tât nŭng nar me bơ̆ hăn tât ntŭk nê n’gon sa an ăp kon se. Hôm nău kan mât nsum lam rêh jêng kon nuĭh ri Jrô kan ntĭm nti ndrel đah ăp xã, thị trấn, ăp hiệu trưởng kuăl jă ăp nuĭh lŏng nuih n’hâm way kơl lơn âk lah dơn kơl ma ndơ, ntĭt kơt mì tôm, ka khô, dak ngi”.

Ngăn an saơ nău mât dơi mbâr sa nar an bơi 1.250 kon se nti gŭ sa nŭng nar mpeh săk ƀon lan mât, nău dơn kan tơm mpeh nai ntĭm ta ăp nhih nti đŏng. Ăp mbâr sa lơn ma ƀư nai ntĭm ŏ r’ah tay yơn bêng ler nău tâm rŏng dôl rgop uĕh ntrŭt nsôr nuih n’hâm gơih nđơr kơt nti, ndơl jâng ăp kon se nti nuĭh rnoi Xơ Đăng ta nkuâl Kon Plông, n’gor Kon Tum hăn tât nhih nti./.