Jêh âk tŏ geh ƀư, Bôk nau kan Cà phê ntŭk kan tăch rgâl, nŭih ƀư kan tăch rgâl ƀư ăp khay bah UBND n’gor Kon Tum jêng ntŭk ma ăp ntŭk kan tăch rgâl nkoch tât nau dôl mâp tâm nau kan ê nkra, ntuh kơl, tăch rgâl ndrel ăp nau kol gay doh rklaih. Kơt lah du ntŭk kan tăch rgâl khoáng sản, bol ma geh dơi ƀư yơn mô dơi dŏng kan yor mô ân geh nthoi lăp tâm trong quốc lộ 24 gay rdeng leo. Wa Huỳnh Thanh Tú, nth măt ntŭk kan tăch rgâl mbơh:

‘Bôk nau kan bah Công ty Hoàng Khánh Trâm tâm nkuăl Kon Plông. Aơ lah nau kan nkra khoáng sản lah drăp ndơ bah Ngih dak. UBND n’gor hŏ rgum khoáng sản ndrel leo tăch. Ntŭk geh dơi rvăt tâm năm 2019. Ân ƀư nau ntrŭnh ntuh kơl dăn tŏng lĕ jêh ma rnôk aơ dăn săm ƀŭt ân geh dŏng sŏk khoáng sản ri N’gâng kan gung trong nchuăn rdeng mbơh lah trong nê mô dơi geh ân nthoi hăn mô geh pă săm ƀŭt ân. Kơt ri lah drăp ndơ aơ lah ndrăp ndơ Ngih dak, tăch ân bu yơn ma n’gâng kan mô ân bu rdeng hăn”.

Bôk nau kan Cà phê ntŭk kan tăch rgâl-ntŭk ƀư kan tăch rgâl bah n’gor Kon Tum lah ntŭk rđau kan djăt ndrel saơ nau ngăn gay ƀư kan hành chính. Kơt đah nau geh bah công ty Hoàng Khánh Trâm, wa Lê Ngọc Tuấn, Kruanh UBND n’gor Kon Tum, mô knŭng saơ nau jêr bah ntŭk kan aơ saơ nau kol tâm rnok tăch ndơ ndâk nkra tâm n’gor ndrel rđau rklaih rjăp:

 ‘Nau aơ mô ân tơm ntuh kơl geh khuch. Jao ân N’gâng kan gung trong ntĭm ân tơm ntuh kơl mhâm ƀư săm ƀŭt ân gleh, ueh ngăn jêh nê mbơh tât Uỷ ban. Ntơm bah aơ rui ăp ntŭk kan geh sŏk dŏng ƀư ndơ ndâk nkra ân geh đăp mpăn ăp nau dơi nchâp đă ri mơ dơi geh leo tăch dŏng. Lah geh dơi ri ƀư kan, mô geh nau kol êng ôh. Bah năp nơh ăp nŭih nơm ƀư ê jêh, lah lôch tăch rnôk ntrŭnh ƀư ri geh tom ma neh bah neh dak, rnă njrăng, jêh ri geh tât bri, geh tât nhtoi. Nau aơ mô ueh, ntơm jêh aơ mô dơi geh nau aơ tay oh”.

Tĭng wa Trương Lê Mãnh, Kranh rmôt ƀư nau kan tăch rgâl Mom n’gor Kon Tum, ăp ntŭk kan tâm n’gor rnôk aơ geh nau dơi nơih gay ma mâp rđau kan n’gor joi nau dơi gay ntuh kơl mô lah đă nau ŭch, mbơh nau kol, nau jêr. Ăp nau tâm mâp kơt nê nơm hôm ƀư geh mro tâm ăp khay rlau aơ bah Bôk nau kan cà phê ntŭk kan tăch rgâl-nŭih ƀư nau kan tăch rgâl mô lah bah nau tâm nchră đah ntŭk kan tăch rgâl tâm n’gor ƀư 6 khay du tŏ. Wa Trương Lê Mãnh ân lah, aơ lah nau tâm nchră săk tam ngăn:

“Tâm ăp nau kan tâm nchră kŏ kơt lah cà phê ntŭk kan tăch rgâl-nŭih ƀư kan tăch rgâl yor UBND n’gor ƀư nê lah ntrong nkoch mbơh nau săk tam gay n’gâng kan năn, gĭt ndrel doh rklaih ăp nau kol jer geh dơi ngăn ân ntŭk kan, ngih dak ntuh kơl. Ăp rđau kan n’gor ân nsôih ƀư, mô dơi ân lơi dơm, mô der rklaih ăp nau kan, đah ăp ntŭk kan ƀư nau jêr tâm nau kan ntŭk kan geh mâp, rđau rklaih nau jêr nkol ntrong kan ê nkra, tăch rgâl bah ntŭk kan tâm nau dơi bah UBND n’gor”.

 Ntơm năm 2022 tât rnôk aơ bah ăp nau tâm nchră ndrel Bôk nau kan Cà phê ntŭk kan tăch rgâl- nŭih ƀư kan tăch rgâl, rđau kan bah n’gor Kon Tum hŏ kơp dơn geh 136 nau kan gay ma ntoh măt ntŭk kan tăch rgâl đă ma n’gor.

Đah nau kol nơih dơi geh rklaih, geh rđau kan n’gor Kon Tum rklaih nkre. Ăp nau hôm jêr geh tât âk gưl, âk rđau kan n’gor ân năl nau kan, jao nau kan ngăn tâm ăp ntŭk kan, rmôt kan, nkuăl rgum doh rklaih ân ntŭk kan tăch rgâl. Nau tă geh dơi tâm 136 nau kan rnôk aơ dôl geh 126 nau kan geh rklaih, hôm 10 nau kan lŏ geh doh rklaih tay.

Wa Hồ Thị Kim Oanh, Giám đốc Công ty Cổ phần dược liệu Lâm Thịnh Kon Tum, mbơh mhe ndâk ƀư kan bah Công ty năm 2019 ri mâp nau jêr yor srê Covid-19, tâm nau rlet nau jêr lah rjăp nau geh dơi tơm bah Trà Sâm tâm ntŭk tăch rgâl, Công ty mro ndơn geh nau kơl an tă bah n’gâng kan ndrel ntŭk kan bah n’gor Kon Tum:

            ‘Ntŭk ndâk ƀư nau kan ri mâp âk nau jêr yơn lah geh nau nơih đŏng nê lah nau kơl an tă bah ăp ntŭk kan ƀư nau kan tăch rgâl bah n’gor nơm. Geh nau rhơn ngăn yơn lah mông nar êp aơ n’gor hŏ ƀư ăp nau kan tâm nthoi, tâm mâp ndrel ngăn lah rklaih nau jêr, nau nkol bah ntŭk kan. Bôk nau kan cà phê ƀư nau kan tăch rgâl tâm khay bah năp geh Công ty hên geh nau đă bôk nau ƀư n’hao lơn nau ê nkra gay ma râng tâm ăp ntŭk leo tăch dŏng geh nau jêr. Rđau kan n’gor hŏ jao nau ŭch bah hên tât Sở khoa học ndrel Công nghệ. Rnôk aơ ri hên dôl pah kan đah rmôt kan geh nau dơi gay ma ntĭm nti kŏ kơt lah pă nau dơi kơp dơn ISO”.

Nuih n’hâm hăn nder rklaih nau jêr kơl an ntŭk kan tăch rgâl hun hao bah n’gor Kon Tum geh nsum mpôl ntŭk ƀư nau kan ê nkra, tăch rgâl ndrel tơm ntuh kơl rnê prêh. Khay 4/2023 tâm nau mbơh rnoh ƀư nau kan ntul rlong geh nau dơi gưl n’gor năm 2022 yor rmôt kan tăch rgâl ndrel công nghiệp Việt Nam ƀư, Kon Tum ƀư nau ueh rnôk hao 24 gưl rđil năm 2021, dăp tal 37/63 n’gor, nkuăl ƀon têh. Aơ lah nau prêh ngăn bah n’gor geh dơi tâm 16 năm ma aơ. Gay dơi hăn ndrel rklaih kơl an ntŭk kan ân hun hao ngăn, săk tam, n’gor Kon Tum dôl rgum ƀư âk nau kan gay lŏ rgâl nau kan tăch rgâl, ntul rlong. Ndrel nê ân geh nau kơl an hun hao dăng tâm nkuăl văng sa kan êng, ndâk nau kan blau nau mhe, pơk nau tâm ban ân nau dơi ndơn dŏng ăp nau kan bah ăp rmôt kan, ntŭk kan, tơm ntuh kơl, ntrŭt dăng nau ntrŭnh ƀư nau kan mbơh nau, ntrơn rgâl mrô, n’hao nau nâp ân rmôt cán bộ, nŭih kan, viên chức geh nau dơi, geh nau blau tâm nau kơl an, kơl an ntŭk kan tăch rgâl./.